گوگل با یک لوگوی مناسبتی، تولد اروین شرودینگر را گرامی داشت
اگر امروز حین جستجو در گوگل دقت کرده باشید، متوجه این لوگوی مناسبتی یا doodle می‌شوید.
امروز، 12 آگوست، روز تولد اروین شروینگر است.
اروین شروینگر تنها پسر رودولف شرودینگر (گیاه‌شناس) و جئورجینا امیلا برندا (دختر الکساندرا بائر) بود. پدر او صاحب یک کارخانه پارچه در وین و پدربزرگ او یک پروفسور شیمی بود.
اروین در سال ۱۹۰۶ وارد دانشگاه وین شد و زیردست استادش فردریچ هاسنوهری فیزیک آموخت و در سال ۱۹۱۰ با مدرک دکترا فارغ التحصیل شد. او در بین سال‌های ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ در جنگ جهانی اول به عنوان افسر جنگ در توپخانه قلعه اتریشی حضور داشت و پس از اتمام جنگ به وین بازگشت. در سال ۱۹۲۰ به عنوان دستیار ماکس وین فیزیکدان آلمانی در ینا انتخاب شد. در همین سال ۱۹۲۰ او به دانشگاه ینا دعوت شد و وین را ترک کرد و در آنجا با دختری به نام آنمری برتال، دختر یک شیمیدان ازدواج کرد. در همین سال بود که او نظریه‌ای موسوم به مکانیک کوانتومی را ارائه کرد.
در کریسمس سال ۱۹۲۱ او به وروتسلاو و سپس برای تدریس به دانشگاه زوریخ رفت.
در سال ۱۹۲۶ او اساسی‌ترین معادله غیر نسبیتی در مکانیک کوانتومی که برای توصیف تحول حالت یک ذره است با نام معادله شرودینگر به ثبت رساند و با کمک از اصل عدم قطعیت هایزنبرگ مدل جدید اتمی را به نام ابر الکترونی ارائه داد.
با این حال در سال ۱۹۳۳ شرودینگر به دلیل مخالفت بودن با نازی‌ها مجبور به ترک آلمان شد. سپس شروع به همکاری در کالج ماگدالن در آکسفورد کرد و در همان سال به همراه پل دیراک به دلیل ایده مکانیک موج برنده جایزه نوبل فیزیک را دریافت کردند.
گربه شرودینگر یک آزمایش فکری در فیزیک کوانتمی است که در سال ۱۹۳۵ توسط شرودینگر ابداع شد. گاهی این آزمایش به صورت تضاد تعریف می‌شود.
آزمایش چنین است: فرض کنید گربه‌ای در جعبه‌ای دربسته زندانی است. در این جعبه یک شیشه گاز سیانور، یک چکش، یک حسگر پرتوزا و یک منبع پرتوزا نیز وجود دارد. ذرات پرتوزا بصورت نامنظم تابش می‌کنند و به همین دلیل برای آنها نیمه عمر در نظر می‌گیرند. حال فرض کنید حسگر و چکش طوری تنظیم شده باشند که در صورت تابش موج پرتوزا بین ساعت ۱۲ و ۱۲:۰۱، چکش شیشه حاوی گاز را شکسته و گربه بمیرد. اگر در ساعت ۱۲:۰۱ در جعبه را باز کنید چه خواهید دید؟ اگر از طریق فرمول نیمه عمر منبع، احتمال تابش بین ساعت ۱۲ و ۱۲:۰۱ را ۵۰٪ پیش بینی کنید. گربه داخل جعبه در هنگام برداشتن درب جعبه ۵۰٪ مرده‌است و ۵۰٪ زنده است. اما وقتی درب جعبه را برمی‌دارید خواهید دید که گربه یا مرده و یا زنده است. نمی‌توان گفت ۵۰٪ سلولهای بدن گربه مرده‌اند و ۵۰٪ آنها زنده‌اند. در فاصله یک لحظه، احتمال به یقین تبدیل خواهد شد. این امر کاملاً متضاد با مکانیک کوانتومی میباشد. همانطور که گفتیم هیچگاه نمی‌توان موقعیت یک سیستم را به دقت اندازه‌گیری نمود. اما در این مثال کاملاً این امر ممکن شده است.
در سال ۱۹۳۶، شروینگر رییس دانشگاه گراتس اتریش شد.
او در ۴ ژانویه ۱۹۶۱ ،در وین، در سن 73 سالگی به علت ابتلا به بیماری سل درگذشت.
این نوشته‌ها را هم بخوانید
این آزمایش رو فهمیدن ولی درکش نکردم :)
کسی میتونه لطف کنه یه منبع خوب و ساده بده
کتاب شیمی-فیزیک
نالیف دکتر ایرا لوینجلد سوم
رو بخون
آزمایش شرودینگر در واقع یک آزمایش نیست، فقط یک مثال برای فهم مطلبی بسایر عجیبه.
پس به یک آزمایش واقعی توجه کن: مساله دوگانگی موج و ذره.
یه ویدیو در صفحه زیر هست که میتونی ببینی. خیلی جالبه.
http://en.wikipedia.org/wiki/Wave%E2%80%93particle_duality#Brief_history_of_wave_and_particle_viewpoints
الف- آزمایش یانگ با عبور نور از دو شکاف موازی و افتادن سایه بر روی صفحه پشتی، که شکل راه راه داشت، نشون داد نور خاصیت موجی داره، در نقاطی که موج حاصل از دو منبع نور (دو شکاف) بر هم منطبق میشه، سفحه پشتی روشن و در نقاطی که دو موج همدیگرو خنثی کنند سایه ایجاد میشه. این راه راه بودن نشون دهنده موجه بودن نور هست.
