کمی در مورد فصل سوم سریال House of cards

تقریبا غیرممکن است که شما در یک پست وبلاگی بتوانید در مورد همه جنبه‌های یک فیلم یا سریال عظیم و پیچیده با مفاهیم فراوان صحبت کنید.

پس بهتر است قناعت پیشه کنم و در این پست، فشرده در مورد بعضی از روندهای فصل سوم سریال خانه پوشالی یا House of cards صحبت کنم، سریالی که قطعا در فهرست ۱۰ سریال برتری است که در طول زندگی دیده‌ام.

در نگاه نخست شما خواننده عزیزی که دیدن این سریال را شروع می‌کنید، ممکن است در قسمت‌های نخست با خودتان بگویید که چرا باید سریالی را که در آن درگیری‌های و فریب‌های سیاسی، آن هم در فرهنگ و جامعه‌ای متفاوت به تصویر کشیده شده دنبال کنید.

اما باید بگویم که قوانین قدرت، حاکمیت و سلطه، تقریبا در همه جای دنیای و در همه اعصار یکسان بوده‌اند. ممکن است پوسته و قوانین بازی، کمی متفاوت باشند، اما اصول یکی هستند.

سریال House of cards نت‌فلیکس، سریالی است خوش‌ساخت که شخصیت‌ها و حوادث آن با الهام از شخصیت‌های واقعی دنیای سیاست و حوادث سیاسی یکی – دو دهه اخیر ساخته شده است و کمی دراماتیزه شده است و البته کسی چه می‌داند شاید در دنیای واقعی، حوادث اصلی، درام‌تر از چیزی بوده باشند که در سریال به تصویر کشیده شده‌اند!

دو بازیگر اصلی سریال که در نقش‌های فرانک آندروود و همسرش کلیر بازی می‌کنند، دو بازیگر نام‌آشنای دنیای سینما هستند: کوین اسپیسی و رابین رایت.

این دو به باور من در این سریال، هنر بازیگری را به اوج رسانده‌اند و بازی‌های و احساسات را با گوشت و پوست و میمیک صورت و به صورت زیرپوستی تداعی می‌کنند. باز هم به گمان من اگر در فصل دوم سریال، کوین اسپیسی ستاره‌ای بی‌بدیل نشان داد، در فصل سوم، این رابین رایت بود که در کمال تعجب توانست حتی کوین اسپیسی را در بازیگری پشت سر بگذارد.

رابین رایت در آن واحد توانست شخصیت چندگانه بانویی را نشان بدهد که از یک سو باید بانوی نخست آمریکا باشد، از سوی دیگر نقش یک سیاستمدار جاه‌طلب تازه‌کار را به نیکویی بازی کرد و از دیگر سو هم بعد نقش یک زن دچار شک و تردید در تعریف رابطه‌اش با همسرش را به خوبی ایفا کرد. ما در او در آن واحد، زیبایی و خرامش و تیزهوشی یک زن خواستنی، بی‌رحمی یک سیاستمدارو آسیب‌پذیری یک زن شکست‌خورده را در او دیدیم.

اما زوج فرانک آندروود و کلیر، تنها زوج در معرض بحران در سیزن سوم سریال House of cards نبودند، زوج دیگر درگیر در سریال داگ استامپر و راشل بودند. داگ از سویی صید عشق راشل شده بود و از سوی دیگر مجبور بود راشل را صید کند.

برخلاف دو سیزن قبلی، در این قسمت، هم شخصیت فرانک و هم کلیر، خاکستری‌تر ترسیم شده بود. نمی‌دانیم چرا؟ شاید به خاطر اینکه هر چه باشد، آنها خواه ناخواه در نقش رئیس جمهور و بانوی اول آمریکا ظاهر شده بودند. می‌گویند که پاره‌ای از داستانک‌های این قسمت با الهام از شخیت بیل و هیلاری کلینتون ساخته شده است. چون شخصا در بسیاری از روزها از مرور دقیق حوادث سیاسی پرهیز می‌کنم، شاید دقیق نتوانم فهرست کنم که کدام داستانک‌ها از حول این دو شخصیت واقعی ساخته شده بودند، اما شاید تزلزل رابطه بیل و هیلاری کلینتون یا شاید هم ناشی‌بازی‌های هیلاری کلینتون در بعضی از مقاطع، در نوشتن این داستانک‌ها کمک کرده باشد.

سیزن در بعضی از مقاطع می‌خواست نشان بدهد که بودن در وسط گود و تصدی مقام ریاست جمهوری می‌تواند چقدر دشوار باشد، چرا که شخص مجبور است که همیشه تصمیمات قاطع بگیرد و این تصمیمات لزوما همیشه درست نیستند.

سریال حتی در قسمتی، از روال همیشگی خارج شد و به دام شعارگویی افتاد، آنجا که کلیر آندروود، متعاقب مرگ یک آمریکایی زندانی در روسیه، برخلاف عرف و واقعیت سیاسی حاکم در دنیا، در مقابل رسانه‌ها، رئیس جمهور روسیه را شرمنده کرد!

