رقابت تنگاتنگ فروشگاه‌های اینترنتی در دوران کرونا
رپورتاژ
با گسترش فزاینده‌ی ویروس کرونا بسیاری از کسب و کارها برای فروش کالا و محصولاتشان با مشکلات عدیده‌ای روبرو شدند و حتی بسیاری از آنها تعطیل شدند. از طرفی خریداران مختلف به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی از حضور فیزیکی برای خرید کالا خودداری می‌کنند که همین اتفاقات باعث آسیب‌های زیادی به کسب و کارهای مختلف در کشور شده است، در این میان برخی از کسب و کارها در مقابل این تغییرات انعطاف نشان دادند و نسبت به به‌روزرسانی کسب و کار خود و یا راه‌اندازی کانال‌های فروش آنلاین اقدام کرده‌اند. در این مقاله سعی می‌کنیم مسیر حضور در سه فروشگاه بزرگ اینترنتی در ایران را با هم بررسی کنیم:
فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا
امروز دیگر کمتر کسی در ایران است که نام دیجی‌کالا را نشنیده است، بزرگترین فروشگاه اینترنتی ایران که با در اختیار داشتن 150 هزار فروشنده و بیش از 4 و نیم میلیون کالا به یکی از مراجع اصلی خرید و فروش آنلاین تبدیل شده است. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی این شرکت، طی سال 1399 مصادف با فراگیری گسترده‌ی ویروس منحوس کرونا، ارزش خالص کالای فروخته شده در دیجی‌کالا با 151 درصد رشد نسبت به سال گذشته به 107 درصد رشد طی 8 سال گذشته رسیده است، فروشندگان مختلف می‌توانند با ثبت نام در دیجی‌کالا محصولات خود را از طریق پنل کاربری ثبت کنند و سپس برای فروش به انبارهای دیجی‌کالا ارسال نمایند تا پس از فروش نهایی، به وسیله سرویس‌های لجستیک به خریدار تحویل گردند.
برای ثبت نام در مرکز فروشندگان دیجی‌کالا، پس از ورود به مرکز فروشندگان دیجی‌کالا، مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید.
- در کادر اول آدرس ایمیل‌تان را وارد کنید.
- سپس رمز عبور انتخابی‌تان را در کادر بعدی وارد کنید.
- حال شماره‌ی تلفن همراهتان را وارد کنید.
- در انتها روی دکمه‌ی ثبت‌نام کلیک کنید.
پس از ثبت نام اولیه شما باید 7 مرحله‌ی دیگر را به شرح آنچه در تصویر زیر می‌بینید طی کنید تا ثبت نام شما نهایی شود.
در هر کسب و کار بزرگی وجود استانداردهای مختلف باعث افزایش کیفیت و خدمات می‌شود. وجود استانداردهای مختلف همانند استانداردسازی محتوای قابل انتشار برای فروش محصول در دیجی‌کالا، از تصویر حرفه‌ای و باکیفیت تا متن مناسب، باعث شده است که برخی از فروشندگان نتوانند به این استانداردهای فروشندگی در دیجی‌کالا دست پیدا کنند و از طرف دیگر هزینه‌ی ارسال کالا تا انبارهای مرکزی دیجی‌کالا و تسویه‌ی طولانی مدت از دغدغه‌های کسب و کارهای کوچک است که اجازه حضور در بازار بزرگ و قدرتمند دیجی‌کالا را از آنها می‌گیرد.
وب سایت : DigiKala.com
اپلیکیشن دیجی‌کالا نیز از طریق فروشگاه‌های گوگل‌پلی و بازار نیز در دسترس است.
