سفری به امپراتوری اسرارآمیز گیک‌ها

تقریبا از پنج سال پیش واژه «گیک» geek وارد بعضی از پست‌های وبلاگستان فارسی شد. «جادی» در آن موقع تعریف خوبی در مدخل گیک در ویکی‌پدیای فارسی اضافه کرد:

امروزه واژه گیک یا Geek معانی بسیار زیاد و غیرقابل توافقی دارد ولی شاید بین تعاریف گوناگون این تعریف که «گیک کسی است که بر اساس شور و اشتیاق به پیش می‌رود» از همه صحیح‌تر باشد.

گیک‌ها کارها را انجام می‌دهند چون از آن‌ها لذت می‌برند یا در آن‌ها مجالی می‌بینند برای ارزیابی قابلیت‌هایشان. مشوق اولیه آن‌ها پول یا شهرت نیست. گیک‌ها معمولا تمرکز بر موضوعی را مهم‌تر از نیاز به پذیرش اجتماعی می‌بینند و به همین دلیل معمولا همنوایی اجتماعی آن‌ها کم است و از نظر دیگران آدم‌ها عجیب و غریبی به نظر می‌رسند. این جدا شدن از اجتماع ممکن است به دلیل شکل، موضوع یا عمق علاقه آن‌ها باشد. گیک‌ها ممکن است خوره ریاضی، مهندسی، کامپیوتر، بازی و … باشند.

گیک بودن در هر رشته‌ای باشد، دردسرهای خاص خودش را دارد و معمولا گیک‌ها همیشه از درک نشدن توسط جامعه شکایت می‌کنند، در جامعه ایران هم اصولا انجام کاری بدون چمشداشت مالی، کاری نابخردانه به حساب می‌آید، گیک بودن در هر زمینه‌ای دشوارتر از بقیه جاهاست. البته برای یک گیک واقعی نظر جامعه چندان مهم نیست و آرامش درونی هنگام غوطه‌ور شدن در زمینه مورد علاقه‌اش است که درجه اول اهمیت را دارد.

اما باید اعتراف کرد که گاهی گیک‌ها هم خسته می‌شوند و به خصوص اگر ابزار لازم یا فراغت لازم برای گیک‌بازی دستشان نباشند، زبان به شکایت می‌گشایند.

یادم می‌آید که یک بار با همکار فرهیخته‌ای در این مورد صحبت می‌کردم، ایشان که در زمینه ادبیات و شعر و رسانه هم فعالیت دارند، توصیه جالبی به من کردند، ایشان گفتند: اگر در شرایطی قرار گرفتی علایقت خاصت را کسی درک نکرد و از تو در مورد چرایی اشتیاقت مثلا در زمینه وبلاگ‌نویسی سؤال شد، سعی کن با زبان خود ملت با خودشان صحبت کنی. برای من و تو نفس خود کار آرامش‌بخش و لذت‌آور است، اما انتظار نداشته باش که همه، چنان آرامش و لذتی را درک کنند، پس بد نیست که در تقیه‌ای آشکار، مثلا جنبه‌های اقتصادی کارت را برجسته کنی!

خیلی‌ها تصورشان از واژه گیک فقط به گیک‌های دنیای فناوری محدود است، در حالی که گیک‌ها دامنه گسترده‌تری دارند و امپراتوری آنها وسیع‌تر از چیزی است که گمان می‌کنید.

در این پست نگاهی می‌اندازیم به امپراتوری گیک‌ها:

گیک‌های لینوکسی:

– اگر آنها در یک شبکه اجتماعی آنلاین باشند، شرممان می‌آید در مورد یک مشکل ویندوزی صحبت کنیم، چون پوزخند آنها را ندیده به صورت تله‌پاتیک حس می‌کنیم!

– آنها پنج نسخه مختلف لینوکس را در پارتیشن‌ها مختلف هارد خود دارند.
– می‌توانند به پنج زبان برنامه‌ بنویسند و چهره رسانه‌ای مورد علاقه‌شان، نیل دی گراس تایسون است.

گیک‌های هوادار اپل (در شبکه‌های اجتماعی ایران لقب اپل زامبی به آنها داده شده است!):

– استفاده از برخی از واژه‌ها که ورد زبان جابز در همایش‌های اپل بود، یک خصوصیت جالب آنهاست: Incredible – amazing – awesome یا intuitive!

– ممکن است واقعا ندانند مگاهرتز یعنی چه، ولی وقتی به یاد iBook G3 نارنجی‌شان می‌افتند، چنان نوستالژیک می‌شوند که انگار به یاد یکی از زیباترین روزهای دوران کودکی‌شان افتاده‌اند.

