داروی آکاربوز Acarbose- موارد مصرف و ممنوعیت – عوارض و آثار جانبی – شیوه مصرف

رده بندی فارماکولوژیک : گلوکوزیداز ، مهار کننده آلفا

رده بندی درمانی: ضد دیابت

رده بندی مصرف در حاملگی :گروه D

فارماکودینامیک و فارماکوکینتیک : اثر ضد دیابتی آن به وسیله مهار آنزیم های لازم برای جذب گلوکز می‌باشد و موجب تاخیر در جذب گلوکز و کاهش هیپرگلسیمی بعد از غذا می‌شود جذب دارو حداقل می‌باشد و به صورت موضعی در طی دستگاه گوارش جذب می گردد. عمدتا توسط باکتری‌های روده ، در مسیر دستگاه گوارش متابولیزه می شود. دفع از طریق سیستم کلیه می‌باشد.

اندیکاسیون های تجویز، راه مصرف، دوز اثر دارو :

در کاهش گلوکز خون در دیابت نوع II که هیپرگلسیمی با رژیم غذایی به تنهایی یا با رژیم غذایی و یک سولفونیل اوره قابل کنترل نباشد به کار می رود.

درمان کمکی با انسولین یا متفورمین در دیابت نوع II که هیپرگلسیمی با رژیم غذایی و ورزش و انسولین ، متفورمین قابل اصلاح نباشد. بالغین: شرع با mg۲۵ خوراکی ۳ بار در روز و در شروع هر وعده غذایی اصلی بر اساس سطح گلوکز ۱ ساعت بعد از غذا و نحمل ، و در طی ۴ تا ۸ هفته می توان دوزاژ را تنظیم کرد. دوز نگهدارنده با توجه به وزن بیمار mg ۱۰۰ – ۵۰ خوراکی ۳ بار در روز می باشد.

کنترا اندیکاسیون : حساسیت مفرط به دارو ، DKA ، سیروز ، IBD ، زخم کولون ، انسداد نسبی روده ، بیماری های مزمن روده ای که باعث اختلال در هضم و جذب می شود. کراتنین بالایmg.dl ۲، دوران بار داری و شیر دهی

موارد احتیاط : اختلالات کلیوی خفیف تا متوسط

عارضه جانبی :

سیستم گوارشی: درد شکمی ، نفخ ، اسهال

Hep: اختلال کبدی

Met: هیپوکلسمی ، کمبود ویتامین۶ B

مسمومیت و درمان : مصرف بیش از حد دارو موجب هیپوگلیسمی نمی شود ولی اختلالات موقت گوارشی مثل نفخ ، اسهال ، ناراحتی و کرامپ شکمی ایجاد می‌کند.

مراقبت های پرستاری و توجهات ویژه :

۱) اگر این دارو همراه انسولین و سولفونیل اوره ها استفاده گردد موجب هیپوگلیسمی می گردد ولی به تنهایی موجب هیپوگلیسمی نمی شود.

۲) در صورت بروز هیپوگلیسمی می توان دکستروز ( نه ساکارز ) خوراکی استفاده نمود و در موارد شدید ممکن است به گلوکاگن یا انفوزیون گلوکز نیاز گردد.

۳) سطح ترانس آمینازها را هر ۳ ماه یک بار و بعدا به صورت دوره ای چک گردد.

مصرف در شیر دهی و کودکان: در دوران شیردهی پرهیز شود. بی خطری و اثر بخشی در کودکان ثابت نشده است.

آموزش به بیمار و خانواده :

۱) روش چک گلوکز و روش صحیح مصرف دارو به بیمار آموزش داده شود.

۲) در صورت مصرف همزمان دارو با انسولین و سولفونیل اوره ها، علایم هیپوگلیسمی را به بیمار آموزش دهید و تاکید نمائید تا در صورت بروز علایم بلافاصله از دکستروز نه قند خوراکی استفاده نماید.