بازار اجتماعی آنلاین، باسلام
باسلام که از پاییز 96 فعالیت خودش رو آغاز کرده است با شروع کرونا و افزایش حمایت‌ها، به رشد درخور توجهی دست پیدا کرد، باسلام به دنبال ایجاد زنجیره‌ی تامین بین فروشندگان مختلف است، دفتر اصلی این فروشگاه اینترنتی در شهر قم قرار دارد و فعالیت خود را با محصولات ارگانیک و بومی آغاز کرد، هر چند که در حال حاضر از تنوع محصولی بالایی برخوردار است، تبلیغات گسترده و پول‌پاشی تحت عناوینی همانند کد تخفیف یا اعتبار اولیه باعث شد تا باسلام بتواند در شرایط کرونا به سرعت فروشندگان خرد را جذب نماید، بر خلاف دیجی‌کالا که یک فروشگاه (مارکت پلیس) متمرکز است، باسلام در دسته‌بندی پلفترم‌های غیرمتمرکز یا به اصطلاح DTC ها جای می‌گیرد، در این مدل پلتفرم صرفا نسبت به ایجاد بستر فروش اقدام می‌شود و کالا نزد فروشنده می‌ماند و در صورت فروش کالا، فروشنده موظف به ارسال و تحویل کالا به خریدار است و پس از کسب رضایت خریدار، مبلغ دریافت‌شده از خریدار به فروشنده منتقل می‌شود اما به تازگی ویژگی‌ای به نام انبارهای یه‌کاسه از سوی باسلام به منظور دریافت مرسوله‌ها از فروشندگان ایجاد شده است که شاید نشانه‌ی حرکت باسلام به سمت متمرکز‌سازی ارسال کالاست، کمیسیون پایین‌تر نسبت به دیجی‌کالا یکی از علل جذب فروشندگان خرد به باسلام بوده است، کمیسیون 9 درصدی باسلام که حتی در مواجه با برخی از شرایط این عدد به 4 درصد هم کاهش پیدا کرده یکی از علل اصلی مراجعه فروشندگان بوده است.
فرایند ثبت نام در باسلام نسبت به دیجی‌کالا ساده‌تر است و یک اپلیکیشن مجزا به نام غرفه‌ی من هم به شما کمک می‌کند تا بتوانید غرفه‌ی خود را در باسلام مدیریت کنید و گزارشات مربوطه را دریافت نمایید. بررسی نظرات فروشندگان در باسلام حاکی از این است که فروشندگان احساس نیاز بیشتری به حمایت‌هایی همانند پیگیری مستمر و آموزش از باسلام را دارند که احتمالا به دلیل نوپا بودن این کسب و کار و تعداد بالای فروشنده این اتفاق هنوز محقق نشده است، در کنار این موضوع به تازگی باسلام با افزایش زمان تسویه به دو هفته بعد از تحویل نهایی کالا باعث شده تا برخی از فروشندگان خرد از این تغییر اعلام نارضایتی کنند. در مجموع باسلام توانسته با تلاش‌های شبانه‌روزی و ارائه چند نسخه مختلف و ارائه کدهای تخفیف فراوان فروشنده و خریداران مختلفی را جذب نماید.
وب سایت : BaSalam.com
اپلیکیشن باسلام نیز از طریق فروشگاه‌های گوگل‌پلی و بازار نیز در دسترس است.
مینیمم، شبکه فروش غیرمتمرکز کالا
مینیمم محصول یکی از شرکت‌های باسابقه و فعال در اکوسیستم استارتاپی کشور است که با یک شروع طوفانی در آبان ماه سال 1399 و اقدام به اسپانسرینگ مسابقه تلویزیونی زوجینو( شبکه سوم سیما) 500 هزار کاربر را به سوی خود جذب کرد و طی سال 1400 نیز با اجرای کمپین‌های مختلف تبلیغاتی در فضای دیجیتال مارکتینگ و تبلیغات محیطی به صورت بیلبوردهای شهری توانسته جای خود را در بازار خرید و فروش‌های آنلاین به خوبی باز نماید، مینیمم همانند باسلام یک پلتفرم غیرمتمرکز از نوع DTC است، در این مدل بازار اینترنتی، کالا در اختیار فروشنده است و پس از خرید از مینیمم و پرداخت نهایی فاکتور، مبلغ فاکتور پرداخت شده به کیف پول فروشنده منتقل و در آن فیریز می‌شود، اگر فروشنده برای ارسال کالا از طریق شرکت پست اقدام نماید، باید کد رهگیری مرسوله از طریق پست را درج نماید تا با اعلام تحویل مرسوله از سوی شرکت پست مبلغ فاکتور آزاد و قابل برداشت شود و در صورتیکه از مسیرهایی غیر از شرکت پست اقدام به ارسال مرسوله نماید باید کد تحویل را از خریدار تحویل گرفته و درج نماید تا مبلغ فاکتور قابل برداشت شود و پس از آن می‌تواند درخواست تسویه را ثبت کند تا در اولین چرخه پایا مبلغ را دریافت نماید، پس می‌توانیم از نظر تسویه‌ی مبلغ فروش، مینیمم را یکی از سریعترین فروشگاه‌های اینترنتی بدانیم، در مورد دریافت کمیسیون نیز مینیمم 5 درصد کمیسیون فروش از فروشندگان دریافت می‌کند که در صورت رایگان کردن هزینه حمل و نقل به وسیله فروشنده این مبلغ به 3 درصد کاهش پیدا می‌کند.
