بزاق چیست؟ چه ترکیبی دارد و چطور تولید می‌شود؟
فکر خود را متمرکز کرده، در نظر بیاورید که می‌خواهید یک لیموترش را بخورید، فکر کنید که لیموترش را گاز می‌زنید، آیا احساس می‌کنید که آب دهانتان ترشح می‌کند؟ این یکی از نکات جالب در مورد غدد بزاقی ماست! غده‌ها بطور خودکار انجام وظیفه نکرده، بلکه تحت کنترل مغز می‌باشند.
3 جفت غده بزاقی در دهان ما وجود دارد که تحت کنترل مغز هستند. یکی در جلو گوش، دیگری در زیر زبان و سومی در قیمت خلفی دهان قرار دارند.
این غدد، بطور اتوماتیک، مقدار و خاصیت بزاق را با وظیفه آنی خویش هماهنگ می‌سازند. حیواناتی که غذای آبدار می‌خورند، بزاق کمتری دارند. ماهی هیچ غده بزاقی ندارد، ولی در پرندگان که از دانه‌ها تغذیه می‌کنند، این غدد به خوبی تکامل یافته است.
هنگامی که گاو، علف تازه می‌خورد، غدد بزاقی او در حدود 50 کوارت، ترشح می‌کند و وقتی علف خشک می‌خورد، مقدار ترشح به 190 لیتر می‌رسد!
بزرگ‌ترین غده بزاقی انسان، در طول حیات، در حدود 23600 لیتر بزاق ترشح می‌کند. هر غده بزاقی، کار ویژه خود را دارد. بزرگ‌ترین آنها غده پاروئید در جلوی گوش قرار دارد که دارای مقدار زیادی ترشحات آبکی می‌باشد. کار عمده این بزاق: نمناک و مرطوب کردن غذاست. غده نزدیک به فک پائینی دهان، نوع دیگری از بزاق را ترشح می‌کند که غذا را لیز ساخته و برای بلع آماده می‌سازد.
این که کدام یک از غدد بزاقی، بیشترین مقدار بزاق را ترشح می‌کنند، بسته به نوع غذایی است که می‌خوریم. اگر به یک سیب آبدار گاز بزنیم و نیازی به مرطوب ساختن آن نباشد، بنابراین غدد پائینی به کار می‌افتند ولی چنانچه کلوچه خشکی را بخوریم، غده پاروئید مقدار زیادی بزاق آبکی ترشح خواهد کرد.
بزاق انسان، شامل آنزیمی بنام آمیلاز است که بر نشاسته عمل کرده و مولکول‌های آن را از هم جدا و به گلوکز مبدل می‌سازد و سپس گلوکز را تبدیل به مالتوز می‌نماید.
