چرا از خواب بیدار می‌شویم؟

هر کس تجارب جالبی در ارتباط با خواب دارد. بعضی مواقع مابلیم زیاد بخوابیم، ولی موقعیتی برای این کار پیش نمی‌آید و بیدار مانده و یا زود از خواب بر میخیزیم. و بعضی مواقع وقتی ساعت زنگ می‌زند، احساس می‌کنیم که هنوز هم می‌توانیم ساعت‌ها و ساعت‌ها بخوابیم.

دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند در رابطه با آنچه موجب بیدار شدن ما می‌شود توضیح کاملی بدهند! دو نظریه وجود دارد که در اینجا نظری به آن‌ها می‌افکنیم: یک نظریه می‌گوید خواب و خستگی تا حد زیادی یکسانند. تمام شدن ذخیره انرژی سلول‌های عصبی، خیلی سریعتر از زمانی است که دوباره تجدید شوند و به همین علت، این سلول‌ها خسته می‌شوند.

دلیل دیگر خستگی سلول‌های عصبی، آنست که انباشته شدن مواد زائد، سریعتر از رفع آنهاست. هنگامی که مشغول فکر کردن، دیدن، احساس کردن و انجام فعالیت‌های ذهنی از هر نوع هستیم، انرژی از دست می‌دهیم. بنابراین مغز و سایر مراکز عصبی، نیاز به استراحت دارند. خواب خستگی را از بین برده و وقتی بیدار می‌شویم، آسوده بوده و دوباره قادر به فعالیت می‌باشیم. بعضی از دانشمندان معتقدند که در هنگام خواب، یک مرکز عصبی خاص بنام مرکز منقبض‌کننده عروق، غیرفعال شده و این مسئله سبب می‌شود عروق خونی قسمت معینی از

بدن، خون‌رسانی خود را قطع کرده و شخص به خواب رود. زمانیکه این مرکز، عمل خون‌رسانی خود را به حالت طبیعی برمی گرداند، بیدار می‌شویم.

نظریه دیگر درباه خواب و بیدار شدن، کاملا متفاوت است. بر طبق آن در بدن ما، یک مرکز بیداری در قسمت تحتانی مغز، وجود دارد. فعالیت‌های ذهنی و احساسی ما در طی زندگی روزانه باعث تحریک این مرکز شده و چنانچه نتوانیم پیام‌های صادره از مغز، به این مرکز را قطع کنیم، زمان بیداری ما ادامه می‌یابد. زمانیکه ما این کار را انجام داده و دیگر پیامی فرستاده نشود، بخواب می‌رویم.

فرض کنید در هنگام خواب: احساس گرسنگی، سردی و با رطوبت کرده با دچار بعضی حالات مانند ترس می‌شویم، مرکز بیداری دوباره تحریک شده و بیدار می‌شویم. ولی فراموش نکنید که میزان نیاز افراد بالغ به خواب متفاوت بوده و بستگی به سن، ساختار فیزیکی بدن، فعالیت و حتی عادت خوابیدن دارد. یک فرد بالغ، فقط به مقدار خواب کافی احتیاج دارد بطوریکه وقتی از خواب برمی خیزد، احساس راحتی و آرامش نموده و بتواند فعالیت خود را در طول روز ادامه دهد.