پوپولیسم، ابزار در دست سیاستمداران

شعارهای قشنگ و وعده‌های توخالی و جلب قلوب توده‌های ناآگاه مردم، همیشه ابزاری در دست سیاستمداران بوده است. در بعضی از جوامع با توجه به بافت و باورهای روتین و دسترسی انحصاری به رسانه‌ها، کار سیاستمداران بسیار آسان‌تر است. اما در برخی از جوامع آنها مجبورند که بسیار ماهرانه‌تر و حساب‌شده‌تر بازی کنند. برنامه اشتغال برای آمریکای فرانک آندروود، نماینده دشواری پناه بردن به پوپولیسم در جوامع دسته دوم بود.

در هر صورت اگر شما یک سیاستمدار باهوش و کارکشته باشید، همیشه در آستین شیوه‌های برای تحمیق خلایق در دست خواهید داشت. می‌خواهم تلخ صحبت کنم و بگویم که همیشه قشر آگاهانی که متوجه نیات و بازی‌های فریبنده سیاستمداران می‌شوند کم‌شمار است، فی‌الواقع توده مردم همیشه مستعد فریفته شدن هستند، فقط تکنیک و ظاهر کار در هر برهه زمانی خاص باید تغییر کند.  شاید آنها درست همان طور که آندروود گیم بازی می‌کرد، با مردم بازی می‌کنند!

تضاد غرب و شرق در سیزن سوم سریال

در مقاطع زیادی در سریال، ما شخصیت ویکتور پتروف را در نقش رئیس جمهور روسیه شاهد بودیم، شخصیتی که لابد با الهام از شخصیت از پوتین ساخته شده است، کسی که علاقه‌ای به رعایت روتین‌های سیاسی ندارد، بازی را هر طور که دوست دارد پیش می‌برد و علاقه‌ای به بده و بستان سیاسی ندارد. چیزی که برای او بیشتر از هر چیزی اهمیت دارد، وجهه‌ای است که مردم کشورش و نیز جهانیان از او دارند، اما می‌خواهد کی تزار تو باشد.

اما همان طور که وجهه برای ویکتور پتروف مهم است، «میراث» هم برای فرانک آندروود و کلیر مهم است. این زوج بی‌فرزند، با رباطه پیچیده‌شان، تنها به گذاشتن یک «میراث» جاودان فکر می‌کنند.

حقیقت‌ بزرگ‌تر یا دروغ‌های ضروری

House of cards سریالی است که در آن سیاستمداران می‌کوشند نشان بدهد که چرا گاهی شرط رسیدن به «حقیقت‌ بزرگ‌تر»، گفتن دروغ یا استفاده از ترفندهای غیراخلاقی است. این دروغ می‌تواند به سادگی چیزی در مورد یک شجاعت دوران نوجوانی یک رئیس جمهور باشد یا دروغ‌های بزرگی که در عین خونسردی به  رسانه‌ها گفته می‌شود.

یکی از تأثیرگذارترین سکانس‌های سیزن سوم سریال وقتی بود که «دانبار» -رقیبا انتخاباتی آندروود- برای بیشتر کردن شانس شکست آندروود، دست به کاری غیراخلاقی زد و سعی کرد که پرونده‌ای قدیمی در مورد پیشینه «کلیر» را رو کند.

دانبار که تا این زمان، اعتقاد به مبارزه سیاسی با شیوه پاک داشت و با تردید تصمیم گرفته بود که با شیوه‌های خود آندروود در مقابل او بایستد، در اینجا توسط آندروود خطاب قرار گرفت:

– خب، بالاخره تو هم یکی از ما شدی.

– یکی از کی‌ها؟

– از رجال! با اتاق‌های دودگرفته و مخفی‌شون!

و این پارادوکس عجیب کسانی است که قصد رودررویی با سیاستمداران بی‌اخلاق دارند، در شرایطی که توده مردم همیشه دانش لازم را ندارند و در شرایط که رقیب از ترفندهای غیراخلاقی با صورت ماهرانه بهره می‌برد، آیا می‌شود تمیز بازی کرد و شانسی برای بُرد داشت؟!

در عین حال سریال، سوای همه مسائل سیاسی مطرح شده در آن، تصویرگر بحران‌هایی است که یک زندگی زناشویی ممکن است با آن روبرو شود.

سریال را که ببینید با خودتان فکر می‌کنید، شاید خیلی مواقع کم‌هوش تضمین‌کننده موفقیت روابط طولانی‌مدت زناشویی است و به صورت متناقض، وقتی زوجی باهوش باشند، احتمال اینکه در طی سال‌های طولانی درگیر تردیدها و شک و اندیشه دوباره در مورد نوع رابطه‌شان و چرایی آن شوند، بیشتر می‌شود.

به راستی مکمل بودن، پشتیبانی و نیاز داشتن، عادت و عشق را چطور می‌توان در یک زندگی زناشویی طولانی‌مدت بازتعریف کرد؟!