تفسیر آزمایش الکتروفورز هموگلوبین یا Hb Electrophoresis چیست و چرا درخواست می‌شود؟
نام آزمایش:
Hemoglobin Electerophoresis
نام‌های دیگر آزمایش با نام‌های اختصاری:
Hb Electrophoresis
چرا و چه موقع درخواست می‌شود؟
جهت بررسی نقایص مربوط به هموگلوبین (هموگلوبینوپاتی) و در صورت وجود نتایج غیر طبیعی در آزمایش CBC این آزمایش در خواست می‌شود. این آزمایش بخشی از برنامه غربالگری نوزادان نیز می‌باشد.
نمونه مورد نیاز: نمونه خون وریدی
آمادگی قبل از انجام آزمایش: آمادگی خاصی احتیاج ندارد.
هموگلوبینوپاتی نوعی اختلال خونی ارثی است که توسط اشکال مختلف هموگلوبین یا کاهش تولید هموگلوبین (تالاسمی) مشخص می‌شود. هموگلوبین پروتئینی است که حاوی آهن می‌باشد. این پروتئین در گلبول‌های قرمز یافت می‌شود و وظیفه انتقال اکسیژن از ریه‌ها به سرتاسر بدن را به عهده دارد.
هموگلوبین‌های طبیعی موجود از این قرار می‌باشند: هموگلوبین A: حدود ۹۵ تا ۹۸ درصد کل هموگلوبین را در افراد بالغ تشکیل می‌دهد. هموگلوبین: حدود ۲ تا ۳ درصد کل هموگلوبین را در افراد بالغ تشکیل می‌دهد.
هموگلوبین F (هموگلوبین جنینی): حدود ۱ تا ۲ درصد کل هموگلوبین را در افراد بالغ تشکیل می‌دهد. این هموگلوبین اولین هموگلوبینی است که در دوران بارداری در جنین تولید می‌شود و بعد از تولد، تولید آن کاهش می‌یابد و بعد از حدود ۱ تا ۲ سال به میزان ۱ تا ۲ درصد می‌رسد.
جهش‌های ژنتیکی می‌توانند نوع هموگلوبین تولیدی را تغییر دهند و می‌توانند روی شکل، اندازه و عملکرد گلبول‌های قرمز تأثیر‌گذار باشد. گلبول‌های قرمزی که محتوای هموگلوبین آن‌ها مشکل داشته باشد نمی‌توانند به صورت صحیح به وظایف خود عمل نمایند و نسبت به بقیه گلبول‌های قرمز با سرعت بیشتری توسط بدن تخریب می‌شوند.
اگر این روند سرعت بگیرد می‌تواند باعث به وجود آمدن نوعی کم خونی بنام کم خونی همولیتیک شود. در افرادی که مبتلا به کم خونی وابسته به سلول‌های داسی شکل هستند هموگلوبینی به نام S وجود دارد. هموگلوبین C باعث کم خونی همولیتیک و هموگلوبین E می‌تواند علامت خاصی نداشته باشد یا باعث کم خونی خفیفی گردد. به طور معمول افرادی که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند نیز این آزمایش را انجام می‌دهند که مشخص شود آیا ناقل انواع غیر طبیعی هموگلوبین هستند و یا مبتلا به کم خونی یا تالاسمی می‌باشند یا خیر.
در صورتی که هر کدام از والدین ناقل و در انتظار فرزند باشند می‌توان از جنین نیز قبل از تولد آزمایش‌های مربوطه را به عمل آورد. از علائم ابتلا به کم خونی می‌توان به خستگی و ضعف، کمبود انرژی، زردی و رنگ پریدگی اشاره کرد. بعضی از انواع بیماری‌ها مانند کم خونی وابسته به سلول‌های داسی شکل علائم شدیدتری نسبت به بقیه بروز می‌دهند مانند درد‌های شدید، تنفس بریده بریده، بزرگ شدن طحال و اختلالات رشد در بچه‌ها.