فیلم مهر هفتم – خلاصه، تحلیل و نقد – The Seventh Seal (1957)

قرون وسطا. شوالیه‌ای به‌نام “آنتونیوس بلکوک” (فون سیدو)، از جنگ‌های صلیبی باز می‌گردد و از میان سرزمینی طاعون‌زده، که جادوگران را در آن زنده زنده می‌سوزانند، می‌گذرد تا به خانه برسد. در میان آشتفگی‌های مذهبی و اخلاقی‌اش، “آنتونیوس” با مرگ (اکروت) روبه‌رو می‌شود که شنلی سیاه‌ بر تن دارد می‌خواهد او را به دنیای مردگان ببرد. “آنتونیوس”، مرگ را به یک مسابقه شطرنج دعوت می‌کند و قول می‌گیرد که تا پایان مبارزه، مرگش به تعویق بیفتد، و مرگ هم می‌پذیرد. طی چند ساعت پس از آن، “آنتونیوس” با کسانی روبه‌رو می‌شود که به خدا اعتقاد ندارند؛ مثلا ملازمش، “یونز” (بیورنستراند)، و آنانی که ایمان دارند (مثل گروهی بازیگر سیار سرگردان)….

مهر هفتم فیلمی بود که اعتبار جهانی برگمان را در میانه دهه ۱۹۵۰ تضمین کرد و آوازه او را در محافل هنری و فرهنگی همه کشورها گسترانید. برای بسیاری که میانه چندانی با سینما نداشتند، مهر هفتم مظهر فیلم‌های روشن‌فکرانه و “سنگین” شد. این ارزیابی‌ها بیشتر متکی بر تحسین مایه‌های فلسفی و تمثیل‌پردازی‌های فیلم بود. مهر هفتم صریح‌ترین و بی‌واسطه‌ترین رویکرد به پرسش وجود خدواوند است (پرسشی که در فیلم به گونه‌های مختلف پاسخ می‌گیرد) و در برابر پس‌زمینه‌ای قرون وسطائی، و هم و جادو، سرگشتگی و ویرانی و اضطراب‌های هستی شناختی خودنمائی می‌کنند. از لحاظ بصری نیز مهر هفتم بسیار به یادماندنی است تصویر سلطه مرگبار طاعون، کوره‌راه‌ها و چشم‌اندازهای لخت و سرد، شطرنج‌بازی شوالیه با مرگ و رقص آئینی شخصیت‌ها تنها چند نمونه از جلوه‌های دراماتیک کار هستند. فون سیدو و بیورنستراند در کنار یکدیگر می‌درخشند و پوپ در نقش “یوف” بهترین بازی عمرش را ارائه می‌دهد. آندرسون و لیندبلوم که بعدها در فیلم‌های برگمان مکرر حضور یافتند، نیز دیدنی‌اند.