مرور رده

مقالات نشریات قدیمی

تنازع بقا چیست؟ جانداران چگونه این کار را می‌کنند؟

همه ما با نبردهایی که در آنها اسلحه‌ای چون تـفنگ، طپانچه، هواپیما و زیر دریـایی بـه کار می‌رود، کمابیش آشنا هستیم. این‌گونه نبردها هرقدر هم نابودکننده باشند بالاخره روزی به آخر می‌رسند. و معمولا یک دوره صلح و آرامش به دنبال آنها پدید می‌آید که ممکن است سالها…

خون چه قسمت‌هایی دارد؟ وظیفه هر یکی از اجزا و سلول‌های خون چیست؟

جریان خون که در دوران زنـدگی در بـدن روان اسـت، با تمام یاخته‌های بدن ارتباط دارد و می‌توان آن را بزرگراهی انگاشت که در آن مواد مختلف برای رسیدن به مـقصد خود در سفرند. این جریان اکسیژن را از ششها و مواد غذایی را از لوله های گوارشی به قسمتهای مـختلف بدن می‌برد…

وصیت‌نامهٔ علمی پاولف

در نامه‌ای که پاولف چند ماه پیش از مرگ، به عنوان «آخرین وصـیت خـود» خـطاب به دانشمندان جوان نگاشت، قواعدی برای پژوهشگران وضع و ضابطه بندی کرد...: 1. طرح‌ریزی (یا بنیان‌بندی) یعنی: «نظم و آئین علمی و طرح‌ریزی نـظام‌دار در گردآوری اطلاعات علمی» «پاولف بـر آن…

پلاسما چیست؟ آشنایی با حالت چهارم ماده

طیف نگاشت گاز گزنون کـه بـه پلاسـما تبدیل شده و با «اثر فشردگی» که در این مقاله شرح داده‌ایم به صورت ستون باریکی پر بـست گردیده. پهن شدن خطوط طیفی در مرکز از آنجا ناشی شده که چگالی و فشار در ایـن قسمت از ستون پلاسما تـحت تـاثیر بیشترین فشار افزایش یافته است.…

چگونه الکل روی بدن اثر می‌گذارد؟

سالیان دراز مباحثات آتشینی دربارهٔ اثر مشروبات الکلی بر بدن انسان جریان داشته است. الکل به عنوان ماده‌ای اشتهاآور، ماده‌ای آرام‌بخش، در روزهای طوفانی و سخت، و به مثابه کـمکی به همنشینی دلچسب مورد ستایش قرار گرفته است. و نیز ادعا شده است که در بهبود عوارض قلبی…

‌نیاکان آسمانی ما: داستان مسافران کیهانی افسانه است یا واقعیت؟

چرا مردان کیهانی پا برهنه‌اند؟.. چرا «لنـگ» بسته‌اند؟!.. و اسـلحه‌ای جـز تیر و کمان ندارند؟!تاکنون نویسندگان و محققان بسیاری کوشیده‌اند تا برخی پدیده‌ها را، همچون فرو افتادن شهابها، ویـرانی شهرهای باستانی، ساختن برخی پیکرها یا سنگ‌نگاریها یا خود پیدایش نژاد…

سـقراط مجروح – نوشته برتولت برشت

برتولت برشت Bertolt Brest نویسندهٔ این داستان کوتاه، به خاطر تـرجمهٔ آثـار مـتعددش در ایران به قدر کافی شهرت یافته است، از قبیل زندگی گالیله، ننه دلاور، ترس و نکبت رایش سـوم، دایره گچی قفقازی، آدم آدم است، ارباب پونتیلا، اندیشه‌های متی، کله گردها و کله تیزها،…

سراب چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟

در یکی از داستانهای گوگول، کشاورز پیری به نام پلانکو لو روکی Planko le Rouki چـنین حـکایت مـی‌کند: «در بیرون. کیف معجزهٔ بی‌سابقه‌ای رخ داد. ناگهان در فاصله‌ای بسیار دور، تالابی Lagune پدیدار گردید و در آنطرف آن، آب‌های دریای سیاه دیـده می‌شد. مردم همیشه کریمه…

ماهیت ریاضیات: دو نـظر متفاوت

دانشمندان، همیشه به ماهیت واقعی و مادی ریاضیات، توجه نـداشته‌اند. در دروهـ‌های بـاستانی، به ریاضیات، به عنوان دانشی می‌نگریستند که با دنیای مادی واقعی و آنچه که در حقیقت وجـود دارد، هیچ وجه مشترکی نداشت. گروه بزرگی از دانشمندان، ریشه‌های مادی ریاضیات را قبول…

هـدف انسان از پژوهشهای کیهانی چیست؟

خلاصه: "شکولنکو: با همه اینها پیشرفت و گسترش تولید به خارج از کره زمین و حل مسأله اکولوژی در کیهان کار آینده نسبتا دور است. آیا پیشرفت کیهان‌شناسی ما را بیشتر و محکمتر به کره زمین متصل و مربوط میکند یا اینکه برعکس، پای ما را هرچه بیشتر از زمین میکند؟ ضمنا…

مقاله‌ای در مورد جمعیت با ترجمه احمد آرام

خلاصه : "در تاریخ بشر چهار نقطهٔ عطف عمده قابل بازشناختن است: حادثهٔ ساخته شدن افزاز کار به دست آدمی که بیش از یک میلیون سال پیش اتفاق افتاد، انقلاب کشاورزی در حدود 8000 تا 10000 سال پیش از میلاد مسیح که در نتیجهٔ آن‌جامعه‌های ماندگار بشری پیدا شد سبب آن بود…

زنی که باعث مرگ روبسپیر-جلاد انقلاب فرانسه- شد: مـادام تالیئن

مقدمه: یک زمانی در کشور ما کتاب‌های تاریخی در مورد انقلاب‌ها، مثلا انقلاب 1917 روسیه یا انقلاب کبیر فرانسه فراوان خوانده می‌شدند. بعد وارد دوره‌ای شدیم که مردم آن نیاز سابق برای مرور دقایق تاریخی را از دست دادند.انقلاب‌ها همیشه دگردیسی‌های بنیادی ایجاد…

جنبش اشکانیان در برابر یونانی‌ها

تسلط خـانمان بـرانداز اسـکندر مقدونی بر ایران که سرانجام به تأسیس دولت و سلسلهٔ حکمرانان بیگانهٔ سلوکی منجر گردید، یکی از حوادث دردنـاک تاریخ ایران بشمار میرود. در مدت تقریبا یک قرن که یونانیان در ایران فرمان مـیراندند، ایرانیان همواره به فـکر تـجدید حیات…