دارو‌های ضد روان پریشی یا جنون کدام‌ها هستند و چه آثار جانبی دارند؟

دارو‌های ضد روان پریشی، همچنین به عنوان دارو‌های اعصاب شناخته می‌شوند، دسته‌ای از دارو‌ها هستند که در درجه اول برای مدیریت علائم روان پریشی، یک وضعیت سلامت روان که با تفکر تحریف شده، اختلال در درک واقعیت و رفتار مختل مشخص می‌شود، استفاده می‌شود. هدف این مرور جامع، بررسی تاریخچه، طبقه‌بندی، مکانیسم‌های اثر، نشانه‌ها، عوارض جانبی و روند‌های نوظهور در دارو‌های ضد روان پریشی است.

زمینه تاریخی:

توسعه دارو‌های ضد روان پریشی را می‌توان به اواسط قرن بیستم ردیابی کرد. اولین نسل از دارو‌های ضد روان پریشی که به عنوان آنتی سایکوتیک‌های معمولی شناخته می‌شوند، در دهه 1950 با کشف کلرپرومازین ظهور کردند. این دارو‌ها انقلابی در درمان اختلالات روانپزشکی، به ویژه اسکیزوفرنی ایجاد کردند. با این حال، استفاده از آن‌ها با عوارض جانبی قابل توجهی از جمله علائم خارج هرمی (EPS) مانند لرزش و سفتی همراه بود.

طبقه‌بندی:

دارو‌های ضد روان پریشی به دو نسل اصلی طبقه‌بندی می‌شوند:

الف) آنتی سایکوتیک‌های نسل اول (معمولی):

کلرپرومازین

هالوپریدول

فلوفنازین

پرفنازین

ب) آنتی سایکوتیک‌های نسل دوم (آتیپیک):

کلوزاپین

ریسپریدون

اولانزاپین

کوتیاپین

آریپیپرازول

زیپراسیدون

مکانیسم‌های عمل:

دارو‌های ضد روان پریشی اثرات درمانی خود را عمدتاً با مسدود کردن گیرنده‌های دوپامین در مغز اعمال می‌کنند. فرضیه دوپامین نشان می‌دهد که فعالیت بیش از حد انتقال دوپامین در مسیر‌های خاص مغز به روان پریشی کمک می‌کند. آنتی‌سایکوتیک‌های نسل اول عمدتاً گیرنده‌های دوپامین D2 را مسدود می‌کنند که منجر به اثربخشی آن‌ها در مدیریت علائم مثبت اسکیزوفرنی می‌شود. آنتی‌سایکوتیک‌های نسل دوم، در حالی که بر دوپامین نیز تأثیر می‌گذارند، سایر سیستم‌های انتقال‌دهنده عصبی مانند سروتونین را هدف قرار می‌دهند که ممکن است به بهبود نمایه عوارض جانبی آن‌ها کمک کند.

موارد کاربرد

دارو‌های ضد روان پریشی در درجه اول برای مدیریت اسکیزوفرنی، یک اختلال روانی شدید و مزمن، تجویز می‌شوند. آن‌ها همچنین در درمان سایر اختلالات روان پریشی، از جمله اختلال اسکیزوافکتیو و اختلال روان پریشی مختصر مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر این، دارو‌های ضد روان پریشی ممکن است برای اختلالات خلقی، مانند اختلال دوقطبی، برای کنترل دوره‌های شیدایی یا مختلط تجویز شوند.

عوارض جانبی:

در حالی که دارو‌های ضد روان پریشی در مدیریت علائم روانپزشکی موثر هستند، با طیف وسیعی از عوارض جانبی همراه هستند:

الف. علائم خارج هرمی (EPS):

دیستونی حاد

پارکینسونیسم

آکاتیسیا

دیسکینزی دیررس

ب. عوارض متابولیک:

افزایش وزن

دیس لیپیدمی

هایپرگلیسمی

ج. عوارض قلبی عروقی:

فاصله QT طولانی مدت

هیپوتانسیون ارتواستاتیک

د. عوارض غدد درون ریز:

هیپرپرولاکتینمی

E. عوارض عصبی:

آرام بخشی

سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS)

کارهای جدید

پیشرفت‌های اخیر در زمینه دارو‌های ضد روان پریشی عبارتند از:

الف. فرمولاسیون‌های تزریقی طولانی اثر:

پالیپریدون پالمیتات

آریپیپرازول لوروکسیل

ب. آگونیست‌های جزئی:

برکسپیپرازول

کاریپرازین

ج. درمان دیجیتال:

برنامه‌های تلفن هوشمند برای پایبندی به دارو

روانپزشکی از راه دور برای نظارت و پشتیبانی از راه دور

د. پزشکی شخصی:

آزمایش ژنتیکی برای متابولیسم دارو

طرحی درمان بر اساس پروفایل‌های پاسخ فردی

 نتیجه:

دارو‌های ضد روان پریشی نقش اساسی در درمان اختلالات روانی شدید ایفا کرده‌اند و علائم ناتوان‌کننده را تسکین می‌دهند. علیرغم اثربخشی، نمایه عوارض جانبی همچنان یک چالش باقی مانده است و باعث تحقیقات مداوم و توسعه فرمول‌های جدیدتر می‌شود. همانطور که این زمینه تکامل می‌یابد، رویکرد‌های شخصی و فن‌آوری‌های نوظهور نویدبخش بهبود نتایج درمان و به حداقل رساندن اثرات نامطلوب هستند و عصر جدیدی را در مدیریت روان پریشی و اختلالات مربوط به آن آغاز می‌کنند.