سال 2025؛ سالی هیجان‌انگیز برای مأموریت‌های فضایی
سال 2024 با رویدادهای شگفت‌انگیزی در حوزه فضا به پایان رسید و نگاه‌ها را به آینده‌ای روشن‌تر معطوف کرد. پرتاب فضاپیمای اروپا کلیپر (Europa Clipper) به سوی قمر اروپا در منظومه مشتری، فرود موفقیت‌آمیز استارشیپ (Starship) توسط اسپیس‌اکس (SpaceX) و بازگشت نمونه‌هایی از سمت پنهان ماه توسط مأموریت چانگ‌ئه 6 (Chang’e 6) چین تنها بخشی از دستاوردهای سال گذشته بودند.
علاوه بر این، ایستگاه فضایی بین‌المللی (International Space Station) همچنان به عنوان نماد همکاری جهانی، میزبان فضانوردان بین‌المللی و مأموریت‌های خصوصی مانند آکسیوم 3 (Axiom Mission 3) بود.
با این حال، سال 2025 به‌عنوان سالی تعیین‌کننده برای کاوش‌های فضایی در نظر گرفته می‌شود؛ سالی که پژوهش‌ها و مأموریت‌های برنامه‌ریزی‌شده، ما را به مرزهای جدید علم و فناوری نزدیک‌تر خواهند کرد. در این مطلب، به مأموریت‌هایی خواهیم پرداخت که در سال 2025 تاریخ‌ساز خواهند شد.
کاوش ماه با برنامه CLPS ناسا – پل ارتباطی بین زمین و ماه
ناسا در سال 2025 برنامه CLPS، مخفف «Commercial Lunar Payload Services» یا خدمات تجاری حمل‌ونقل بار به ماه را با چندین مأموریت جدید ادامه خواهد داد. این برنامه همکاری ناسا با شرکت‌های خصوصی برای ارسال تجهیزات علمی و فناوری به سطح ماه است.
پیش از این، در سال 2024، فرودگر ادیسه (Odysseus) از شرکت ماشین‌های شهودی (Intuitive Machines) به عنوان نخستین فرود آمریکا بر ماه پس از مأموریت‌های آپولو شناخته شد. اما مأموریت‌های آینده این برنامه قرار است ابعاد گسترده‌تری از تحقیقات را پوشش دهند.
در سال 2025، شرکت‌هایی مانند آستروباتیک (Astrobotic)، ماشین‌های شهودی و فایرفلای (Firefly Aerospace) تجهیزات پیشرفته‌ای را به نقاط مختلف ماه ارسال خواهند کرد. این ابزارها به بررسی ساختار زمین‌شناسی ماه، آزمایش فناوری‌های نوین برای مأموریت‌های انسانی آینده و جمع‌آوری داده‌های محیطی خواهند پرداخت.
یکی از اهداف مهم این مأموریت‌ها، ایجاد زیرساخت‌های اولیه برای حضور بلندمدت انسان در ماه است. برنامه CLPS به ناسا کمک می‌کند تا نه‌تنها درک بهتری از منابع ماه پیدا کند، بلکه شرایط را برای ساخت پایگاه‌های تحقیقاتی آینده فراهم سازد.
تلسکوپ SPHEREx – رمزگشایی از رازهای کهکشان‌ها
ناسا در فوریه 2025، رصدخانه پیشرفته SPHEREx را به فضا پرتاب خواهد کرد. نام این مأموریت برگرفته از عبارت «Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization, and Ices Explorer» است که نشان‌دهنده هدف اصلی آن یعنی بررسی تاریخ جهان و منشأ آب و مولکول‌های آلی در فضا است.
این رصدخانه با استفاده از نور فروسرخ نزدیک (Near-Infrared Light)، آسمان را به‌طور کامل نقشه‌برداری خواهد کرد. نور فروسرخ، برخلاف نور مرئی، قادر به مشاهده اجرامی است که بسیار سرد یا بسیار دور هستند.
SPHEREx بیش از 450 میلیون کهکشان و 100 میلیون ستاره را در کهکشان راه شیری بررسی خواهد کرد. داده‌های به‌دست‌آمده می‌توانند به پژوهشگران کمک کنند تا ساختارهای اولیه کیهان، نحوه شکل‌گیری کهکشان‌ها و چگونگی توزیع آب و مواد آلی در زایشگاه‌های ستاره‌ای را بهتر درک کنند.