شکی نیست که مینیمم جوان‌ترین بازیگر این صحنه است اما طی همین مدت توانسته است بازار مناسبی از فروشندگان و خریداران را به سمت خود جذب نماید که شاید علت آن را بتوان رابط کاربری و تجربه کاربری اپلیکیشن این محصول دانست، ظاهر مینیمم شبیه به اپلیکیشن اینستاگرام است که کاربری لذت‌بخشی را در اختیار خریداران و فروشندگان می‌گذارد، صفحه‌ی اکسپلورر مینیمم مجهز به یک موتور هوش مصنوعی بوده که بر اساس سوابق رفتاری مشتری که چه محصولاتی را خریده یا دیده یا پسنده است، پیشنهادات متناسب با سلیقه وی را به او نمایش می‌دهد و فروشندگان بدون اینکه هزینه‌ای بابت تبلیغات در صفحه‌ی اکسپلورر پرداخت کنند به خریداران پیشنهاد می‌شوند.
فرایند ثبت نام در مینیمم به سادگی در عرض چند ثانیه امکان پذیر است، پس از نصب اپلیکیشن از طریق کافه بازار یا گوگل‌پلی، از منوی کنار اپلیکیشن گزینه‌ی فروشنده شوید را انتخاب کنید و پس از وارد نمودن لوگو، نام فارسی و انگلیسی، استان و شرایط حمل و نقل، شما فروشنده‌ی مینیمم می‌شوید! به همین سادگی.
از نقاط قوت مینیمم بخش پشتیبانی تلفنی قدرتمند آن است که با حمایت‌های شبانه‌روزی و آموزش‌های غیرحضوری باعث آرامش و اعتماد‌به‌نفس فروشندگان شده است. فروشندگان می‌توانند با ارسال عدد 2 به سرشماره 10001790 (هزار هفده نود) درخواست تماس یا مشاوره رایگان ثبت نمایند تا از بخش خدمات مشتریان مینیمم با آنها تماس گرفته شود، لازم به ذکر است که ارسال عدد 2 هیچ‌گونه تبعات مالی ندارد.
وب سایت مینیمم برخلاف اپلیکیشن مینیمم همانند یک موتور جستجو، طراحی شده و با جستجوی کالای مورد نظر و انتخاب دسته‌بندی کالایی می‌توان به لیست محصولات آن دسته‌بندی دسترسی داشت.
اپلیکیشن مینیمم نیز از طریق فروشگاه‌های گوگل‌پلی و بازار نیز در دسترس است.
جمع‌بندی
با توجه به اینکه یک فروشنده می‌تواند کانال‌های فروش مختلفی داشته باشد هیچ الزامی به انتخاب یک ابزار برای فروش وجود ندارد و فروشندگان می‌توانند کالاهای خود را به روش‌های مختلف به فروش برسانند، در جدول زیر سعی کرده‌ایم تا ویژگی‌های اصلی این سه پلتفرم را با یکدیگر مقایسه کنیم.
