ماری انینگ – کشف فسیلهای کامل در دورانی که هنوز نمیدانستیم چیستند

مقدمهای بر زندگی ماری انینگ – بانوی جسور دیرینهشناسی
ماری انینگ (Mary Anning)، زنی بود که در یکی از حساسترین دورههای تاریخ علم زیستشناسی و زمینشناسی، با کشفیات برجستهاش به شهرت رسید. او در 21 مه 1799 در شهر ساحلی لایم ریجس (Lyme Regis) واقع در منطقه دورست (Dorset) انگلستان به دنیا آمد. این شهر، که امروزه به «ساحل ژوراسیک» (Jurassic Coast) شهرت دارد، بعدها به دلیل ذخایر غنی فسیلیاش به یکی از مهمترین مکانها برای مطالعات دیرینهشناسی تبدیل شد.
ماری در خانوادهای فقیر و کارگر متولد شد. پدرش، ریچارد انینگ (Richard Anning)، کابینتساز بود و در اوقات فراغت به جستجوی فسیل در صخرههای اطراف میپرداخت تا آنها را به گردشگران بفروشد. این کار، هرچند در ابتدا وسیلهای برای امرار معاش بود، اما در نهایت به جرقهای برای شکلگیری یکی از مهمترین پژوهشهای علمی قرن نوزدهم بدل شد.
ماری از دوران کودکی در کنار پدرش مهارت جستجوی فسیل را آموخت. با این حال، او در ششسالگی با مرگ پدرش روبهرو شد و مسئولیت تأمین هزینههای خانواده را تا حد زیادی بر عهده گرفت. زندگی او نشان داد که عشق به دانش و پژوهش میتواند بر سختیها غلبه کند و راه را برای اکتشافات بزرگ هموار سازد.
نقطه عطف در زندگی ماری انینگ – کشف اولین جمجمه ایختیوسور
در سال 1811، زمانی که ماری تنها 12 سال داشت، برادرش جوزف (Joseph) یک کشف شگفتانگیز انجام داد. او به طور تصادفی جمجمهای عظیم را پیدا کرد که به نظر میرسید متعلق به موجودی عجیب باشد. ماری که کنجکاوی بیپایان و ارادهای قوی داشت، به جستجو ادامه داد و پس از ماهها تلاش، توانست اسکلت کامل این موجود را از دل سنگهای سخت بیرون بکشد.
این فسیل، بعدها به عنوان ایختیوسور (Ichthyosaur) شناخته شد؛ خزندهای دریایی که بیش از 200 میلیون سال پیش در اقیانوسها زندگی میکرد.
کشف ایختیوسور در آن زمان یک شوک علمی بود. در ابتدای قرن نوزدهم، بسیاری از مردم و حتی دانشمندان هنوز اعتقاد داشتند که زمین تنها چند هزار سال عمر دارد و همه گونههای زنده توسط خداوند خلق شدهاند. نظریه انقراض هنوز مفهومی تازه بود و کشف این خزنده دریایی منقرضشده با شواهد علمی آن دوران تناقض داشت.
کشف پلسیوسور – گامی دیگر به سوی شناخت دنیای منقرضشده
در سال 1823، ماری انینگ دستاوردی دیگر را به کارنامه خود افزود. او اسکلت کامل یک پلسیوسور (Plesiosaurus) را کشف کرد. این موجود، که نامش به معنی «شبیه خزنده» است، ساختاری کاملاً متفاوت داشت. پلسیوسورها گردنهای بلند، سرهای کوچک و بدنی قوی داشتند و از مهمترین شکارچیان دریایی دوران مزوزوئیک (Mesozoic Era) محسوب میشدند.
این کشف نیز مانند ایختیوسور، واکنشهای مختلفی به دنبال داشت. بسیاری از دانشمندان در پذیرش آن تردید داشتند و حتی برخی ادعا کردند که فسیلها جعلی هستند. با این حال، پژوهشهای دقیقتر، صحت کشفیات ماری را تأیید کردند و اهمیت علمی آن را آشکار ساختند.
تبعیض جنسیتی و نادیده گرفته شدن تلاشهای علمی ماری انینگ
با وجود دستاوردهای بزرگ، ماری انینگ به دلیل جنسیت خود با موانع زیادی روبهرو بود. در قرن نوزدهم، زنان از ورود به بسیاری از مجامع علمی محروم بودند و دسترسی به آموزش رسمی نداشتند.
انجمن زمینشناسی لندن (Geological Society of London) تا سال 1904 به زنان اجازه عضویت نمیداد. این بدان معنا بود که ماری، علیرغم دانش و تجربه گستردهاش، به طور رسمی به عنوان دانشمند شناخته نمیشد.
بسیاری از مردانی که از او فسیل میخریدند، یافتههای او را بدون ذکر نامش به ثبت میرساندند. در واقع، ماری انینگ برای مدتها به عنوان «فروشنده فسیل» شناخته میشد، نه به عنوان پژوهشگری پیشگام که مسیر علم را تغییر داده است.
عشق به علم – ادامه جستجوها و کشفیات جدید
ماری انینگ هیچگاه اجازه نداد که تبعیضها او را از مسیرش منحرف کنند. او در طول عمر خود به کاوش و پژوهش ادامه داد و کشفیات متعددی انجام داد.
از دیگر یافتههای مهم او میتوان به کشف فسیلهای پتروسور (Pterosaur) که نوعی خزنده پرنده بود و همچنین ماهیهای فسیلی با ویژگیهای غیرمعمول اشاره کرد.
انینگ علاوه بر مهارتش در کشف فسیل، دانش بالایی در زمینه تشریح و تفسیر ساختارهای آناتومیک داشت. او اغلب با زمینشناسان برجسته مکاتبه میکرد و نظراتش در مطالعات علمی لحاظ میشد، هرچند که نامش کمتر به طور رسمی ثبت میشد.
میراث ماندگار ماری انینگ – الهامبخش زنان در علم
ماری انینگ در سال 1847، در سن 47 سالگی، بر اثر سرطان پستان درگذشت. با این حال، میراث علمی او همچنان زنده است.
امروزه نام او به عنوان یکی از پیشگامان علم دیرینهشناسی شناخته میشود و بسیاری از کشفیات او همچنان در موزههای جهان نگهداری میشوند. در سال 2010، انجمن سلطنتی بریتانیا (Royal Society) او را به عنوان یکی از «ده زن تأثیرگذار در تاریخ علم» معرفی کرد.
ماری انینگ نه تنها درک ما را از تاریخ تکامل موجودات زنده تغییر داد، بلکه راه را برای مشارکت زنان در علم هموار کرد. داستان زندگی او نشاندهنده قدرت اراده، عشق به دانش و غلبه بر موانع اجتماعی است.
این نوشتهها را هم بخوانید