چرا یک فرفره میچرخد؟
اگر شما مدادی را روی میز گذاشته و آن را بچرخانید، چندین بار بدور خودش خواهد چرخید. همچنان است یک توپ فوتبال یا در حقیقت هر جسمی را که بخواهید میتوانید بچرخانید. آنچه سبب چرخش یک فرفره میشود، نیرویی است که شما برای آن بکار میبرید. اما چه چیز فرفره در حال چرخش را از چرخش باز داشته و چرا در وضعیت بخصوصی به چرخش خود ادامه میدهد؟ اصل علمی که این پدیده را توجیه میکند، خاصیت و قوه جبری چرخش نامیده میشود.
هر جسمی که در حال دوران باشد، چنانچه به حال خود رها شود، به خاطر این خاصیت به چرخش خود در فضا ادامه میدهد. بدین معنی که اگر یک خط فرضی از مرکز آن رسم کنید به همان سمت متوجه خواهد شد مگر اینکه نیرویی از خارج بر آن اثر کند.
هنگامیکه یک توپ فوتبال را با یک حرکت دورانی به هوا پرتاب نمائید، چرخش آن در فضا حول همان محور ادامه خواهد داشت، مگر این که نیروی خارجی آن را تحت تأثیر قرار دهد. در حقیقت چرخش کره زمین از همین قانون پیروی میکند. آن شبیه یک ژیروسکوپ بسیار بزرگ میباشد. محور زمین از میان قطبین گذشته و این محور همیشه ثابت بوده و جهت ستاره شمالی را نشان میدهد.
چرخش فرفره از دیرباز در سراسر دنیا بشر را مجذوب خود کرده است، و یکی از متداولترین وسایل بازی میباشد. اسکیموها فرفره را از یخ، سرخپوستان از استخوان و ساکنان جزیره دریای جنوب از چوب درخت خرما و خاکسترهای آتشفشانی درست میکردند. در یونان باستان مردم از بازی کردن با فرفره لذت میبردند. یکی از متداولترین انواع آن فرفره طناب دار بود که بوسیله پیچیدن طناب بدور قسمت بالایی فرفره به چرخش ادامه میداد. ضربه به طناب سبب چرخش قسمت فوقانی فرفره بدور خود میشد. چرخش فرفره در چین و ژاپن بسیار متداول است، بطوریکه تعدادی از افراد در این کار مهارت پیدا میکنند. در ژاپن فرفرههایی وجود دارد که موزیک نواخته و یا در داخل فرفرههای دیگر میچرخند. یک قبیله آفریقایی نوعی فرفره دارند که میتواند با یک طناب در هوا بچرخد، و جزیرهنشینان دریای جنوب به پشت دراز کشیده و فرفرهها را روی پنجههایشان میچرخانند.