آزمایش PT و PTT و INR چیست و تفسیر و دلیل درخواست آن کدام است؟
نام آزمایش:
Prothrombin Time and International Normalized Ratio، Partial Thromboplastin Time
نام‌های دیگر آزمایش با نام‌های اختصاری:
PT، PTT، INR
چرا و چه موقع درخواست می‌شود؟
جهت بررسی وجود بیماری‌های مربوط به انعقاد خون و جهت پایش مصرف دارو‌های ضد انعقاد این آزمایش در خواست می‌شود.
نمونه مورد نیاز: نمونه خون وریدی
آمادگی قبل از انجام آزمایش: آمادگی خاصی احتیاج ندارد.
در صورتی که دارو‌های ضد انعقاد مصرف می‌کنید حتما پزشک را در جریان قرار دهید).
PT: در این آزمایش زمان تشکیل لخته در خون مورد بررسی قرار می‌گیرد. لخته شدن خون در بدن طی فرایندی که از واکنش‌های مختلفی تشکیل شده صورت می‌گیرد. هر کدام از این واکنش‌ها فاکتور‌هایی دارند که باید به میزان طبیعی وجود داشته باشند و به درستی عمل کنند.
نتیجه آزمایش PT به صورت ثانیه گزارش می‌شود و با میزان استاندارد مقایسه می‌گردد. میزان استاندارد PT از یک آزمایشگاه به آزمایشگاهی دیگر متفاوت است.
حتی یک آزمایشگاه ممکن است در زمان‌های متفاوت اعداد مختلفی را به عنوان استاندارد PT گزارش نماید. برای رفع این مشکل و به جهت اینکه بتوان نتایج قبلی و نتایج آزمایشگاه‌های مختلف را با هم مقایسه کرد معیاری به نام INR ایجاد شده است.
دو مسیر معمول برای لخته شدن خون وجود دارد مسیر داخلی و مسیر خارجی جهت بررسی صحت عملکرد مسیر خارجی از آزمایش PT و مسیر داخلی از آزمایش PTT استفاده می‌شود. زمانی که فردی از دارو‌های ضد انعقاد استفاده می‌کند پزشک با درخواست آزمایش PT و INR در فواصل زمانی مختلف از صحت عملکرد سیستم انعقاد و مصرف میزان صحیح دارو مطمئن می‌شود.
زمانی که فرد علائمی از قبیل خونریزی شدید عادت ماهیانه، خونریزی بینی، خونریزی لثه، وجود خون در مدفوع و ادرار و کم خونی مزمن دارد نیز پزشک این آزمایش را در خواست می‌نماید.
بیماری‌های کبدی و نقص عملکرد ویتامین K نیز موجب افزایش زمان لخته شدن خون می‌شوند. غذا‌ها و دارو‌هایی نیز وجود دارند که باعث تغییر در میزان PT می‌شوند از این رو حتما قبل از انجام آزمایش پزشک خود را در جریان نوع رژیم غذایی و مواد غذایی مورد مصرف خود قرار دهید.
PTT: زمانی که بافتی زخمی می‌شود یا دیواره رگی آسیب می‌بیند خونریزی آغاز می‌شود. در این حالت پلاکت‌های موجود در خون به سمت محل صدمه می‌روند و به همدیگر می‌چسبند. این عمل باعث فعال شدن فرایند انعقاد می‌شود.
فاکتور‌های انعقادی یکی پس از دیگری فعال می‌شوند. فیبرینوژن تبدیل به فیبرین می‌شود و فیبرین شبکه‌هایی تور مانند را اطراف پلاکت‌ها تشکیل می‌دهد و به این طریق لخته خونی ایجاد می‌شود تا محل صدمه بسته شود.
نتیجه آزمایش PTT همانند PT به ثانیه گزارش می‌شود. پزشک جهت بررسی مسیر انعقاد داخلی از آزمایش PTT استفاده می‌کند. قبل از انجام اعمال جراحی نیز این آزمایش توسط پزشک درخواست می‌شود.