هشت میلیون کیلومتری پلوتو

فضاپیمای «افق‌های نو، New Horizons» این تصویرِ ترکیبی با داده‌های رنگی را 7 جولای/16 تیر از فاصله‌ی 8 میلیون کیلومتری پلوتو گرفته است. این دقیق‌ترین تصویر از مشهورترین دنیای منظومه‌ی شمسی است که به‌زودی به کاوش آن خواهیم پرداخت. منطقه‌ی نسبتاً تاریک و کشیده‌ای که در استوای پلوتو قرار دارد از حالا نام «نهنگ» را بر […]

سحابی نشری مسیه 43 (M43)

از سحابی نشری مسیه 43 (M43) اغلب عکس‌های بسیاری گرفته می‌شود ولی کم‌تر جایی نام آن را می‌شنوید. این سحابی در دل ناحیه‌ای بزرگ‌تر از گاز و غبار قرار دارد – محلی برای تولد ستاره‌های نو – و این ناحیه‌ی بزرگ‌تر در همسایگی M43، سحابی مشهور M42 (یا سحابی بزرگ شکارچی) را جای داده است. درواقع […]

زهره، مشتری و ابرهای شب‌تاب

آیا تا به‌حال سیاره‌ها را در حال گذر از کنار یکدیگر دیده‌اید؟ امروز سیاره‌های زهره و مشتری، آن‌طور که از زمین دیده می‌شود، در فاصله‌ی نیم‌درجه‌ای همدیگر هستند. این مقارنه در همه‌ جای زمین دیده می‌شود و برای دیدن آن فقط کافی است به‌سادگی اندکی بعد از غروب خورشید به غرب نگاه کنید. درخشان‌ترین اجرام آسمانی […]

مقارنه‌ی زهره و مشتری

روز 30 ژوئن/9 تیر، زهره و مشتری در آسمان شبانگاهی در کنار هم می‌درخشیدند. این تصویر زیبا که پس از غروب خورشید در پکن (چین) گرفته شده؛ نمایش باشکوهی از مقارنه‌ی این دو سیاره‌ی درخشان در یک نمای تلسکوپی است. در حین این‌که این دو سیاره‌ در غرب آسمان در کنار یکدیگر بودند، ماه (تقریباً کامل) […]

مشتری و زهره دور از هم

در واقع در روز 30 ژوئن/9 تیر مشتری و زهره از هم بسیار دور بودند اما به‌طوری ظاهری در آسمان شبانگاهی نزدیک به‌هم دیده می‌شدند. نزدیکِ زمانِ مقارنه تصویر دیجیتالی و باوضوح این دو سیاره‌ی درخشان آسمان در یک نمای تلسکوپی بعد از غروب خورشید در آسمان لهستان (شهر Poznań) گرفته شده است. مشتری، این غول […]

زتا- مارافسای: ستاره‌ی فراری

در این نمای فروسرخ حیرت‌انگیز، زتا-مارافسای (Zeta Ophiuchi) – ستاره‌ی فراری – مثل قایقی که در دریایی کیهانی پیش می‌رود، موجْ‌ کمانی (یا ضربه‌ کمان) میان‌ستاره‌ای به‌وجود آورده است. در این نما با رنگ مصنوعی، ستاره‌ی آبی زتا-مارافسای – که حدود 20 برابر از خورشید پرجرم‌تر است- در نزدیکی مرکز قاب تصویر با سرعت 24 کیلومتر بر ثانیه […]

سحابی مدوزا

رشته‌های در‌هم‌پیچیده و مارپیچ این سحابی، آن را شایسته‌ی نامش کرده است. سحابی مدوزا که با نام «اَبِل 21» هم شناخته می‌شود سحابی سیاره‌نمای پیری است که 1500 سال نوری از ما فاصله دارد و در مرز صورت فلکی دوپیکر قرار گرفته است. مانند صاحب نام اساطیری خود، این سحابی در روند تکامل دچار تغییر […]

هزارمین روز خورشیدی

اندکی پیش از مقارنه‌ی مریخ (در ماه ژوئن سال 2015)، مریخ‌نورد کنجکاوی هزارمین خورشیدش را بر سیاره‌ی سرخ جشن گرفت. پس از فرود موفقیت‌آمیز این مریخ‌نورد در 5 آگوست سال 2012 (15 مرداد 1391)، کنجکاوی هزارمین روز خورشیدی‌اش را مطابق با تقویم زمینی در 31 مِی (10 خرداد) گذراند. از آن‌جایی که مریخ در مقارنه […]

خوشه‌ی پروین

آیا تا به‌حال خوشه‌ی پروین را رصد کرده‌اید؟ اگر هم آن را دیده باشید به‌احتمال قوی آن‌چیزی که دیده‌اید به این اندازه غبارآلود نبوده است. خوشه‌ی پروین مشهورترین خوشه‌ی ستاره‌ای آسمان است و با آن ستاره‌های درخشانش حتی بدون دوربین دوچشمی و از شهری با آلودگی نوری شدید هم دیده می‌شود. اگر از این خوشه […]

کهکشان چشمِ سیاه: M64

کهکشان مارپیچی بزرگ، زیبا و درخشان مسیه 64 با نام کهکشان «چشم سیاه» یا «زیبای خفته» شناخته می‌شود چراکه نمای تلسکوپی این کهکشان چنین ذهنیتی به انسان می‌دهد. کهکشان M64 در فاصله‌ی 17 میلیون سال نوری در شمال صورت فلکی گیسوی برنیکه ( Coma Berenices) قرار دارد. درواقع با دیدن این تصویر ترکیبی و رنگی، […]

مسیه 5 (M5) از نگاه هابل

«سحابی زیبایی میان ترازو و عقرب قرار دارد … ». چارلز مسیه (ستاره‌شناس مشهور قرن 18)  با این‌ جمله وارد کردن پنجمین جرم ژرف آسمان را در فهرست سحابی‌ها و خوشه‌های ستاره‌ای، آغاز کرد. مسیه 5 (M5) به نظر او ابری دایره‌وار، تیره و مبهم و خالی از ستاره بود؛ با این‌حال امروز ما می‌دانیم که به […]

حلقه‌ها و فصل‌های زحل

امروز، که انقلاب تابستانی‌ است، محور چرخان زمین مستقیماً رو به خورشید قرار گرفته و در نیم‌کره‌ی شمالی بلندترین روز سال است. در زحل این حلقه‌ها هستند که از فصل‌ها برایتان می‌گویند. بزرگ‌ترین حلقه‌ها در مداری هم‌تراز با استوای سیاره قرار دارند و هنگامی‌که محور زحل رو به خورشید است، این حلقه‌ها بسیار برجسته و دیدنی‌تر […]

سحابی شارپلس308-2 (Sharpless 2-308): حباب ستاره‌ای

این حباب کیهانی بزرگ، از بادهای پُرسرعت و داغ ستاره‌ای غول‌پیکر ورم کرده است. شارپلس 308-2 در فاصله‌ی 5200 سال نوری از ما در صورت فلکی سگ بزرگ (Canis Major) قرار دارد و اندکی بیش از ماهِ کامل آسمان را پوشانده است، این مقدار از این فاصله برابر است با 60 سال نوری! ستاره‌ی بزرگی که […]
••4 5