کور رنگی چطور تشخیص داده می‌شود و چه علت‌هایی دارد؟

کوررنگی Color blindness – یا به صورت دقیق‌تر، دید ضعیف یا ناقص رنگ – ناتوانی در دیدن تفاوت بین رنگ‌های خاص است. اگرچه بسیاری از مردم معمولاً از اصطلاح “کور رنگ” برای این بیماری استفاده می‌کنند، کوررنگی واقعی – که در آن همه چیز در سایه‌های سیاه و سفید دیده می‌شود – نادر است.

کوررنگی معمولا ارثی است. مردان بیشتر با کوررنگی متولد می‌شوند. اکثر افراد مبتلا به کوررنگی نمی‌توانند بین رنگ‌های قرمز و سبز تمایز قائل شوند. به ندرت، افراد مبتلا به کوررنگی نمی‌توانند سایه‌های آبی و زرد را تشخیص دهند.

برخی بیماری‌های چشمی و برخی دارو‌ها نیز می‌توانند باعث کوررنگی شوند.

علائم

ممکن است کمبود دید رنگی داشته باشید و ندانید. برخی از افراد وقتی متوجه می‌شوند که خود یا فرزندشان این بیماری را دارند که باعث سردرگمی می‌شود – مانند زمانی که در تمایز رنگ‌ها در چراغ راهنمایی یا تفسیر مواد آموزشی با کد رنگی مشکل وجود دارد.

افراد مبتلا به کوررنگی ممکن است نتوانند تشخیص دهند:

• سایه‌های مختلف قرمز و سبز
• سایه‌های مختلف آبی و زرد
• هر رنگی

شایع‌ترین کمبود رنگ، ناتوانی در دیدن برخی از سایه‌های قرمز و سبز است. اغلب، فردی که دارای کمبود قرمز-سبز یا آبی-زرد است، کاملاً به هر دو رنگ حساس نیست. نقص می‌تواند خفیف، متوسط ​​یا شدید باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر مشکوک هستید که در تشخیص رنگ‌های خاص مشکل دارید یا دید رنگ شما تغییر می‌کند، برای آزمایش به چشم پزشک مراجعه کنید. مهم است که کودکان قبل از شروع مدرسه، معاینات جامع چشم، از جمله آزمایش بینایی رنگی را انجام دهند.

هیچ درمانی برای کمبود رنگ ارثی وجود ندارد، اما اگر بیماری یا بیماری چشمی علت آن باشد، درمان ممکن است دید رنگ را بهبود بخشد.

علل

دیدن رنگ‌ها در سراسر طیف نور، فرآیند پیچیده‌ای است که با توانایی چشمان شما در پاسخگویی به طول موج‌های مختلف نور آغاز می‌شود.

نور که شامل تمام طول موج‌های رنگی است، از طریق قرنیه وارد چشم شما می‌شود و از طریق عدسی و بافت شفاف و ژله مانند در چشم (زجاجیه) به سلول‌های حساس به طول موج (مخروط‌ها) در پشت چشم شما در ناحیه ماکولا عبور می‌کند. شبکیه چشم مخروط‌ها به طول موج‌های نور کوتاه (آبی)، متوسط ​​(سبز) یا بلند (قرمز) حساس هستند. مواد شیمیایی موجود در مخروط‌ها باعث واکنش می‌شوند و اطلاعات طول موج را از طریق عصب بینایی به مغز شما ارسال می‌کنند.

اگر چشمان شما طبیعی باشد، رنگ را درک می‌کنید. اما اگر مخروط‌های شما فاقد یک یا چند ماده شیمیایی حساس به طول موج باشد، نمی‌توانید رنگ‌های قرمز، سبز یا آبی را تشخیص دهید.

کوررنگی دلایل مختلفی دارد:

• اختلال ارثی کمبود رنگ ارثی در مردان بسیار بیشتر از زنان است. شایع‌ترین کمبود رنگ قرمز-سبز است و کمبود آبی-زرد بسیار کمتر است. به ندرت پیش می‌آید که اصلاً دید رنگی نداشته باشیم.

شما می‌توانید درجه خفیف، متوسط ​​یا شدید این اختلال را به ارث ببرید. کمبود رنگ ارثی معمولاً روی هر دو چشم تأثیر می‌گذارد و شدت آن در طول زندگی شما تغییر نمی‌کند.

• بیماری‌ها برخی از شرایطی که می‌توانند باعث کمبود رنگ شوند عبارتند از کم خونی داسی شکل، دیابت، دژنراسیون ماکولا، بیماری آلزایمر، مولتیپل اسکلروزیس، گلوکوم، بیماری پارکینسون، الکلیسم مزمن و لوسمی. ممکن است یک چشم بیشتر از دیگری تحت تاثیر قرار گیرد و در صورت درمان بیماری زمینه‌ای، کمبود رنگ ممکن است بهتر شود.
• دارو‌های خاص برخی از دارو‌ها می‌توانند بینایی رنگ را تغییر دهند، مانند برخی از دارو‌هایی که بیماری‌های خودایمنی خاص، مشکلات قلبی، فشار خون بالا، اختلال نعوظ، عفونت‌ها، اختلالات عصبی و مشکلات روانی را درمان می‌کنند.
• سالخورده. توانایی شما برای دیدن رنگ‌ها با افزایش سن به آرامی بدتر می‌شود.
• مواد شیمیایی. قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی در محل کار، مانند دی سولفید کربن و کود‌ها، ممکن است باعث از بین رفتن دید رنگی شود.

