ماگما چیست؟

درون زمین بسیار گرم است. گرمای شدید، بعضی از مواد سنگی مرکز کرهٔ زمین را ذوب می‌کند و به حالت «مایع» در می‌آورد.

سنگ (یا چینهٔ مذاب) در محفظه‌های بزرگ زیر زمینی جمع می‌شود.‌ این چینهٔ مایع زیر زمینی «ماگما» می‌نامند.

وزن ماگما از وزن سنگ‌های سرد و سفت مجاور خودش کمتر است و به همین جهت است که به تدریج در اثر فشار سنگ‌های اطرافش به بالا رانده می‌شود.

در بسیاری از جاها «ماگما» هیچ وقت به سطح زمین نمی‌رسد بلکه به آرامی در همان زیر زمین سرد و سفت می‌شود.

هزاران هزار سال طول می‌کشد تا ماگما به سنگ تبدیل شود. در جا عهای دیگر، سنگ‌های سرد و سفت مجاور سطح زمین نمی‌توانند در برابر  فشار ماگما (که از زیر به آنها وارد می‌آید) ایستادگی کنند.

این قبیل سنگ‌ها اندکی شکاف بر می‌دارند و ماگما در امتداد شکاف‌های به وجود آمدهٔ آنها بالا می‌آید.

گاهی ماگما حالت مایعش را (در اثر از دست دادن حرارت) حفظ می‌کند و به سطح زمین می‌رسد. سپس لابه‌لای شکاف‌ها را پر می‌کند و بر روی زمین جاری می‌شود. ماگمایی که به سطح زمین برسد، «گذازهٔ آتشفشانی» نامیده می‌شود.

ماگما معمولاً در جریان بالا آمدن به سوی سطح زمین، رو به سردی می‌گذارد. همزمان با بالا آمدن تدریج ماگما، برخی از کانی‌های موجود در آن زودتر از بقیهٔ کانی‌ها به بلورهای بزرگ تبدیل می‌شوند.

بلورها در داخل ماگما شناور هستند. وقتی چنین ماگمایی به سطح زمین می‌رسد، چینهٔ مایع در مدتی بسیار کوتاه به حالت جامد در می‌آید.

بلورهای بزرگ شناور در مایع، «منجمد» می‌شوند و به صورت سنگ‌های آتشفشانی با دانه‌های ریزی در می‌آیند.

در این حالت، تمامی سنگ مزبور از چندین بلور بزرگ در دل یک سنگ بسیار این گونه سنگ‌ها را «سنگ سماق» می‌نامند. سنگ سماق در صورتی که پرداخت داده شود، بسیار جالب از کار در می‌آید و غالباً برای نماسازی ساختمان‌ها به کار می‌رود.