همه چیز در مورد بیماری‌های قارچی ناخن

ناخن‌ تاثیر بسیار زیادی در زیبایی دارد و امروزه دغدغه بسیاری از افراد در انجام اقدامات زیبایی نیز به همین منظور است. اما باید دانست که ناخن‌ها در معرض آسیب‌‌های مختلفی هستند و بسیاری از عادات روزمره می‌تواند به سلامت آنها آسیب برساند. از جمله مهم‌ترین آسیب‌‌های ناخن می‌توان به بیماری‌های عفونی و قارچی اشاره کرد که ‌رعایت نکردن بهداشت مهم‌ترین عامل زمینه‌ساز آن است. توجه به اقدامات درمانی مناسب حتما در این موارد باید به‌سرعت انجام شود زیرا احتمال ابتلای دیگر انگشتان و انتقال به افراد دیگر وجود دارد.

ساختار ناخن

ناخن به‌عنوان محافظت‌کننده قسمت خلفی بند آخر انگشتان دست و پا، نقش مهمی در حفظ قوام بافت این ناحیه دارد. ناخن چند قسمت دارد؛ صفحه ناخن بخش ضخیمی است که بافت نرم انگشتان را پوشانده ‌است. قسمت دیگر، ریشه یا قسمت زایای ناخن است که به‌صورت ماهک سفید‌رنگی دیده می‌شود و درواقع عامل اصلی رشد ناخن است. صدمه به این قسمت ناخن موجب صدمه دائمی به ناخن و بدشکلی ناخن می‌شود. چین‌های ناخن نیز قسمت‌هایی از پوست هستند که اطراف ناخن را می‌پوشانند. مشکلاتی که در هر یک از این قسمت‌ها ایجاد شود می‌تواند بر ظاهر و سلامت ناخن تاثیر بگذارد.

ناخن مانند مو از پروتئین گوگرددار تشکیل‌شده و رشد دائمی دارد. البته رشد مو دوره‌ای است اما رشد ناخن دائمی است. رشد ناخن در انگشتان دست بیشتر از پا است. عوامل مختلفی اعم از بیماری‌های سیستمیک، موضعی و میکروب‌های بیماری‌زا می‌توانند بر سلامت ناخن تاثیر بگذارند.

قارچ‌ها، ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌توانند باعث بیماری‌های مختلف عفونی در ناخن‌ها شوند. ویروس‌‌‌ها عمدتا به صورت تبخال ناشی از ویروس هرپس‌سیمپلکس و به‌شکل گروهی اطراف ناخن با عفونت تظاهر پیدا می‌کنند که اگر به‌موقع درمان نشود، ممکن است عفونت ثانویه میکروبی نیز اضافه شود و مشکلات دیگری نیز ایجاد شود.

عفونت باکتریایی ناخن عمدتا در چین ناخن‌ها به‌وجود می‌آید. عامل اصلی این نوع بیماری عفونی، باکتری استافیلوکوک است که معمولا با درد شدید همراه است. پس از قرمزی و تورم، چرک ایجاد می‌شود و طبیعتا درد شدیدی دارد. در این موارد، علاوه بر تجویز آنتی‌بیوتیک خوراکی معمولا باید چرک نیز تخلیه شود.

شایع‌ترین بیماری قارچی ناخن‌ چیست؟

قارچ‌ها زمینه‌ساز بیماری‌های اطراف ناخن هستند. نوع شایع این بیماری‌ها، عفونت «کاندیدیازیس» است. این بیماری قارچی بیشتر در کسانی دیده می‌شود که به‌دلیل شغل یا وسواس شست‌وشو، دست‌ها دائم در محیط مرطوب باقی می‌مانند. چین ناخن می‌تو‌اند محل رشد این نوع قارچ شود که به‌صورت قرمزی ظاهر می‌شود. این مشکل حتی می‌تواند مزمن شود و با خارش، ضخیم‌شدگی و تورم خفیف نیز همراه باشد. البته در کاندیدیازیس حاد چین ناخن بیشتر به‌شکل قرمزی دیده می‌شود. درمان بیماری علاوه بر پرهیز از مواجهه مداوم دست‌ها با محیط مرطوب، استفاده از داروهای ضدقارچ است که عمدتا انواع موضعی آنها کفایت می‌کند.

چه قارچ‌های دیگری ممکن است به ناخن‌ها آسیب برسانند؟

دسته دیگری از قارچ‌ها که عفونت قارچی ناخن ایجاد می‌کنند، «درماتوفیت‌ها» هستند. درماتوفیت‌ها گروهی از قارچ‌ها هستند که از لایه‌های خارجی پوست و ناخن به‌عنوان غذا استفاده می‌کنند. انواع مختلف قارچ‌ها از منشا انسانی، حیوانی و خاک می‌تواند به ناخن هجوم بیاورد.

معمولا این عفونت قارچی ناخن به دو حالت ایجاد می‌شود؛ ممکن است صفحه ناخن مبتلا شود که زرد، شکننده و پودری‌مانند می‌شود و از قسمت انتهایی ناخن شروع شده و پیشرفت می‌کند. اگر به‌موقع درمان نشود می‌تواند سایر ناخن‌ها را نیز درگیر کند.

گاهی عفونت قارچی ناخن بستر ناخن را درگیر می‌کند و هنوز به صفحه ناخن نرسیده ‌است که قسمت زیر ناخن ضخیم شده و باعث می‌شود ناخن از بستر جدا شود و اصطلاحا به آن «اونیکولیز» اطلاق می‌شود. این عفونت پیشرونده است و اگر به‌موقع درمان نشود ممکن است باعث بدشکلی ناخن و درگیری سایر ناخن‌ها شود.

شیوع بیماری‌های قارچی ناخن چگونه است؟

طی ماه‌های اخیر به‌دلیل کمبود داروهای ضدقارچ و مقاومت بالای قارچ‌ها به انواع داروها، با چالش عفونت‌های قارچی در کشور مواجه هستیم. این مساله باید توسط مسئولان به‌عنوان یک معضل بهداشتی جدی گرفته شود. عفونت‌های قارچی شیوع بسیار بالایی در جامعه پیدا کرده‌اند و داروهای ضدقارچ بسیار کمیاب و بسیار گران هستند به‌طوری‌که دسترسی عمومی بسیار محدود شده ‌است.

چه اقداماتی در جهت پیشگیری از بیماری‌های عفونی و قارچی ناخن ضروری است؟

همانند همه بیماری‌های عفونی، اساس درمان پیشگیری است و جمله معروف پیشگیری بهتر از درمان در این زمینه نیز صدق می‌کند. طبیعتا قارچ‌ها و میکروب‌ها باید از یک عامل ثانویه به فرد منتقل شوند، بنابراین رعایت بهداشت فردی بسیار اهمیت دارد. از دستکش، کفش و جوراب مشترک باید پرهیز کرد. با توجه به تمایل بیشتر افراد به شنا در تابستان حتما این نکته هنگام حضور در استخر جدی گرفته شود و دمپایی شخصی همراه باشد. افرادی که مبتلا به این بیماری‌ها می‌شوند حتما نسبت به درمان اقدام کنند و فقط از وسایل شخصی خود استفاده نمایند.