تشخیص

اگر در دیدن رنگ‌های خاص مشکل دارید، چشم پزشک شما می‌تواند آزمایش کند که آیا کمبود رنگ دارید یا خیر. احتمالاً یک معاینه کامل چشم به شما داده می‌شود و تصاویر طراحی شده ویژه‌ای از نقاط رنگی که اعداد یا اشکالی به رنگ‌های متفاوت در آن‌ها پنهان شده است نشان داده می‌شوند.

اگر کمبود دید رنگی دارید، دیدن برخی از الگو‌ها در نقطه‌ها دشوار یا غیرممکن خواهد بود.

درمان

هیچ درمانی برای بسیاری از انواع مشکلات بینایی رنگ وجود ندارد، مگر اینکه مشکل دید رنگی مربوط به استفاده از برخی دارو‌ها یا بیماری‌های چشمی باشد. قطع مصرف دارویی که باعث مشکل بینایی شما می‌شود یا درمان بیماری زمینه‌ای چشم ممکن است منجر به دید رنگی بهتر شود.

استفاده از یک فیلتر رنگی روی عینک یا لنز تماسی رنگی ممکن است درک شما از کنتراست بین رنگ‌های درهم را تقویت کند. اما چنین لنز‌هایی توانایی شما برای دیدن همه رنگ‌ها را بهبود نمی‌بخشد.

درمان‌های بالقوه آینده

برخی از اختلالات نادر شبکیه مرتبط با کمبود رنگ را احتمالاً می‌توان با تکنیک‌های جایگزینی ژن اصلاح کرد. این درمان‌ها تحت مطالعه هستند و ممکن است در آینده در دسترس قرار گیرند.

شیوه زندگی و درمان‌های خانگی

نکات زیر را برای کمک به رفع کوررنگی خود امتحان کنید.

• ترتیب اشیاء رنگی را به خاطر بسپارید. اگر دانستن تک تک رنگ‌ها مهم است، مانند چراغ راهنمایی، ترتیب رنگ‌ها را به خاطر بسپارید.
• اقلام رنگی را که می‌خواهید با موارد دیگر مطابقت دهید برچسب بزنید. از شخصی با دید رنگی خوب بخواهید به شما کمک کند لباس خود را مرتب کنید و برچسب بزنید. لباس‌هایتان را در کمد یا کشو‌ها بچینید تا رنگ‌هایی که می‌توانید با هم پوشیده شوند، نزدیک به هم باشند.
• از تکنولوژی استفاده کنید. اپلیکیشن‌هایی برای گوشی‌ها و دستگاه‌های دیجیتال وجود دارد که می‌تواند به شما در شناسایی رنگ‌ها کمک کند.

آماده شدن برای ویزیت پزشکی

می‌توانید با مراجعه به پزشک خانواده یا پزشک عمومی شروع کنید یا با یک پزشک متخصص در اختلالات چشم (چشم پزشک یا اپتومتریست) قرار ملاقات بگذارید.

تهیه فهرستی از سوالات می‌تواند به شما کمک کند از زمان خود با پزشک خود نهایت استفاده را ببرید. برای کوررنگی، برخی از سوالات اساسی که باید بپرسید عبارتند از:

• چگونه ممکن است کمبود رنگ بر زندگی من تأثیر بگذارد؟
• آیا کمبود رنگ بر شغل فعلی یا آینده من تأثیر می‌گذارد؟
• آیا درمان‌هایی برای کوررنگی وجود دارد؟
• آیا بروشور یا مواد چاپی دیگری دارید که بتوانم داشته باشم؟ چه وب سایت‌هایی را پیشنهاد می‌کنید؟
• آیا عینک یا لنز‌های تماسی خاصی وجود دارد که بتوانم برای بهبود دید رنگی خود استفاده کنم؟

از پزشک خود چه انتظاری دارید

پزشک شما احتمالاً تعدادی سوال از شما می‌پرسد، مانند:

• اولین بار چه زمانی متوجه مشکل دیدن رنگ‌های خاص شدید؟
• روی یک چشم تاثیر می‌گذارد یا هر دو؟
• آیا کسی در خانواده شما (از جمله پدر و مادر و پدربزرگ و مادربزرگ) کوررنگی دارد؟
• آیا شرایط پزشکی دارید؟
• آیا در محل کار خود در معرض مواد شیمیایی هستید؟
• آیا دارو یا مکمل مصرف می‌کنید؟