– آنها توسط اپل استخدام نشده‌اند، هیچ پولی هم از اپل نمی‌گیرند، اما بهتر از خود کارمندان اپل در خدمت اپل هستند، آنها دیگران را وسوسه می‌کنند که آی‌دیوایس بخرند و به بقیه در استفاده از گجت‌هایشان کمک می‌کنند.

گیک‌های مد و فخرفروشی:

– در آخرین اخبار نمایشگاه‌های مد پاریس و رم و لندن اطلاع دارند و در دورافتاده‌ترین شهرها، زودتر از اروپایی‌ها، لباس مد روز به تن می‌کنند.

– همه رستوران و کافی‌شاپ‌های لوکس را می‌شناسند و خاطرات زیادی در آنها دارند.
– با درآمد ماهیانه زیر یک میلیون تومان، چنان صحبت از بوگاتی ویرون سوپر اسپورت می‌کنند که انگار با همین خودرو سر کار آماده‌اند، اما نهایتا سوار یک پراید می‌شوند.

گیک‌های علاقه‌مند به شبیه شدن به شخصیت‌های تخیلی کتاب‌ها و کمیک‌بوک‌ها یا Cosplay:

– اینها گیک‌هایی هستند که در مورد آنها باید سر فرصت صحبت بیشتری کنیم، آنها با هر زحمتی که باشد، خود را به شکل شخصیت‌های مورد علاقه‌شان در می‌آورند.

– در ایران مجالی برای خودنمایی آنها نیست، اما شاید نزدیک‌ترین افراد به این ژانر از گیک‌ها دسته‌ای باشند که از سوی برخی موسوم به مانکن‌های خیابانی شده‌اند! بگذریم!
این هم عکسی که یکی از این افراد:

گیک‌های عاشق مجموعه جنگ ستارگان:

– بله! این گیک‌ها چنان دسته بااهمیت و متمایزی را تشکیلی می‌دهند که نمی‌توانیم از اختصاص دادن یک دسته‌بندی‌بندی جداگانه به آنها پرهیز کنیم. آنها گیک‌هایی هستند که همه قسمت‌های جنگ ستارگان روی VHS، CD، DVD و Blue Ray دارند. کافی است به آنها بگویند نسخه جدیدی از این فیلم‌ها با یکی دو دقیقه صحنه حذف‌شده توزیع شده، سر از پا نمی‌شناسند و تا فیلم را تهیه نکنند، آرام نمی‌گیرند. آنها دنیایی برای خود ساخته‌اند و عروسک‌ها و لباس و شمشیرهای نوری شخصیت‌ها را می‌خرند. آنها دشمنان سرسخت طرفداران مجموعه پیشتازان فضا یا Star Trek هستند.

اگر مجموعه «بیگ بنگ تئوری» را دیده باشید، با آنها آشنا هستید:

گیک‌های خبرهای مربوط به مشاهیر:

– از آخرین روابط ستارگان از بریتنی اسپرز تا اسکارلت جوهانسون اطلاع دارند. آنها از خبرهای حاشیه‌ای مربوط به ستاره‌های سینما و ورزش ایران که اصلا قبل از خودشان مطلع می‌شوند.

گیک‌های ورزش:

– دانستن سال تولد و شجره‌نامه خانوادگی ورزشکاران که اصلا افتخاری برای آنها نیست. آنها چنان فوتبال‌ها را تحلیل می‌کنند و اشتباهات الکس فرگوسن و پپ گواردیولا را گوشزد می‌کنند که ما در مقابل غنای دانش ورزشی آنها ناخودآگاه سر تعظیم فرود می‌آوریم.

– مهم نیست که نمی‌تواند پنج دقیقه بدوند، آنها قهرمان بی‌رقیب کلیه گیک‌های ورزشی هستند.

گیک‌های سینمایی:

– جیم جارموش را قبل از «قهوه و سیگار» می‌شناسند.

