چرا باید تنفس کنیم و چرا نفس کشیدن لازم است؟
همگی بطور غریزی واقفیم که باید تنفس کنیم، ولی چرا این عمل برای تمام گیاهان و جانوران حیاتی است؟ دلیل آن بسیار ساده است. بوسیله عمل تنفس هوایی را که حاوی اکسیژن است می‌گیریم و بدون این گاز، هیچ حیاتی وجود نخواهد داشت.
هوایی که بازدم می‌کنیم، دگرگون می‌شود. هوا در طی سیر خود در سیستم بدن ما، مقداری اکسیژن را از دست داده و کربن به آن اضافه می‌شود.
طبیعت اکسیژن مورد نیاز برای تنفس را فراهم می‌کند. در حقیقت، سال به سال، تغییر ناچیزی در مقادیر اکسیژن و دی اکسید کربن موجود در هوا، بوجود می‌آید. علت این امر آن است که دی اکسید کربن که هنگام تنفس به هوا باز می‌گردانیم، توسط گیاهان گرفته شده و در عوض آن‌ها اکسیژن مورد نیاز را به هنگام تنفس به هوا باز می‌گردانند.
عمل تنفس شامل دو قسمت است: درونی و برونی. تنفس بیرونی همانست که اکثرا آنرا تنفس می‌پنداریم و از دم و بازدم تشکیل شده است. دم به معنای فرو بردن هوا از طریق دهان، بینی یا هر دو، و بازدم به معنای بیرون فرستادن هوا از مجرا‌های یاد شده می‌باشد. اما هوایی که در هنگام دم در حدود آنرا اکسیژن تشکیل می‌داد، به هنگام بازدم همان مقدار دی اکسید کربن دارد که این تغییر در ریه‌ها صورت می‌گیرد.
تنفس درونی عکس برونی است. اکسیژن گرفته شده از هوا، از ریه‌ها بوسیله سلول‌های قرمز خون بطرف بافته‌ای بدن حمل و در آنجا اکسیژن، موجب سوختن فرآورده‌های غذایی شده و آن‌ها را برای استفاده بدن آماده می‌سازد. مواد زائد شامل آب و دی اکسید کربن که توسط خون گرفته شده، به ریه‌ها باز بازگشته و توسط عمل بازدم به بیرون فرستاده می‌شود.
از آنجائیکه مبادله گاز‌ها اکسیژن و دی اکسید کربن در ریه‌ها و بافت‌ها صورت می‌گیرد، برای انجام این عمل سطح بزرگی است. بعنوان مثال پوشش ریه‌های یک فرد بالغ در حدود است. این مقدار بزرگتر از مساحت سقف قسمت کوچکی از یک خانه معمولی است.
قسمت اعظم این سطح، بعنوان ذخیره نگهداری می‌شود، زیرا در هنگام کار ممکن است اکسیژن ۸ تا ۱۰ برابر، نسبت به مواقع استراحت، مورد نیاز باشد. وقتی که نیاز به اکسیژن بیشتری داریم، عمیق‌تر و سریعتر نفس می‌کشیم.
حیوانات مختلف بسته به میزان اکسیژن مورد نیاز، به درجات متفاوت تنفس می‌نمایند. یک نوزاد انسان یکبار در ثانیه تنفس می‌کند ولی در سن ۱۵ سالگی، عمل تنفس ۲۰ بار در دقیقه است. یک فیل ۱۰ بار در دقیقه و یک سگ ۲۵ بار در دقیقه تنفس می‌کنند.
