دیابت بی‌مزه چیست و چرا ایجاد می‌شود؟ شیوه تشخیص و درمان

کمبود AVP و دفع مقادیر زیادی ادرار رقیق، یافته‌های کاراکتریستیک دیابت بی‌مزه هستند.

انواع:

دیابت بی‌مزه به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:

1- مرکزی: ناشی از کمبود AVP است.

۲- نفروژنیک: ناشی از مقاومت به AVP است.

دیابت بی‌مزه مرکزی: دیابت بی‌مزه مرکزی به دو گروه زیر تقسیم می‌شود که عبارتند از

1-‌فامیلیال: ناشی از موتاسیون اتوزومال غالب در ژن وازوپرسین می‌باشد.

۲- اکتسابی: ثانویه به تومور‌های سوپراسلار و اینتراسلار، انفیلتراسیون هیپوتالاموس و هیپوفیز خلفی، عفونت، تروما یا جراحی یا بخشی از یک اختلال اتوایمیون می‌باشد.

تظاهرات بالینی:

پلی اوری (دفع بیش از ۳ لیتر ادرار در روز) و پلی دیپسی از ویژگی‌های اصلی دیابت بی‌مزه هستند.

تست محرومیت از آب:

تست محرومیت از آب، آزمون اولیه‌ای است که برای تشخیص و افتراق علل دیابت بیمزه به کار می‌رود. در مبتلایان به دیابت بی‌مزه در پاسخ به محرومیت از آب، سدیم و اسمولالیته سرم افزایش می‌یابند.

تست پاسخ به وازوپرسین مصنوعی:

اگر کاهش حجم ادرار و افزایش اسمولالیته ادرار رخ نداد، پاسخ به آنالوگ مصنوعی وازوپرسین مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بیماران مبتلا به دیابت بی‌مزه مرکزی، با تجویز آنالوگ وازوپرسین، اسمولالیته ادرار افزایش و حجم ادرار کاهش می‌یابد؛ اما مبتلایان به دیابت بی‌مزه نفروژنیک به آنالوگ وازوپرسین پاسخ نمی‌دهند. مبتلایان به دیابت بی‌مزه مرکزی نسبی، پاسخ محدود به این تست می‌دهند.

پرنوشی اولیه تشخیص افتراقی دیابت بی‌مزه است. ویژگی این اختلال، افزایش نوشیدن آب بدون کاهش یا مقاومت به AVP است. ادرار بیماران مبتلا به پرنوشی اولیه بدون نیاز به AVP مصنوعی، غلیظ خواهد شد (یعنی در پاسخ به محرومیت از آب، اسمولالیته ادرار بالا خواهد رفت).

درمان:

درمان دیابت بی‌مزه، تجویز دسموپرسین (DDAVP) که یک آنالوگ AVP است، می‌باشد. دسموپرسین به اشکال خوراکی، تزریقی و اینترانازال موجود است.