اسپیس رایدر اروپا – آزمایش‌های علمی در مدار زمین
آژانس فضایی اروپا (ESA) در سال 2025، فضاپیمای اسپیس رایدر (Space Rider) را به مدار زمین می‌فرستد. این فضاپیما، که بدون سرنشین است، به‌عنوان یک آزمایشگاه فضایی قابل استفاده مجدد طراحی شده است.
یکی از اهداف این مأموریت، پژوهش در محیط ریزگرانش (Microgravity) است؛ شرایطی که در آن نیروی جاذبه تقریباً حذف می‌شود. این محیط به دانشمندان اجازه می‌دهد فرآیندهای بیولوژیکی، رشد گیاهان و رفتار مواد را در فضایی نزدیک به بی‌وزنی مطالعه کنند.
اسپیس رایدر همچنین فناوری‌های جدیدی را آزمایش خواهد کرد؛ از جمله سیستم‌های ارتباطی پیشرفته برای مأموریت‌های دوردست و ابزارهای رباتیک برای کاوش در ماه و مریخ.
مأموریت M2/Resilience ژاپن – گامی به سوی استخراج منابع ماه
در ژانویه 2025، ژاپن مأموریت M2/Resilience را برای مطالعه سطح ماه آغاز خواهد کرد. این پروژه شامل فرود یک ماه‌نشین و کاوشگر کوچک برای بررسی خاک ماه است.
یکی از جنبه‌های نوآورانه این مأموریت، آزمایش استخراج آب از خاک ماه و تجزیه آن به اکسیژن و هیدروژن است. این فناوری می‌تواند منابعی برای تولید سوخت و اکسیژن موردنیاز مأموریت‌های طولانی‌مدت ایجاد کند.
همچنین، ژاپن در این مأموریت سیستم‌های ناوبری پیشرفته برای فرود دقیق و فناوری‌های کنترل خودکار را آزمایش خواهد کرد. این دستاوردها می‌توانند زمینه‌ساز پروژه‌های بزرگ‌تر در کاوش‌های فضایی آینده باشند.
تیان‌ون 2 چین – بازگشت نمونه از سیارک‌ها و کاوش دنباله‌دارها
چین با مأموریت تیان‌ون 2 (Tianwen-2) در ماه مه 2025، کاوشی جسورانه برای بازگرداندن نمونه‌هایی از سیارک‌ها و مطالعه یک دنباله‌دار آغاز خواهد کرد.
این فضاپیما ابتدا به سیارک Kamoʻoalewa نزدیک می‌شود؛ سیارکی که به دور خورشید می‌گردد اما همواره در نزدیکی زمین قرار دارد. محققان امیدوارند با بررسی نمونه‌های این جرم آسمانی، اطلاعاتی درباره منشأ منظومه شمسی و تاریخچه آن به دست آورند.
تیان‌ون 2 پس از بازگرداندن نمونه‌ها به زمین، به سوی دنباله‌دار 311P/PANSTARRS حرکت خواهد کرد. این پژوهش به درک بهتری از منشأ آب و مواد آلی در فضا کمک می‌کند و می‌تواند به روشن شدن تاریخ تکامل منظومه شمسی منجر شود.
مانورهای گرانشی و پروازهای نزدیک سیارات
در سال 2025، فضاپیماهای مختلف برای کسب انرژی لازم از نیروی گرانش سیارات از مانورهای گرانشی (Gravity Assist) استفاده خواهند کرد.
از جمله مأموریت‌های مهم در این زمینه، کلیپر اروپا (Europa Clipper) ناسا است که در مسیر خود به مشتری، از کنار مریخ عبور خواهد کرد. همچنین، مأموریت بپی‌کلمبو (BepiColombo) اروپا و ژاپن، با عبور از کنار عطارد، داده‌های ارزشمندی درباره این سیاره جمع‌آوری خواهد کرد.
قدمی به سوی آینده‌ای روشن در فضا
سال 2025 نویدبخش تحولی عظیم در کاوش‌های فضایی است. مأموریت‌هایی که در این سال برنامه‌ریزی شده‌اند، نه‌تنها مرزهای دانش ما را جابه‌جا خواهند کرد، بلکه زمینه‌ساز زندگی انسان‌ها در ماه، مریخ و فراتر از آن خواهند شد.
این پژوهش‌ها، با ترکیبی از فناوری‌های پیشرفته و همکاری‌های بین‌المللی، به ما یادآوری می‌کنند که رؤیاهای بزرگ در فضا همچنان در دسترس‌اند.
این نوشته‌ها را هم بخوانید
