داروی شارکول فعال Activated chacoal – موارد مصرف و ممنوعیت – عوارض و آثار جانبی – شیوه مصرف

اکتیویتد شارکول  Activated chacoal

رده بندی فارماکولوژیک : جاذب

رده بندی درمانی: ضد اسهال ، ضد نفخ ، آنتی دوت

به رده بندی مصرف در حاملگی :گروهNR

فارماکودینامیک و فارماکوکینتیک : با جذب سموم به خود مانع جذب گوارشی سموم و اثر آنتی دوتی ایفاء کند. محرک های سمی و غیر سمی عامل اسهال یا ناراحتی گوارشی را به خود جذب کند و اثر ضد اسهالی دارد. گاز های روده ای را به خود جذب و اثر ضد نفخ دارد. در مسیر گوارشی جذب نمی شود فاقد انتشار است. دارو متابولیزه نمی شود و دفع از طریق مدفوع می باشد.

اندیکاسیون های تجویز، راه مصرف، دوز اثر دارو :

مسمومیت بالغین و کودکان : ۱۰ – ۵برابر وزن تخمینی دارو یا ماده شیمیایی خورده شده تجویز شود. g ۱۰۰ – ۲۵ در mL ۲۴۰آب مخلوط و ترجیحا طی ۳۰ دقیقه اول خوردن ماده سمی ، مصرف شود. ممکن است به میزان g ۶۰ – ۲۰ هر ۱۲ – ۴ ساعت (دیالیز معده ای) برای پاکسازی مقداری از دارو از جریان خون تجویز شود.

نفخ یا سوء هاضمه بالغین: ۵g-600mg خوراکی به صورت دوز واحد یا mg ۹۷۵تا ۳.۹g سه بار در روز بعد از غذا

کاهش اختلالات گوارشی ( بوی بد دهان و تنفس ، بی اشتهایی و تهوع ، استفراغ) در بیماران اورمیک بالغین: ۵۰g – ۲۵ خوراکی در روز

کنترا اندیکاسیون : منع مصرف شناخته شده ای ندارد.

عارضه جانبی :

سیستم گوارشی: مدفوع سیاه ، یبوست ، تهوع

تداخلات دارویی : استیل سیستئین ، شربت اپیکاک اثر زغال فعال بسیاری از داروهای خوراکی را غیر فعال می‌کند. قبل از تجویز استیل سیستئین ، زغال را با لاواژ معده ای خارج کنید محصولات لبنی اثر زغال فعال را کم می کند.

مراقبت های پرستاری و توجهات ویژه :

۱) در مسمومیت با مواد سوزاننده ، سیانور ، آهن و حلالهای ارگانیک زغال فعال تجویز نمی شود.

۲) در بیماران نیمه هوشیار یا غیر هوشیار از طریق NGTube تجویز شود.

۳) در صورت استفراغ به دنبال تجویز شارکول ، مجددا تجویز گردد.

۴) در طی ۳۰ دقیقه اول پس از مسمومیت بیشترین اثر دارویی را دارا می باشد و تجویز یک مسهل همراه یا بعد از مصرف زغال فعال به دفع سریعتر کمپلکس زغال – سم کمک می‌کند.

۵) از این دارو می توان به عنوان درمان کمکی در مسمومیت با استامینوفن ، آمفتامین ها، آرسنیک ، مورفین ، فنل ، فنوتیازین ها ، فنی توئین و ضد افسردگی های سه حلقوی استفاده نمود.

۶) شکل پودری بیشترین اثر را دارد. آن را با آب آشامیدنی مخلوط کنید تا شربتی غلیظ به دست آید. مقدار کمی آب میوه یا طعم دهنده می تواند آن را مطلوب تر نماید.

۷) از زغال فعال برای کاهش بوی کولوستومی می توان استفاده نمود.

۸) در صورت مصرف دوزهای مکرر زغال و سوربیتول سطح الکترولیتها را پایش کنید.

مصرف در شیر دهی و کودکان : در کودکان زیر یک سال تجویز نشود.

آموزش به بیمار و خانواده :

۱) در صورت استفاده به عنوان ضد اسهال از مصرف هر گونه دارو یک ساعت قبل و دو ساعت بعد از مصرف زغال پرهیز نماید

۲) به بیمار گوشزد نمائید که ذغال فعال ، مدفوع را سیاه می کند.

۳) به بیمار توصیه کنید که زغال را با محصولات لبنی مصرف ننماید زیرا باعث کاهش تاثیر دارو می‌شود.