سندرم دیسترس تنفسی حاد یا ARDS چیست و چطور درمان می‌شود؟
تعریف:
شدیدترین و وخیم‌ترین شکل اسیب حاد ریه، سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS) نامیده می‌شود.
ARDS با تنگی نفس، سیانوز، تاکی پنه، تاکیکاردی، تعریق و کراکل (رال) منتشر در معاینه تظاهر پیدا می‌کند.
عواملی که به نفع تشخیص ARDS هستند:
1- نارسایی تنفسی نباید به علت نارسایی قلب یا Fluid overload باشد.
٢- کدورت دوطرفه نشان دهنده ادم ریه باید در CXR یا CT- Scan مشاهده شود.
۳- علائم تنفسی باید آغاز ناگهانی داشته باشند و در عرض کمتر از یک هفته پدیدار شوند.
۴- علل دیگر نارسایی تنفسی هیپوکسمیک مثل فیبروز ریوی ایدیوپاتیک، بیماری اینترستیشیل مزمن ریه و خونریزی منتشر آلوئولی باید Rule out شوند. همچنین ادم ریوی قلبی باید رد شود.
اتیولوژی:
پنومونی آسپیراسیون و Sepsis شایع‌ترین موارد همراه با ARDS می‌باشند.
تشخیص:
در بیماران مستعد به ARDS مثل Sepsis، در صورت وجود موارد زیر باید به فکر ARDS بود:
انفیلتراسیون دوطرفه ریه در CXR هیپوکسمی مقاوم (معمولا Pa02/ FIO2 برابر یا کمتر از mmHg۲۰۰) در غیاب اختلال عملکرد آشکار قلبی
درمان:
روش‌های درمان ARDS عبارتند از:
1- درمان ARDS حمایتی است و بر پایه از بین بردن عوامل آغازکننده، Stable نمودن عملکرد سیستم قلبی – عروقی، تغذیه مناسب و جلوگیری از Overload مایع می‌باشد. مایع درمانی محافظه کارانه بهتر از مایع درمانی شدید می‌باشد. ۲- استفاده از حجم‌های جاری پایین (تقریبا ml/ kg ۶) در هنگام تهویه مکانیکی، Survival را افزایش می‌دهد. به عبارت دیگر در این بیماران باید از حجم‌های جاری پایین ( ml/kg ۶) استفاده نمود.
٣- اکسیژن‌رسانی غشایی خارج بدنی (ECMO موجب افزایش قابل ملاحظه در Survival و کاهش ناتوانی در طی ۶ ماه در مبتلایان به ARDS می‌گردد.
۴- می‌توان به کمک PEEP و تهویه در حالت Prone (دمر)، اکسیژن‌رسانی را بهبود بخشید؛ ولی این مداخلات، مورتالیتی را کاهش نمی‌دهند.
۵- کورتیکواستروئید، سورفاکتانت و اکسیژن‌رسانی خارج بدنی (Extracorporeal oxygenation) توصیه نمی‌گردند، چرا که مفید بودن آنها اثبات نگردیده است.
۶- آنتی اکسیدان‌ها، اسید چرب امگا-۳ و اسید گاما لینولئیک موجب بهبود اسیب حاد ریوی نمی‌شوند.
۷- از آنجایی که هیچ درمان در دسترسی که بتواند آسیب حاد ریه را کاهش داده یا ترمیم آن را سرعت بخشد، وجود ندارد، مراقبت از بیماران مبتلا به ARDS باید براساس درمان حمایتی دقیق و جلوگیری از عوارضی نظیر پنومونی ناشی از ونتیلاتور یا سپسیس ناشی از کاتتر، صورت پذیرد.