داروی Lecanemab: اولین داروی آلزایمر که امیدواریم کاهش عملکرد شناختی بیماران را با هدف قرار دادن پروتئین بتا آمیلوئید، واقعا کُند کند

شرکت‌های داروسازی Eisai و Biogen اولین نتایج حاصل از فاز 3 آزمایش انسانی آزمایش دارویی طراحی شده برای درمان علائم زوال عقل مرتبط با بیماری آلزایمر را اعلام کردند. به نظر می‌رسد این دارو در کند کردن زوال شناختی موفق است و آن را به اولین دارویی تبدیل می‌کند که به طور مؤثر علائم آلزایمر را درمان می‌کند. با این حال، کارشناسان در خوش‌بینی خود محتاط هستند.

Lecanemab یک آنتی‌بادی مونوکلونال آزمایشی است که برای تجزیه توده‌های پروتئین‌های سمی در مغز که تصور می‌شود مسئول تخریب عصبی آلزایمر هستند طراحی شده . آنتی‌بادی‌ها به تجمعات پروتئین بتا آمیلوئید متصل می‌شوند و در تشکیل آن‌ها تداخل ایجاد می‌کنند و در برخی موارد تجمعات از قبل موجود را تجزیه می‌کنند.

برای آزمایش فاز 3 lecanemab، کمتر از 2000 شرکت‌کننده در مراحل اولیه بیماری آلزایمر با اختلالات شناختی خفیف شرکت کردند. به نیمی از آن‌ها به مدت 18 ماه هر دو هفته‌ lecanemab تزریق شد، در حالی که به نیمی دیگر دارونما تزریق شد.

هدف اولیه کارآزمایی، ارزیابی میزان زوال شناختی هر شرکت‌کننده با استفاده از معیاری به نام CDR-SB بود. این مقیاس، یک مقیاس عددی است که برای تعیین کمیت شدت زوال عقل طراحی شده. برای این کار متخصصان مراقبت‌های بهداشتی آموزش دیده با بیماران آلزایمر و مراقبان آن‌ها مصاحبه می‌کنند و نمرات عددی را در شش حوزه شناختی ایجاد می‌کنند.

در پایان کارآزمایی 18 ماهه، افرادی که داروی lecanemab گرفته بودند، علائم کاهش عملکرد شناختی کمتری در مقایسه با کسانی  که دارونما گرفته بودند،نشان دادند. در کل آنها 27 درصد کاهش عملکرد شناختی کمتر داشتند.

Eisai و Biogen در یک بیانیه مطبوعاتی که یافته‌ها را اعلام کردند، نتایج را «بسیار از نظر آماری معنی‌دار» توصیف کردند.

اما همان طور که ذکر شد نمرات ذکر شده در کارآزمایی، از نظر ارزش بالینی هم باید بررسی شوند.

اگرچه باز این داروی این یک “درمان” نیست (زیرا افراد را به حالت عادی باز نمی‌گرداند) کند کردن زوال شناختی و حفظ توانایی انجام فعالیت‌های عادی روزانه همچنان یک پیروزی بزرگ است زیرا افراد می‌توانند برای مدت طولانی‌تری با بیماری آلزایمر خوب زندگی کنند.

از دیدگاه علمی گسترده‌تر، موفقیت lecanemab فرضیه آمیلوئید بدخیم را تقویت می‌کند. پس از سال‌ها آزمایش بالینی ناموفق برای آزمایش دارو‌های ضد آمیلوئید، lecanemab تا حدودی ثابت کرد که هدف قرار دادن این پروتئین خاص می‌تواند علائم آلزایمر را کاهش دهد.

اکنون سؤالات زیادی در مورد اینکه دقیقاً چگونه می‌توان این داروی جدید را در زمینه‌های بالینی گنجاند، مطرح می‌شود.

تجویز دارویی که نیاز به تزریق دو هفته‌ای دارد ،ارزان یا آسان نخواهد بود. Eisai و Biogen در حال حاضر در مرحله آزمایشات اولیه برای نسخه زیر جلدی این دارو هستند، به این معنی که بیماران می‌توانند به سادگی تزریقات خود را در خانه انجام دهند.

سیستم‌های خدمات بهداشتی باید از هم اکنون به این فکر کنند که چگونه می‌توان چنین دارو‌هایی را به طور عادلانه ارائه کرد و به همه مناطق اجازه دسترسی برابر به درمان‌های جدید را بدهند، چه در مناطق دورافتاده، روستایی یا از نظر اقتصادی محروم.

منبع: Biogen