راز تابلوی جیغ ادوارد مونش،۱۸۹۳
مدت‌هاست چهره‌ای که مونش در تابلوی جیغ تصویر کرده، به مثابه کهن‌الگوی هراس و وحشت جا افتاده است. هنوز هم پس از بیش از یک قرن که از خلق این اثر گذشته است اذهان عمومی آن را نماد وحشت قلمداد می‌کند. تابلوی جیغ ملهم از صورتی مومیایی شده از پرو بود که مونش در نمایشگاه جهانی سال ۱۸۸۹ در پاریس با آن روبه رو شد. مونش هنرمندی بود که پیش از گذشته نگران آینده و بیش از همه از سرعت فناوری در هراس بود. بی شک او باید بسیار تحت تاثیر لامپ بسیار عظیمی متشکل از بیست هزار لامپ کوچکتر قرار گرفته باشد که در غرفه‌ای در همان نمایشگاه به نمایش درآمده بود. آن لامپ ادای احترامی بود به ایده‌های توماس ادیسون، مجسمه خدایگون بلورین منادی بت‌پرستی نوین. آن لامپ ایده‌ای را در ذهن مونش روشن کرد. خطوط چهره‌ای که زوزه می‌کشد فک افتاده و فرم جمجمه در تابلوی جیغ، همه یادآور توتم الکتریکی ادیسون هستند.