– گویی کلیه اطلاعات imdb را در سر دارند، کافی است عکس بی‌کیفیت سایه و سفیدی از بازیگر غیرمشهوری را ببینید، بلافاصله الگوریتم تشخیص چهره آنها به کار می‌افتد و در یک آن می‌توانند بگویند که او در چند فیلم بازی کرده است. آنها حتی گامی جلوتر برمی‌دارند و می‌توانند بگویند که برای فیلم‌های آینده، بهتر است چه بازیکنی، چه نقشی را بازی کند.
– البته در این دسته، سه زیردسته قرار دارند که در مورد هر یک از آنها باید جداگانه مطلب نوشت:
۱- گیک‌های فیلم‌های هنری: نه! اگر جانتان را دوست دارید جلوی آنها آواتار تماشا نکنید. آواتار که سهل است، یادتان باشد جلوی آنها نگویید که از فیلم پدرخوانده خوشتان می‌آید.
۲- گیک‌های سینمای ماورا: آنها یک جورهایی از فیلم‌های تخیلی و فانتزی خوششان می‌آید، اما نمی‌خواهند به این حقیقت اعتراف کنند، به همین خاطر است که واژه خوش‌ترکیب ماورا را ابداع می‌کنند و بعد با تلطیف و توجیه علاقه‌ای که ناخودآگاهشان دوست دارد و خودآگاهشان ناپسند می‌داند، مشکل را حل می‌کنند!
۳- گیک‌های تحیل‌گر نظریه توطئه: …

گیک‌های دایره المعارفی:

آنها ویکی‌پدیاهای زنده هستند. اگر مجله‌ای دست آنها بدهید، بی‌مقدمه می‌گویند اصلا می‌دانی منگنه‌ای که صفحات این مجله با آن در کنار هم قرار داده شده‌اند، اختراع کی‌ بود؟ هر جمله عادی برای آنها تداعی‌کننده یک تاریخ یا گفتار یک فیلسوف یا نوشته یک کتاب مهم است.

– گیک‌های موسیقی:

– آنها از سبک‌های موسیقی اطلاع دارند که اصلا برای ما تشخیص تفاوت بین آنها غیرممکن است.
– صفحه‌های وینیل دهه ۷۰ را در مجموعه خود دارند.

گیک‌های گیم:

پیش آنها صحبت از دیوان حافظ یا «درجستجوی زمان از دست رفته» نکنید، چون از نظر آنها Final Fantasy ارزشمندترین داستانی است که تا به حال خلق شده است. گرچه صندلی زیرشان از تحمل وزنشان نالان است، اما در گیم‌ها بسیار چابک هستند. آنها به دیده تحقیر به کسانی نگاه می‌کنند که چیزی از گیم سردرنمی‌آورند!

گیک‌های گجتی:

با این دسته که کاملا آشنا هستید. آنها سیاست‌های کلان شرکت‌های اپل، سامسونگ، نوکیا، اچ تی سی را نقد می‌کنند، یک پا طراح و illusionist هستند،  می‌توانند یک گجت عرضه‌نشده را در یک آن بنچ‌مارک کنند، آنها دیدی میکروسکوپی دارند و می‌تواند پیکسل‌های صفحات رتینا را هم ببینند، آنها اخبار تراشه‌ها را دنبال می‌کنند.

هر آدمی که نظری خلاف آنها داشته باشد یا اصولا با آنها نباشد، دشمن آنهاست!

گیک‌های کمیک بوک:

خداوند را سپاسگزاریم که عدم علاقه ما ایرانی‌ها به کتاب و کتابخوانی باعث شده است، چنین ژانری نداشته باشیم. اما اگر جزو معدود گیک‌های کمیک بوک‌ها در ایران باشید، نمی‌دانم چطور کتاب‌های کاغذی را تهیه می‌کنید.

اعتراف می‌کنم که باز هم با دیدن سریال بیگ بنگ تئوری بود که فهمیدم این ژانر اینقدر اصالت و اهمیت دارند.

گیک‌های کاردستی:

آنها در ساختن چیزهای مهارت دارند. با یک اره زمخت می‌توانند یک کار چوبی درست کنند که شما بتوانید با افتخار در اتاقتان بگذاری، دست‌هایشان نمی‌لرزد و با ذهن یک توده خام چوب، کاغد و مقوا را چنان شکل می‌دهند که کارشان به معجزه می‌ماند.

گیک‌های اینترنت:

دنیا واقعی برای آنها ملموس نیست. اگر آنها را به پیک نیک ببرید، می‌خواهند روی قاب آسمان راست کلیک کنند و کاغد دیواری آبی آسمان را تغییر بدند. اگر از اینترنت دور باشند، نوک انگشتانشان به خارش می‌افتد، وبلاگ‌نویس‌های معروف را بیشتر از سیاستمداران می‌شناسند، افتخار آنها این است که یک مطلب را زودتر از بقیه بخوانند و لینک بدهند.

آنها کسانی هستند که در حال خواندن این مطلب در مورد گیک‌ها هستند!

منبع: + با حذف و اضافات