ب- اما اگر به جای نور، گلوله های کوچک رو به سمت دو شکاف شلیک کنیم ذره در هر لحظه از شکاف A یا B عبور میکنه و در صفحه حسگر پشت، فقط دو نوار موازی معادل دو شکاف خواهیم دید،
ج – حالا به ذره کوانتمی میرسیم، اینبار به جای هر ذره، از ذره کوانتمی، مثلا الکترون رو به سمت دو شکاف شلیک کنیم.
با اینکه الکترون ها به صورت تک تک (مشابه ذره ازمایش “ّب”) شلیک میشه، اما با کمال تعجب، تصویر مشاهده شده بر روی صفحه پشتی به شکل راه راه “مشابه آزمایش “الف” نقش میبنده. توضیح این حالت موجی برای ذره کوانتمی، اینه که یک ذره در هر لحظه از هر دو شکاف عبور میکنه. یعنی عبور همزمان یک الکترون از دو شکاف!
این بسیار عجیب به نظر میرسه، پس بیاید یک آزمایش دیگه بکنیم.
د – بیاید یک سنسور نصب کنیم که بتونیم تشخیص بدیم الکترون (ذره کوانتمی) از کدوم یک یا ایا واقعا از هر دو شکاف عبور میکنه. با نصب سنسور و اندازه گیری دیده میشه که الکترون تنها از یک شکاف عبور میکنه، و به طور شگفت آوری، تصویر ایجاد شده بر روی صفحه پشتی اینبار دو ردیف موازی معادل دو شکاف، شبیه ازمایش “ب” برای ذره های عادی میشه.
ذره کوانتمی یه جورایی سر به سر محقق میزاره.
آزمایش گربه شرودینگر برای فهم این مسئله به کار میره. مشابه ذره کوانتمی که میتونه موج یا ذره باشه، گربه درون جعبه میتونه هم زنده و هم مرده باشه. وقتی ما جعبه رو باز کنیم، مشاهده ما روی نتیجه تاثیر میزاره و میبینیم که گربه زندست یا مرده.
همونطور که نصب یک سنسور برای مشاهده آزمایش “د” و مشاهده ما نتیجه رو تغییر داد.
در جواب نظر بعدی، در سریال the big bang theory چندین بار به شرودینگر اشاره شده، و آزمایش Wave Particle Duality که در بالا توضیح دادم (عبور ذره کوانتمی از دو شکاف) اولین دیالوگ سریال در قیمت اول فصل اول سریال از زبان شلدون کوپر هست.
درک مسئله ی بالا برای ما خیلی سخت و خارق العاده ست، شاید عجیب تر از الکتریسته برای انسان غارنشنین! یروزی علم جواب هر سوالی رو پیدا میکنه
بهترین منبع برای درک این آزمایش بازی Bioshock:infinity هستش که داستانش از این آزمایش و چند نظریه فلسفی و فیزیکی الهام گرفته شده
من بازی کردم. از همین مثال گربه هم کمتر اطلاعات میده. راستش خیلی دوست داشتم منظور کنایه‌های Lettuce ها رو بفهمم :(
برای علاقه مندان به زندگینامه فیزیکدانان و تاریخ فیزیک به ویژه در قرن بیستم توصیه میکنم کتاب “هایزنبرگ احتمالا اینجا خوابید” نوشته ریچارد پى برنان و ترجمه دکتر حبیبالله فقیهى نژاد از انتشارات اطلاعات را بخوانید.
نمیدونم چرا یاد شلدون کوپر افتادم که برای پنی این قضیه رو توضیح میداد !!!!!
منهم این داستان رو از شلدون شنیدم!
با اینکه یک کم از فیزیک سر در میارم و متوجه شدم که داستان چیه، ولی دستاورد این ازمایش و تاثیرش بر سایر قوانین فیزین رو نفهمیدم.
لطفا بیشتر توضیح بدین یا یک مقاله معرفی کنید.
یاد یک پارادوکس فیزیکی افتادم به طور مثال:
اگه شما تا پنجره 2متر فاصله داشته باشید برای رسیدن به پنجره باید حتماً نیمی از راه را طی کنید (1متر) بعد دوباره از 0.5متر باقی مانده باید حتماً 50% رو طی کنید (25 سانتیمتر) دوباره از مسافت باقی مانده باید 50% را طی کنید….. که در نتیجه در مقابل شما بی نهایت 50% باقی می ماند و شما هرگز به پنجره نمیرسید!!
هرچند که شما به پنجره میرسید.
البته این موضوع در ماه رمضان صادق است
من با نظر آقا مسعود موافقم … این قضیه خیلی امر خارق العاده ای نیست که بخواهد یک نفره رو به یه اسطوره تبدیل کنه
لطفا بیشتر توضیح بدین
مرسی
این آزمایش را اصل متوجه نشدم.مثلا اگه میگن 50درصدسکه احتمال ذاره رو بیاد ایا فقط نصف سکه رو میاد؟!
متشکر از شما و همچنین متشکر از کار امروز شرکت بزرگ و محبوب گوگل
اتفاقا من امروز دیدم این لوگو را ولی متوجه قضیه نشدم تا اینکه این مطلب رو خوندم
روحش شاد خدا بیامرزد
من درباره این آزمایش رو توی یکه فیلم شنیدم ، اما هیچ وقت نفهمیدم منظورش چیه !
این امر کاملاً متضاد با مکانیک کوانتومی میباشد
در تناقض با مکانیک کلاسیک میباشد. این شالوده ی مکانیک کوانتومی هستش.
من عاشق شرودینگرم وعاشق کوانتم وبه خواطر این پارادوکس اسم گربمو گزاشتم شرودینگر
میشه یک کتاب خوب کوانتم معرفی کنید گاسیورویچ رو نگین چون قبلا خوندم