آیا ویندوز اوپن‌سورس می‌شود؟ مایکروسافت می‌گوید «قطعاً امکان‌پذیر» است
هنوز یک دهه از سخنرانی‌ها و موضع‌گیری‌های آتشین شرکت مایکروسافت برعلیه لینوکس و جامعه اوپن‌سورس نمی‌گذرد. مایکروسافت نماد و سمبل انحصارگرایی و کدبسته در گفت‌وگوهای داغ ریچارد استالمن بود و جلد نشریات با طرح‌هایی از مبارزه بوکس لینوکس و مایکروسافت منتشر میشد. یکی این می‌زد و یکی آن. در هر کلاس درس سیستم‌عاملی، دو گروه مجزا وجود داشت و امکان نداشت کسی بی‌طرف باشد؛ یا باید در گروه مایکروسافت و ویندوز باشید یا در گروه اوپن‌سورس و لینوکس. اما یک دهه گذشته است و زمانه عوض شده است، سیاست‌های شرکت‌ها برای درآمدزایی عوض شده است و مرزها کم‌رنگ‌تر و تعصب‌ها سردتر و خاموش. در این حال و هوا؛ هر روز بخشی از مایکروسافت، محصولی و برنامه‌ای اوپن‌سورس شود و مخازن کدهایش به روی دنیا باز شوند. اما این گشودن درها تا کجا ادامه خواهد داشت؟ آیا کدهای سیستم‌عامل ویندوز نیز رنگ آفتاب را می‌بینند؟ ویندوز 10 اوپن‌سورس می‌شود؟
«غیرممکن در شرکت مایکروسافت ممکن است.» این ادعای مهندسان و نیروهای فنی شاغل در این شرکت نرم‌افزاری است.
مارک روسینوویچ، مهندس و همکار فنی مایکروسافت، این هفته در کنفرانس ChefCon که روی اوپن‌سورس تمرکز دارد، گفت «قطعاً ممکن» است ویندوز هم اوپن‌سورس شود. روسینوویچ می‌گوید: «این یک مایکروسافت جدید است.» در دنیای سیستم‌عامل‌ها دو مدل داریم: کدبسته و کدباز. سیستم‌عامل‌های کدبسته شامل ویندوز، مک و گونه‌های دیگر مشابه این دو هستند که کدهای منبع سیستم‌عامل به طور عمومی در اختیار برنامه‌نویس‌ها و توسعه‌دهنده‌ها نیست. سوی دیگر کدبازها هستند؛ جامعه فنی اطراف آن‌ها می‌توانند هر قطعه‌ای را دستکاری و تغییر دهند و سیستم‌عامل جدیدی و البته اختصاصی خودشان را بسازند. سردسته سیستم‌عامل‌های کدباز، لینوکس است. همان‌طور که گفتیم بحث درباره کدبسته‌ها و کدبازها طولانی و دارای تاریخچه مفصل و پر فراز و نشیبی است. کدبازها می‌گویند سیستم‌عامل قوی‌تر و پلتفرم جذاب‌تر می‌شود اما مایکروسافت می‌گفت پول در کدبسته است و از این طریق میلیاردها دلار به جیب زده است.
مارک روسینوویچ، مهندس مایکروسافت
اکنون، منبع‌باز شدن ویندوز به معنای عقب‌نشینی مایکروسافت از این سیاست و حرکت این شرکت به دوران کاملاً تازه و متفاوتی است. در زمان بیل گیتس و بعد استیو بالمر، ویندوز همانند یک جعبه سیاه و غیرقابل نفوذ بود که هیچ‌کس اجازه نداشت در اطرافش پرسه بزند. کدبسته بودن ویندوز به مایکروسافت این امکان را می‌داد که روی انتشار، تجربه کاربری و هر چیز دیگری کنترل داشته باشد و در نهایت چرخه درآمد خوب بچرخد. اما از سال گذشته، به محض اینکه مدیرعامل جدید این شرکت، ساتیا نادلا سکان را به دست گرفت؛ به آرامی و با احتیاط تغییر رویه داد و از نرم‌افزار که حوزه تخصصی این شرکت بود به سوی سرویس‌های کلاود و موبایل سوییچ کرد و بیشتر شبیه یک جزیره چند پلتفرمی شد. مایکروسافت روی موفقیت نرم‌افزارهایی مانند آفیس 365 سرمایه‌گذاری و تمرکز کرد که یک مجموعه نرم‌افزار اداری(شامل ورد و اکسل و …) مبتنی بر وب است. این شرکت تمایل دارد کاربران بدون محدودیت سیستم‌عامل و پلتفرم از این برنامه‌ها استفاده کنند. یک سال بعد، مایکروسافت پیش‌نمایش ویندوز 10 را به صورت رایگان و عمومی برای کاربران ویندوز 7 و ویندوز 8 ارائه داد. ویندوز 10، به‌روزرسانی جدیدی از سیستم‌عامل پرآوازه قدیمی و شریان حیات اصلی مایکروسافت است. حتا این شرکت تا این مرحله پیش رفته است که اجازه به‌روزرسانی رایگان به نسخه‌های تقلبی و غیررسمی را می‌دهد. این حرکت نه چندان زیرکانه این شرکت اثباتی است بر این ادعا که موفقیت یا شکست ویندوز، پاشنه آشیل مایکروسافت است.
