پادزهر چیست؟

کسی به پادزهر احتیاج ندارد، مگر آنکه مسموم شده باشد. پادزهر به‌تنهایی معنی ندارد، بلکه ماده‌ای است که از عمل زهر جلوگیری می‌کند. زهر ماده‌ای است که باعث صدمه و یا مرگ بافت زنده می‌شود. اساسا چهار نوع سم وجود دارد که بنابر چگونگی تأثیر بر بدن، تقسیم بندی شده اند: سموم خورنده «چون اسیدهای فوی» بافتها را در محل تماس از بین می‌برند.

سموم سوزش آور یا محرک که باعث جمع شدن خون یا اخلاط در ارگانی که با آن تماس پیدا کرده‌اند می‌شوند. نوع دیگر: سم مخدر اعصاب است که سلول‌های عصبی را تحت تأثیر قرارداده و بالاخره سم مخدر خون که با خون ترکیب‌شده ومانع تشکیل هموگلوبین می‌شود. مثلاً منواکسید کربن «Co» که از اگزوز اتومبیلها خارج می‌شود، یک مخدر خون است. این گاز از رسیدن اکسیژن به خون که مسئول تغذیه مغز و بافتها می‌باشد، جلوگیری کرده و باعث مرگ می‌شود. در درمان افراد مسموم، همواره سه نوع کار بسرعت انجام می‌گیرد: ابتدا سم را رقیق می سازند، که این کار با دادن مقدار زیادی آب به بیمار انجام می‌شود. در مرحله بعد با وادار نمودن شخص به استفراغ، معده را خالی کرده و سپس پادزهر مربوطه به شخص داده می‌شود.

پادزهر به طرق مختلف از اثر زهر جلوگیری می‌کند: ترکیب شیمیایی با زهر و بی اثر ساختن آن. برای مثال جوش‌شیرین با ماده اسیدی و سرکه با ماده قلیایی ترکیب می‌شود. پادزهر ممکن است مانند پوششی غشاء مخاطی را بپوشاند، روغن زیتون و شیر اینچنین عمل می‌کنند.

راه سوم آن است که پادزهر بوسیله سطح اجزاء تقسیم شده خود، ماده سمی را جذب کند. ذغال چوب به این صورت عمل می‌کند. برخی پادزهرها عکس اثر سم را در بدن ایجاد کرده و آن را خنثی می سازند.

البته مهم‌ترین کاری که پزشک در مورد فرد مسموم انجام می‌دهد: حذف سم از بدن است و راههای بسیاری برای این کار وجود دارد. البته بهترین کار پیشگیری است چون همواره پیشگیری قبل از درمان می‌باشد، مواد سمی را باید از دسترس کودکان دور نگاه داشت و محصولات سمی باید کاملاً مشخص و علامت گذارده شده و آن‌ها را بدقت نگهداری کرد.