خطر تب کریمه کنگو را جدی بگیرید!
طبق نوشته drdr.ir تب کریمه کنگو از طریق کنههای آلوده و تماس با بدن منتقل میشود. تب کریمه کنگو، یک بیماری عفونی است که برای اولین بار اوایل دهه 40 میلادی شناسایی شد و امروز بعد از چندین بار اوجگیری دوباره در سال 2022 درحال شیوع است. تب کریمه کنگو با شروع فصل گرما تشدید میشود و لزوم مراجعه به متخصص عفونی برای درمان را بیشتر میکند. در این مقاله عوامل و علائم تب کریمه کنگو را معرفی میکنیم؛ واگیردار بودن آن را بررسی کرده و راههای درمان آن را مطرح میکنیم.
تب کریمه کنگو چیست؟
یک بیماری حاد تبدار و خونریزی دهنده است که از طریق گزش کنه یا تماس با خون یا ترشحات یا لاشه دام و انسان آلوده منتقل میشود. علائم این بیماری که یک بیماری عفونی است، ویروس در برابر گرما مقاومت زیادی ندارد و در دمای 56 درجه به مدت 30 دقیقه از بین میرود. بنابراین پختن گوشت یا پاستوریزه کردن شیر میتواند ویروس را از بین ببرد.
تب کریمه کنگو چگونه منتقل میشود؟
ناقل اصلی این ویروس هیالوما با گزیدن حیوانات یا انسان ویروس را ایجاد میکند. حیوانات ناقلین اصلی بیماری هستند. افراد شاغل در کشتارگاهها، قصابیها، فعالان واردات و صادرات گوشت باید از مواد دافع حشرات استفاده کنند و ملزومات بهداشتی این مشاغل را به دقت رعایت کنند.
کدام دکتر میتواند این بیماری را درمان کند؟
اگر با نشانههایی مانند تب بالا، عفونت شدید، سردرد، سرفه، خستگی و مشکلات بینایی مواجه شدید بهتر است برای چکاپ و ویزیت، از پزشک متخصص و فوق تخصص بیماریهای عفونی نوبت بگیرید.
کاهش خطر انتقال کنه به انسان:
- پوشیدن لباس محافظ (آستین بلند، شلوار بلند)
- پوشیدن لباسهای رنگ روشن با هدف تشخیص راحتتر کنه روی لباس
- استفاده از کنهکشهای تایید شده (مواد شیمیایی برای کشتن کنهها) روی لباس
- استفاده از دافع تایید شده حشرات روی پوست و لباس
- بررسی منظم لباس و پوست
- تلاش برای از بین بردن یا کنترل هجوم کنهها به حیوانات در اصطبل ها و انبارها
- اجتناب از ورود به مناطقی که کنهها فراوان هستند؛ بهخصوص در فصولی که فعالیت بیشتری دارند
کاهش خطر انتقال انسان به انسان در جامعه:
- از تماس فیزیکی نزدیک با افراد آلوده به تب کریمه کنگو خودداری کنید.
- هنگام مراقبت از افراد بیمار از دستکش و تجهیزات حفاظتی استفاده کنید.
- پس از مراقبت یا ملاقات با افراد بیمار، دستها را به طور مرتب بشویید.
عامل بیماری تب کریمه کنگو کدام حیوانات هستند؟
عامل این بیماری عفونی، کنهای به نام هیالوما است. این ویروس در ابتدا از طریق گزش کنه در بدن دام ایجاد میشود، حیواناتی مانند گاو، گوسفند،بز، خرگوش و جوندگانی مانند موش از عوامل اصلی انتقال این بیماری هستند.
علائم و نشانه تب کریمه کنگو را میدانید؟
علائم بالینی بیماری چهار مرحله دارد: دوره کمون (پنهان)، قبل از خونریزی، مرحله خونریزی و دوره نقاهت. پس از عفونت ناشی از نیش کنه، دوره کمون معمولا 1 تا 3 روز است که البته میتواند تا 9 روز ادامه داشته باشد. فوتوفوبیا (حساسیت به نور) علائم این بیماری:
- صورت برافروخته
- التهاب و درد در گلو
- لکه های قرمز روی سقف دهان
- زردی پوست
- سردرد
- سرگیجه
- تب شدید
- درد کمر یا گردن
- درد مفاصل
- دردهای عضلانی
- دل درد
- استفراغ
- اسهال
- چشم های قرمز یا دردناک
در موارد شدید CCHF، ممکن است علائمی مانند تغییرات خلقی، تغییرات در ادراک حسی و سردرگمی نیز در افراد پدیدار شوند. پس از 2 تا 4 روز، احساس خواب آلودگی و افسردگی و درد معده به دلیل بزرگ شدن کبد (هپاتومگالی) به وجود می آیند و در حدود روز پنجم تا روز چهاردهم، علائم عبارتند از:
- بزرگ شدن غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی)
- نارسایی کلیه
- نارسایی ناگهانی کبد
- نارسایی ریه ها
- مناطق بزرگ کبودی جدی
- خونریزی شدید بینی
- خونریزی غیر قابل کنترل ناشی از تزریق
- ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)
ویروس کریمه کنگو قابل درمان است؟
طبق گزارشات آماری، میزان مرگ و میر ناشی از تب کریمه کنگو به 40 درصد میرسد و بیشتر تلفات این بیماری در هفته دوم ابتلا رخ میدهند. طبق آمار بهدست آمده از آخرین شیوع این بیماری در ایران که مربوط به سال 1396 است، از 33 مبتلا 3 نفر جان خود را از دست دادند. با این حساب با بیماری مرگباری مواجه نیستیم و در صورت رسیدگی پزشکی، بدون مشکل برطرف میشود.
