داستان ما و شنیدن موسیقی بی‌کلام ترانهٔ ماندگار «زن عاشق» با صدای «باربارا استرایسند» در مسابقه هفته منوچهر نوذری!
برای بسیاری از ایرانی‌ها، ملودی آرام، پرکشش و غم‌انگیز ترانهٔ «زن عاشق» بیشتر از آنکه یادآور یک قطعه موسیقی پاپ آمریکایی باشد، صدای پس‌زمینهٔ دوران تلویزیون‌های سیاه‌وسفید است. اگر در دههٔ شصت و نیمه اول هفتاد خورشیدی اهل تماشا بودید، حتماً صدای موسیقی بی‌کلام این ترانه را در برنامه‌هایی مثل «مسابقهٔ هفته» به یاد دارید؛ همان مسابقه‌ای که با اجرای محبوب منوچهر نوذری لحظه‌هایی دلپذیر برای خانواده‌ها ساخت.
در آن روزها، کمتر کسی نمی‌دانست که این موسیقی، بخشی از یک ترانه است؛ ترانه‌ای عاشقانه، لطیف، و پراحساس با صدای یکی از اسطوره‌های موسیقی جهان. ما فقط با ملودی آن زندگی می‌کردیم، بی‌خبر از آنکه پشت این نغمه، داستان زنی عاشق نهفته است. تا سال‌ها بعد، وقتی اینترنت و دنیای باز موسیقی آمد، تازه فهمیدیم که آن موسیقی معروف، متعلق به ترانه‌ای است به نام Woman In Love با صدای جاودانهٔ باربارا استرایسند.
باربارا استرایسند؛ صدای یک نسل
باربارا استرایسند (Barbra Streisand) نه فقط یک خوانندهٔ پاپ، بلکه بازیگر، کارگردان و یکی از چهره‌های نمادین فرهنگ آمریکاست. متولد ۱۹۴۲ در بروکلین نیویورک، استرایسند خیلی زود با صدای خاص و پرطنینش به شهرت رسید. او ترکیبی بی‌نظیر از قدرت صدای کلاسیک، تسلط آوازی و احساس لطیف زنانه را به نمایش گذاشت و به یکی از پرفروش‌ترین خواننده‌های زن تاریخ بدل شد.
ترانهٔ Woman In Love بی‌شک یکی از برجسته‌ترین آثار اوست. قطعه‌ای که در سال ۱۹۸۰ منتشر شد و همان سال در صدر جدول‌های فروش آمریکا و اروپا قرار گرفت. این ترانه باعث شد باربارا پس از چند سال دوری از پاپ، دوباره به قلب میلیون‌ها شنونده بازگردد و تصویری تازه از خودش را به جهان موسیقی ارائه کند.
ملودی‌ای که دل را می‌لرزاند
ملودی ترانه، کاری از بری گیب (Barry Gibb) از گروه مشهور Bee Gees است؛ یکی از توانمندترین آهنگسازان دههٔ هفتاد و هشتاد میلادی. از همان ثانیهٔ اول، قطعه با آرام پیانو شروع می‌شود، سپس سازهای زهی وارد می‌شوند و فضایی احساسی و عمیق شکل می‌گیرد. ریتم این ترانه آرام است، با ضرب‌آهنگی نرم که اجازه می‌دهد صدای باربارا با تمام حس و قدرتش درخشیده و شنونده را در خود غرق کند.
سازبندی هوشمندانه، استفاده از کلارینت و پیانو در پس‌زمینه، و آرامش موسیقایی آن، به‌خصوص در اوج قطعه، باعث می‌شود که شنونده ناخودآگاه احساس درونی خواننده را لمس کند. این ملودی بارها در سینما، تلویزیون و حتی مراسم‌ها استفاده شد و هنوز هم پس از بیش از چهار دهه، طراوت خود را حفظ کرده است.
متن ترانه؛ زنی که در عشق می‌سوزد، اما تسلیم نمی‌شود
اشعار Woman In Love دربارهٔ زنی است که خود را کاملاً درگیر عشق کرده، عشقی آن‌قدر قوی که قوانین دنیا برایش رنگ می‌بازد. او به معشوقش می‌گوید که هرچند دنیا میان آن‌ها فاصله انداخته، اما او قلبش را تسلیم کرده و دیگر بازگشتی در کار نیست:
«من زنی عاشق هستم / و کاری که باید بکنم را انجام خواهم داد / به تمام حقیقت‌ها پشت می‌کنم / تا فقط تو را داشته باشم…»
در این ترانه، استرایسند با قدرت احساسی صدایش، زن بودن، عاشق بودن، و مصمم بودن را در هم می‌آمیزد. او نه قربانی است، نه ناتوان؛ بلکه انسانی‌ست که در اوج عاطفه، قدرت و اراده نیز موج می‌زند.
یک قطعهٔ اصلی، نه کاور؛ و نقطهٔ عطفی در حرفهٔ هنری استرایسند
Woman In Love ترانه‌ای اصیل و اختصاصی‌ست که نخستین‌بار با صدای باربارا استرایسند منتشر شد. برخلاف بسیاری از قطعات دیگر آن زمان، این ترانه کاور نبود. ترانه‌نویسان آن بری گیب و رابین گیب از گروه بی‌جیز بودند که ملودی و اشعار را برای آلبوم Guilty استرایسند نوشتند.
این آلبوم یکی از موفق‌ترین آثار او شد و به‌نوعی بازگشت درخشانش به صدر موسیقی پاپ بود. ترانهٔ Woman In Love در جدول بیلبورد ایالات متحده به رتبهٔ اول رسید و در بسیاری از کشورهای اروپایی نیز به موفقیت مشابهی دست یافت.
موفقیت این ترانه باعث شد استرایسند، که تا آن زمان بیشتر در حوزهٔ جَز، تئاتر موزیکال و پاپ کلاسیک فعالیت داشت، در دنیای پاپ مدرن هم جایگاهی ویژه پیدا کند. صدای او از آن پس، نه فقط در کنسرت‌ها و آلبوم‌ها، بلکه در خاطرات نسلی از شنوندگان جهان – از نیویورک تا تهران – ماندگار شد.
و امروز… آن ترانه برایمان یادآور چیست؟
شاید برای ما که آن موسیقی را بدون ترانه‌اش در پس‌زمینهٔ برنامه‌های تلویزیونی شنیده بودیم، حالا کشف دوبارهٔ آن به شکل یک ترانه، تجربه‌ای خاص باشد. چیزی شبیه گشودن کتابی قدیمی‌ست که سال‌ها در کتابخانهٔ ذهن‌مان خاک خورده بود و حالا دوباره ورق می‌خورد.
«زن عاشق» فقط یک قطعهٔ زیبا نیست. صدای باربارا، آن پیانو ملایم، آن واژه‌های پراحساس، و نوای آشنای تلویزیون‌های کودکی، همه و همه با هم آمیخته‌اند تا این ترانه را به یکی از ماندگارترین خاطره‌های ناخودآگاه جمعی ما تبدیل کنند.
