فلورانس نایتینگل که بود؟ پرستاری مدرن مدیون اوست

۲۰۰ سال پیش در چنین روزی فلورانس نایتینگل در فلورانس شمال ایتالیا زاده شد.

فلورانس در ۱۲ می‌۱۸۲۰ در ویا کلمبیا در نزدیکی پورتا رومنس شهر فلورانس متولد شد. این منطقه بر تپه‌ای بلند در قلب شهر فلورانس جای دارد. زادگاه فلورانس نایتینگل عمارتی است در زمینی سرسبز با نمایی عالی. ساختمان اصلی آن در دهه ۱۴۰۰ میلادی بنا نهاده شده و مالکیت آن متعلق بود به خانواده‌ای به نام «سرراجی». مالکیت این خانه چندین بار دست به دست شد و نهایتا به خانواده نایتینگل رسید. بعدها در ایام جنگ جهانی اول، بدل به بیمارستان شد.

او نخستین زنی بود که از ملکه ویکتوریا نشان افتخار شایستگی بریتانیا را دریافت کرد. پدر فلورانس نایتینگل، فرماندار و توانگر و مادرش از یک خانواده خیرخواه بود و او را از کودکی برای سرکشی به بیمارستان‌ها همراه می‌‌برد.

نایتینگل در خاطراتش می‌‌نویسد که با عروسک‌هایش بازی بیمار و پرستار می‌‌‌‌‌‌‌‌کرده و شبها ندایی می‌شنیده که او را برای کمکبه بیماران فرا می‌خوانده است.

خانواده‌اش به خاطر آلودگی بیمارستان‌‌ها مخالف علاقه‌اش بودند اما او کتاب‌‌های پزشکی را می‌خواند و هرگاه یکی از بستگانش بیمار میشد از او پرستاری و نگهداری می‌کرد.

۳۱ ساله بود که به آلمان رفت و در رشته پرستاری تحصیل و کارآموزی کرد.

۳۳ ساله بود که سربازان بریتانیایی در جنگ میان روس و عثمانی شرکت کردند و وخامت اوضاعشان چنان شد که گزارشگر تایمز نوشت: «آیا در تمام انگلستان چند زن فداکار پیدا نمی‌شوند که پرستاری زخمی‌های فلک‌زده را در اینجا بپذیرند؟ »در پی آن وزیر جنگ انگلیس او را برای کمکبه سربازان به کریمه روسیه فرستاد.

از آنجا که او در ریاضیات هوش و استعداد بسیار داشت، برای تشریح پدیده‌های چرخشی و تکراری، نمودارهای مارپیچ را طرح و ثبت کرد و از این کار برای برنامه‌‌ریزی و سازماندهی پرستاران جنگی بهره برد.

گرچه در آغاز مردها حاضر به همکاری با او و پذیرش مدیریتش نبودند، اما پیگیری او سر انجام نتیجه داد. از آنجا که شبها چراغ به دست به بیماران سرکشی میکرد، لقب “بانوی چراغ به دست” گرفته است.

۴۰ ساله بود که پس از دریافت نشان افتخار انگلیس، نخستینمدرسه عالی آموزش پرستاری را در لندن بنیان نهاد و پایه پرستاری نوین را ریخت. او در کارش چنان تلاشگر بود که به ضعف بدنی دچار و ازکار افتاده و گوشه‌‌گیر شد به ویژه که در سال‌‌های کهولت بینایی‌اش را از دست داد.

فلورانس نایتینگل در ۹۰ سالگی در لندن درگذشت.

اما جالب است بدانید که همه مردم بریتانیا رویکرد مثبت به فلورانس نایتینگل نداشتند. در خاطرات یکی از بیماران وی که بینی‌اش به دست نایتینگل بدجوری جا افتاده و جوش خورده بود می‌خوانیم این زن تنها شیفته جلب توجه بوده و دشمن تراشی برایش راحت‌تر از دوست یابی بوده است. نامه‌های منتشر نشده یی که توسط سر جان هال نوشته شده تصویر این زن را که یک قهرمان ملی تصور می‌شود حسابی مخدوش می‌کند. آقای جان که یکی از پزشکان منطقه‌ای بود که نایتینگل در آن فعالیت می‌کرد در نامه یی به یکی از بالادستان خود نوشته است: «خانم نایتینگل بیشتر به جای کمک به بیماران شیفته قدرت است و جاه‌طلبی وی بدجوری من را آزار می‌دهد.»

این پزشک یکی از دشمنان سرسخت نایتینگل بود. زمانی که این پرستار یک بار برای گرفتن دارو به او مراجعه کرد با عکس‌العمل بدی مواجه شد. آقای جان او را متهم به نقض قوانین ارتش و تلاش برای به دست گرفتن کنترل امور کرد. به اعتقاد این پزشک نایتینگل همیشه قصد از میدان به در کردن پرستارهای خوب و جا کردن خود در دل مسوولان وقت را داشته است. البته این جاه‌طلبی چندان موفقیت آمیز نبود زیرا پرستاران دیگر هیچ‌گاه حاضر به فرمانبرداری از او نبودند و در حقیقت نوعی خصومت کاری با وی داشتند.

خانم نایتینگل در سال ۱۸۵۴ به همراه ۳۸ زن به طور داوطلبانه به جمع پرستارهای ارتش پیوست. تلاش نایتینگل برای برقراری بهداشت در بیمارستان‌های کثیف آن زمان و از سر راه برداشتن پرستارانی که اکثر آن‌ها الکلی بودند و دانش کم پزشکی داشتند نام این زن را در تاریخ حک کرد. نایتینگل باعث از بین رفتن شهرت سر جان شد و شاید علت خصومت این پزشک با او ضربه بدی بوده که از او خورده است.