ایران در عصر پساتلگرامی!

گرچه در ایران هیچگاه میانه‌ای با آمارگیری علمی و فراگیر وجود نداشته است، اما باید اذعان کنیم که این روزها تلگرام سهم زیادی از کل وب‌گردی کاربران ایرانی را به خود اختصاص داده است.

10 سال پیش کاربران ایرانی، از سایت و وبلاگی، عمدتا از طریق لینکدونی‌های آن به سایت‌ها و وبلاگ‌های دیگر می‌رفتند و این چرخه هر روز تکرار و تکرار می‌شد، اما حالا شیوه وب‌گردی کاربران تغییر کرده است.

نکته مهم در این میان این است که اپلیکیشن‌های اجتماعی و پیام‌رسان، عمدتا از نظر رابط کاربری و ماهیت طوری طراحی شده‌اند که کاربران را معتاد و مشغول به خود نگاه دارند و بنابراین خیلی کم پیش می‌آید که کاربری از محیط آنها خارج شود و روی لینکی کلیک کند. چنین چیزی گرچه در تضاد به ماهیت ایجاد «اینترنت» بوده است، اما رویدادی است که هم‌اینک عملا در حال رخ دادن است. اصولا در مورد اینستاگرام که اصلا هیچ لینک فعالی در زیر عکس‌ها نمی‌شود گذاشت و حداکثر می‌تواند به پروفایل دیگری در اینستاگرام لینک داد.

اما به صورت خاص تلگرام در ایران، در این چند ماهه بارها تا آستانه فی..لتر شدن پیش رفته است و ما بارها خبرهایی در این مورد خوانده‌ایم.

می‌شود پیشبینی کرد که سرانجام روزی، شاید همین هفته آینده، شاید هم چند ماه آینده به سبب رخدادی خاص، تلگرام هم عمرش در ایران به پایان برسد.

در این صورت، شایسته است که تخیلی خود را به کار بگیریم تا ببینیم، دنیا پساتلگرامی در ایران چگونه خواهد بود؟!

واکنش روزهای نخست:

سرخوردگی، تلاش برای دیدن مجدد تلگرام با روش‌های «دور زدن»، واکنش اولیه کاربران خواهد بود و البته برای صاحبان کانال‌ها، مرگ تلگرام، بسیار شوک‌آور خواهد بود. آن دسته‌ای که سود مالی از تبلیغات در کانال‌های خود می‌بردند، به راستی دچار ضایعه‌ای بزرگ می‌شوند و آن دسته‌ای که هم کار اطلاع‌رسانی از طریق کانال انجام می‌دادند، به ناگاه پل ارتباطی خود را از دست می‌دهند.

قدم بعدی یافتن آلترناتیو برای تلگرام خواهد بود که البته چیز غیرممکنی نیست، اما مشکل این است که تا کاربران روی جانشین تلگرام توافق کنند و بکوچند و تا دوباره این کاربران بین کانال‌های یک اپلیکیشن پیام‌رسان مفروض دیگر، تقسیم بشوند، چند ماهی زمان صرف خواهد شد.

محو شدن تلگرام، مشکلی که برای کاربران مبتدی

اما صرف‌نظر از کانال‌ها، اصولا مدت‌هاست که شهروندان ایرانی از تلگرام به عنوان یک راه ارتباطی آسان استفاده می‌کنند. در برخورد با عامه مردم می‌بینیم که شاید افرادی ماه به ماه سرویس ایمیل خود را باز نکنند، اما وقتی لازم می‌شود عکسی برای آنها ارسال شود، بالافاصله می‌گویند: تلگرامش کن!

اگر این شیوه آسانی تلگرام کردن از این دسته کاربران که معمولا خیلی دشوار به شیوه ارتباطی دیگری، عادت می‌کنند، گرفته شود، آنها گویی دوباره به عصر قبل اینترنت برمی‌گردند.

ضربه‌ای به بازرگانی، معامله‌های آنلاین آماتوری و نیز ارتباطات سریع برخی از حرف

و جالب است بدانید که این روزها ارتباطهای تلگرامی برای مبادله اسناد پزشکی بین پزشکان و یا برای کارهای حرفه‌ای دیگر مثل نشان دادن عکس‌های یک محصول، فضای خانه، دکوراسیون داخلی هم به کار می‌رود.

بنابراین می‌شود پیشبینی کرد که صاحبان برخی از این مشاغل، ناگهان یکی از بهترین شیوه‌های تبلیغی خود را از دست بدهند.

رویکرد دوباره به سایت‌ها و وبلاگ‌ها؟ خیر!

اما آیا از میان رفتن تلگرام باعث خواهد شد که سایت‌ها و وبلاگ‌ها کمی رونق بگیرند. شاید در روزهای اول چنددرصدی ورق به سوی سایت‌ها و وبلاگ‌ها برگردد، اما باید توجه داشت که عادات وب‌گردی کاربران یک‌روزه قابل تغییر نیست و بنابراین کاربران به سرعت به سمت سرویس‌های جاشین و نیز سایت‌های سرگرمی با محتوای مشابه سوق خواهند کرد.

بنابراین نباید تصور داشت که آزاد شدن صدها میلیون ساعت از وقت کل کاربران ایرانی، لزوما منجر به محتواسازی بیشتر و وب‌گردی هوشمندانه‌تری خواهد شد.

تلگرام هم یک راه ارتباطی، مثل راه‌ها ارتباطی دیگر است. این روزها خبر افول و مشکلات توییتر به گوش می‌رسد، در صورتی که تا همین 4- 5 سال پیش، توییتر یک غول رو به رشد بود. بنابراین به صورت مشابه حتی اگر اتفاقی برای تلگرام به صورت محو ناگهانی آن در ایران رخ ندهد، چیزهایی مثل:

• کسل‌کننده شدن تدریجی تلگرام و نزول خلاقیت در تیم مدیریتی آن
• به میدان آمدن یک سرویس اینترنتی و اپلیکیشن ارتباطی جذاب با ایده‌های نو
• تغییر عادات وب‌گردی کاربران

می‌تواند تلگرام را به تدریج از رونق بیندازد. چه می‌شود کرد، سایت‌ها و سرویس‌های اینترنتی هم برای خود عمری دارند!