در حال حاضر، ویندوز 10 کدبسته است اما دور از انتظار نیست نسخه اوپن‌سورس آن رایگان عرضه شود.
با وجود این تغییر و تحولات استراتژیک، هنوز مایکروسافت به طور رسمی اذعان نکرده است که می‌خواهد ویندوز را اوپن‌سورس کند و روسینوویچ نیز تاکید زیادی دارد که این شرکت در حال حرکت به سوی اوپن‌سورس است نه به معنای رخ دادن آن به این زودی. مهندس مایکروسافت می‌گوید احتمال اوپن‌سورس شدن ویندوز وجود دارد و در آینده اتفاق می‌افتد. جیم آلچین، رئیس بخش ویندوز مایکروسافت در سال 2001 درباره لینوکس و اوپن‌سورس این‌طوری اظهارنظر می‌کرد: «اوپن‌سورس عقل سلیم را ضایع می‌کند. من نمی‌توانم چیزی بدتر از اوپن‌سورس برای کسب‌وکار و نرم‌افزار تصور کنم.» استیو بالمر، مدیرعامل سابق مایکروسافت نیز چند ماه بعدش به خبرنگاران گفته بود «لینوکس سرطانی است که خودش را به هر چیزی که عقل سلیم می‌خواهد، می‌چسباند.»
اما امروز، آن‌ها در حال تغییر هستند. مایکروسافت، سال گذشته فریم‌ورک دات‌نت را اوپن‌سورس کرد. فریم‌ورک دات‌نت توسط این شرکت برای توسعه‌دهنده‌ها ساخته شده بود تا بتوانند برای سیستم‌عامل ویندوز برنامه بنویسند. اما اکنون، برنامه‌نویس‌ها از این فریم‌ورک جهت توسعه برنامه برای دیگر پلتفرم‌ها استفاده می‌کنند. مایکروسافت اژر (Azure)، پلتفرم کلاود این شرکت که شامل هرچیز مورد نیاز برای اجرای برنامه‌ها در ماشین مجازی است، لینوکس را پشتیبانی می‌کند. طبق گزارشی که سال گذشته منتشر شد، نزدیک به 20 درصد ماشین‌های مجازی اجرا شده روی این پلتفرم تحت وب، لینوکسی هستند. با وجود این همه شواهد و قرائن که حکایت از اوپن‌سورس شدن ویندوز دارند، سخنگوی این شرکت در یک اعلامیه رسمی می‌گوید: «ما هیچ برنامه تغییر مدل تجاری یا سیاست اوپن‌سورس کردن ویندوز را نداریم.»
اوپن سورس بودن چه مزایایی داره جناب دکتر؟
چند وقت پیش داشتم داکیومنت های زبان پایتون برای تابع Random(تولید عدد تصادفی) میخوندم، اسم یک کلاس رو انتخاب کردم موقع خوندن کد ها که یه دگمه‌ی View Source برام ظاهر شد!! جالب بود… میشد کل کد استفاده شده برای تولید برنامه رو دید…. :)))
شاید هرگز اوپن سورس به اندازه‌ی اون لحظه جذاب نبود!! :)))
مهدی عزیز، اوپن سورس به شما این اجازه رو میده که نحوه‌ی کار کردن نرم‌افزار ها رو ببینی، بتونی طبق میل خودت اونها رو دستکاری و بازتولید بکنی….
همچنین پروژه‌های اوپن سورس، روی یک منبع قرار میگیرن و افراد با توجه به نیازشون باگ هاش رو رفع میکنن و امکانات مد نظرشون رو بهش اعمال میکنن… بنابراین یه نرم افزار اوپن سورس با سرعت بسیار بالاتری نسبت به یه نرم‌افزار سورس بسته پیشرفت میکنه….
امنیتش هم قطعا بالاتره چون افراد مختلف با تخصص های مختلف و با علاقه میشینن باگ هاش رو پیدا و رفع میکنن…