تاریخچه ماشین حساب – چه انواعی دارد؟ از چرتکه تا ماشین حساب‌های الکترونیک
ماشین حساب وسیله‌ای است که می‌تواند از محاسبات ریاضی را سریع و درست انجام دهد. ماشین حساب‌ها به دو دسته کلی الکترونیکی و مکانیکی تقسیم می‌شوند. ماشین حساب‌های الکترونیکی به دلیل دارا بودن تکنولوژی برتر و سرعت و دقت بیشتر جایگزین ماشین حساب‌های مکانیکی شده‌اند.
چرتکه قدیمی‌ترین ماشین حساب مکانیکی به شمار می‌رود. این وسیله هنوز در بسیاری از نقاط جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. چرتکه دارای تعدادی مهره گرد است که در چندین ردیف قرار گرفته‌اند و از میان هر ردیف، یک رشته سیم عبور کرده است. عمل محاسبه با حرکت دادن مهره‌ها در طول سیم‌ها انجام می‌گیرد.
نخستین ماشین حساب مکانیکی در سال ۱۶۲۳ میلادی توسط «ویلهلم شیکارد» در آلمان ساخته شد. «بلز پاسکال» در سال ۱۶۴۲ میلادی نمونه بهتری از آن را ابداع کرد. این ماشین حساب با حرکت چندین چرخ و محور کار می‌کرد و می‌توانست عمل جمع و تفریق را انجام دهد. «چارلزتوماس» در سال ۱۸۲۰ میلادی ماشین حساب مکانیکی کامل‌تری ساخت. «چارلز ببج» در سال ۱۸۳۳ میلادی سعی کرد ماشین حسابی بسازد که علاوه بر انجام اعمال ریاضی، حافظه نیز داشته باشد. او به علت عدم وجود تکنولوژی پیشرفته، موفق به ساختن چنین ماشینی نشد. ولی نظریه او پیشگام علوم کامپیوتری امروزی بود.
ماشین حساب‌های مکانیکی بر اساس اصول مکانیک و به کمک چرخ دنده کار می‌کردند. معایب آن‌ها این بود که بزرگ و سنگین بودند، سرعت عمل کمی داشتند و به علت دارا بودن چندین قطعه متحرک، گاهی اوقات در محاسبات دچار خطا می‌شدند. ماشین حساب‌های مکانیکی امروزه دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
نخستین ماشین حساب الکترونیکی در سال ۱۹۶۳ میلادی توسط یک شرکت انگلیسی وارد بازار شد. در ساخت این نوع ماشین حساب، از قطعات کمتری استفاده می‌شد. سلول‌های نوری و یا باتری‌هایی که بیش از یک سال عمر می‌کنند، نیروی لازم برای راه‌اندازی ماشین حساب‌های الکترونیکی را تأمین می‌کند. ماشین حساب‌های الکترونیکی محاسبات ریاضی را با استفاده از مدار‌های الکترونیکی بسیار کوچک انجام می‌دهند. این مدار‌های الکترونیکی روی صفحه بسیار کوچکی از جنس سیلیسیم ساخته می‌شوند. سطح این صفحه، فقط چند میلی متر مربع است. به همین علت ماشین حساب‌های الکترونیکی کوچک‌اند. اکثر این نوع ماشین حساب‌ها حافظه‌ای برای ذخیره کردن اطلاعات دارند.
ماشین حساب‌های الکترونیکی دارای قطعه کوچک و نازکی از بلور کوارتز‌اند که محاسبات را هنگام عبور جریان الکتریسیته از مدار از طریق انتشار ارتعاشاتی با دامنه معین انجام می‌دهد. هنگام کار با ماشین حساب علایم مشخص اعداد و عمل ریاضی مورد نظر به قسمت‌های مختلف حافظه ماشین حساب که روی صفحه سیلیسیم واقع است، فرستاده می‌شوند. پس از انجام محاسبات لازم عدد حاصله روی صفحه نمایش نشان داده می‌شود. صفحه نمایش حاوی بلور‌های مایع است که با عبور جریان الکتریسیته از خود نور ساطع می‌کنند. هنگام فشار دادن دکمه‌های ماشین حساب، اعداد به صورت سیستم دوتایی با مجموعه وا وارد حافظه آن می‌شوند.
بعضی از ماشین حساب‌های الکترونیکی را می‌توان برای انجام خودکار برخی از اعمال خاص برنامه‌ریزی کرد. ماشین حساب‌های الکترونیکی بسیار دقیق‌اند و استفاده از آن‌ها آسان است.