آیا ویروس تب کریمه واگیردار است؟
راههای انتقال ویروس تب کریمه کنگو عبارت اند از: گزیدگی توسط حشره ناقل، تماس با خون شخص مبتلا، انتقال از طریق له کردن کنه با دست بدون پوشش، تماس با لاشه حیوان آلوده، مصرف گوشت آلوده و خام.
اگر در هفته اول ابتلا و در مرحله تب، بیماری تشخیص داده شود میتوان با نمونهگیری از خون، ویروس را جدا کرد. همچنین با جدا کردن ویروس از نمونههای بافتی مانند کبد، طحال، کلیه و غدد لنفاوی میتوان جلوی گسترش تب کریمه را گرفت و آن را غیرفعال کرد.
درمان دارویی تب کریمه کنگو
درحال حاضر بهترین راه بعد از ابتلا، اقدام فوری جهت جلوگیری از توسعه و درمان است. فرد درمانگر این بیماری یک متخصص عفونی است. طبق نتیجه پژوهشها تزریق استروئیدها بخصوص متیل پردنیزولون در دوز بالا، میزان پلاکت خون را افزایش داده و نیاز بیمار را به فراوردههای خونی کاهش میدهد. این کار موجب کنترل تب و کاهش تبعات بیماری میشود.
روشهای پیشگیری از ابتلا به ویروس تب کریمه کنگو
نکات زیر به شما در پیشگیری از ابتلا به تب کریمه کنگو کمک میکند:
- بیمار مشکوک به کریمه کنگو باید قرنطینه شود و با افراد خانواده در تماس نباشد. بعد از اتمام دوره پرستاری از بیمار نیز باید وسایل مربوط با فرد مبتلا سوزانده شود.
- آفتکشی خانه و مکانهای نگهداری از دام مانند طویله و اصطبل به کاهش کنهها کمک میکند.
- در توالتها و محیطهای آلوده از موارد گندزدا استفاده شود.
- با توجه به بیعلامت بودن این بیماری در دام، باید از مصرف گوشت تازه خودداری کرد و دارم پس از ذبح تا 24 ساعت در درمای صفر تا 4 درجه سانتیگراد نگهداری شود.
- در صورتی که به صورت ناخواسته با فرد یا سطح آلوده تماس داشتید، بلافاصه خود را با آب و صابون بشویید.
- از خرید گوشتهای بازرسی نشده بدون مُهر دامپزشکی و سازمان سلامت خودداری کنید.
تب کریمه کنگو چگونه منتقل می شود؟
تب کریمه کنگو به واسطه گزیدگی توسط کنه(حشره) آلوده، تماس با گوشت دام آلوده یا تماس با سطح آلوده منتقل میشود. قرار گرفتن در معرض خون یا ترشحات دام آلوده نیز میتواند باعث انتقال ویروس و بیماری شود.
تب کریمه کنگو واگیردار است؟
واگیر ویروس تب کریمه کنگو با تماس با خون شخص مبتلا، له کردن کنه با دست، تماس با لاشه حیوان آلوده، خوردن گوشت آلوده و خام اتفاق میافتد. واگیر ویروس کنگو با تماس پوستی است و از طریق تنفس اتفاق نمیافتد.
طول درمان ویروس Crimean Congo Fever چقدر است؟
1 تا 3 روز بعد از نیش کنه علائم بیماری بروز میکند. این عدد در مورد تماس با دام آلوده به 5 الی 6 روز میرسد. همچنین بر اساس برخی اسناد ممکن است بروز علائم بیماری یا درواقع دوره پنهان ابتلا تا 13 روز طول بکشد. زمان درمان بیماری قطعی نیست. هرچه تشخیص بیماری سریعتر باشد، طول درمان نیز کوتاهتر است. در موارد وخیم نیز نیاز به بستری بلندمدت در بیمارستان وجود دارد. بر اساس گزارشی از نجاتیافتگان علائم بهبود بیماری معمولا 9 تا 10 روز پس از شروع درمان مشاهده میشود.