قالبها چه هستند؟

بسیاری از وسایلی که هر روزه میبینیم و استفاده میکنیم، با قالب ساخته میشوند، که بر دو نوعند. قالبهای مخصوص مواد جامد و قالبهای مخصوص مواد مایع.
قالبهای مخصوص مواد جامد ابزار خاصی هستند که فلز و پلاستیک را به وسیله فشار شکل داده و میبرند. در صورت مشاهده بیسکویتهای ستارهای شکل که صفحهای خمیده به وسیله بیسکویتبُر تهیه میشوند، در عمل شما نوع بسیار ساده قالبهای مخصوص مواد جامد را دیدهاید.
قالبهای مخصوص مواد مایع ابزار خاصی هستند که مواد را در حالت مایع شکل میدهند. فلزات، پلاستیک یا سایر مواد به شکل مایع در حفره این قالبها ریخته شده و تا شکل گیری نگه داشته میشوند. قالب مخصوص ژله، مثالی از شکل ساده این نوع قالبهاست.
قالبهای مخصوص مواد جامد در صنعت برای تهیه بخشها یا اشکالی که تولید آنها به وسیله سایر ابزار ماشینی دشوار است، مورد استفاده قرار میگیرند، مثلاً در قسمتهایی از اتومبیل مانند سپر و کلاهک اگزوز. قالبهای مخصوص مواد مایع نیز در صنعت برای ساختن قسمتهایی مثل دستگیرهها در یخچال، پوشش رادیو و شبکههای رادیاتور استفاده میشوند.
برای ساختن قالبهایی از این قبیل، با یک ماشین معمولی: اعمال برش، آسیاب نمودن و سوراخ کردن وقت زیادی صرف شده و مواد بیشتری از بین میرود. با قالبهای مخصوص مواد جامد میتوان مانند بیسکویت آنها را شکل داد. این مسئله در مورد قالبهای مخصوص مواد مایع نیز صادق است.
علاوه بر تولید اشکال پیچیده، هر دو نوع قالب برای تولید سریع تعداد زیادی از قسمتهای یکسان، مناسبند و این قسمتها پس از خروج از قالب معمولاً نیاز به تکمیل ندارند. قسمتهای مشکل ممکن است برای برداشتن رگهها یا لبههای زبر پس از بیرون آمدن از قالب نیاز به تراش یا پرداخت داشته باشند. قالبها معمولاً در دو نیمه ساخته شده و با هم شکل مورد نظر را میسازند. نوع مخصوص مواد مایع فقط قادر به ساختن شکل خارجی بوده ولی قالبهای مخصوص مواد جامد میتوانند هر دو شکل داخلی و خارجی را بسازند.
آیا میدانید قالبهای مخصوص مواد جامد از مدتها پیش، ۶۵۰ سال قبل از میلاد مسیح مورد استفاده قرار میگرفته و فلزکاران یونانی سکههای نقره را با آنها میساختند. سکهها بدین صورت تولید میشد که فلز ذوب شده در قالبهای مخصوصی ریخته تا سخت و محکم شود.