فیلم‌هایی که بسیار خوب و عالی و احساس‌برانگیز هستند، اما به خاطر تاثیرگذاری زیاد روی روح و روانمان، قدرت تماشای دوباره آنها را نداریم

وقتی در سایت‌های دانلود هستیم و فهرست فیلم‌ها را نگاه کنیم تا تصمیم بگیریم کدامشان را دانلود کنیم، نگاهی به اسم کارگردان و امتیاز فیلم و هنرپیشه‌ها و داستان کلی‌شان می‌ندازیم تا بتوانیم تصمیم بگیریم.

اما شمار زیادی از فیلم‌هایی که دانلود می‌کنیم، فقط در حد سرگرمی یک شب ما کفایت می‌کنند و تازه تعدادی به درد همان یک بار تماشا و ماندن در آرشیو هارد ما هم نمی‌خورند.

اما در این میان تعداد معدودی از فیلم‌ها شاهکار از آب درمی‌آیند. انگار که داستان و تصاویر و بازی‌ها و دیالوگ‌ها و ضرب‌آهنگ و ریتم فیلم با نوای قلب ما کوک است. این طور فیلم‌ها را تا آخر تماشا می‌کنیم و خاطره‌ای می‌شوند ابدی در ذهن ما.

اما جالب است که فیلم‌های شاهکار دو دسته هستند:

• آنهایی که می‌توانیم بعدها بارها و بارها تماشا کنیم.
• آنهایی که حتی یک بار تماشای مجدد آنها برای ما زجرآور و ناراحت‌کننده است.

تازه هر کس معیارهای نامشخصی برای این تقسیم‌بندی دارد. مثلا من واقعا تعداد دفعاتی که پدرخوانده یک یا پاپیون را دیده‌ام از دستم در رفته. کلا هر وقت می‌بینم که از تلویزیون پخش می‌شوند تا آخر تماشایشان می‌کنم.

اما برخی فیلم‌ها هستند که فقط یک بار دیده‌ام. مثلا سینما پارادیزو را فقط و فقط یک بار دیده‌ام. بعدها با اینکه بلو ری آن را هم خریدم و فرصت تماشا با کیفیت عالی آن هم بود، حس کردم فیلم را به خاطر بار احساسی شدیدش نمی‌توانم تماشا کنم.

ویژگی‌ها کلی فیلم‌هایی خوبی که می‌توان راحت بارهای دیدشان و آنهایی که تماشای مجدد آنها دشوار است، چیست؟

• فیلم‌هایی که راحت می‌شود دیدشان بار اکشن و ماجرایی‌شان می‌چربد، مثلا رونین!
• بعضی فیلم‌های خوب را به سبب صحنه‌های زجر قهرمانشان نمی‌توانم دوباره ببینم: مثلا مصائب مسیح.
• بعضی فیلم‌ها را یک زمانی شاید می‌شد دوباره دید، اما بعدها چون در زندگی تجاربی پیدا می‌کنیم که روی قضاوت ما تاثیر می‌گذارند، دیگر نمی‌توانیم دوباره تماشایشان کنیم. فرض کنید که ماجرایی عاشقانه داشته باشید و بعد بخواهید نوت بوک یا فیلم لاو استوری را دوباره ببیند و احتمالا شهروندان برخی از فیلم‌های دیکتاتورزده، برخی فیلم‌های سیاسی خوب را!
• وجود برخی کاراکترهای سادیست یا ضداجتماعی در برخی فیلم‌ها دیدنشان را دشوار می‌کند. مانند فیلم پرتقال کوکی
• برخی فیلم‌های پایان‌بندی غم‌انگیزی دارند و دیدن کامل دوباره‌شان دشوار می‌شود. مانند فیلم مسیر سبز
• گاهی اوقات خود اصلا احوالات درونی باعث می‌شود که ترجیح دهیم فیلم خنثی یا «الکی» حال خوب کن ببینیم تا بیشتر در افسردگی فرو نرویم!
• بعضی فیلم‌ها کلا دشوار هستند و همان یک باری که زور زده‌ایم تا درکشان کنیم، سخت بوده و الان بعد مثلا یک دهه، فیلم تا حد زیادی یادمان رفته و نمی‌خواهیم دوباره درگیر رمزگشایی‌اش شویم!

فهرست برخی از فیلم‌هایی که تکرار تماشایشان برای برخی دشوار است. دیدن دوباره همین فیلم‌ها برای برخی دیگر ممکن است ساده باشد.

• مرثیه‌ای برای یک رؤیا Requiem For A Dream (2000)
• هتل رواندا Hotel Rwanda (2004)
• پسرها گریه نمی‌کنند – Boys Don’t Cry (1999)
• پیانیست – The Pianist (2002)
• غلاف تمام فلزی – Full Metal Jacket (1987)
• پسری در پیژامه راه‌راه – The Boy In The Striped Pajamas (2008)
• گورستان کرم‌ های شب ‌تاب – The Grave Of The Fireflies (1988)
• زندگی زیباست – Life Is Beautiful (1997)
• پلی به‌سوی ترابیتیا – Bridge To Terabithia (2007)
• فهرست شیندلر – Schindler’s List (1993)
• هزارتوی پن – Pan’s Labyrinth (2006)
• شکار – The Hunt (2012)
• ترک لاس وگاش – Leaving Las Vegas (1995)
• باید درباره کوین صحبت کنیم- We Need To Talk About Kevin (2011)
• اولدبوی – Oldboy (2003)
• تاریخ مجهول آمریکا – American History X (1998)
• انجمن شعرای مرده – Dead Poets Society (1989)
• بیا و ببین – Come And See (1985)
• جوجو خرگوشه – Jojo Rabbit (2019)
• کوهستان بروکبک – Brokeback Mountain (2005)
• هاچی: داستان یک سگ – Hachi: A Dog’s Tale (2009)
• کنار من بمان – Stand By Me (1986)
• مسیر سبز – The Green Mile (1999)
• ملانکولی – Melancholia (2011)
• شبگرد – Nightcrawler (2014)
• مری و مکس – Mary And Max (2009)
• پرتقال کوکی – A Clockwork Orange (1971)
• چه رؤیاهایی می‌آیند؟ – What Dreams May Come (1998)
• رقصنده در تاریکی – Dancer In The Dark (2000)
• درخشش ابدی یک ذهن پاک – Eternal Sunshine Of The Spotless Mind (2004)