دو روی سکه DNA

1- در سال 1899 یکی از پیشگامان تئوری اصلاح نژاد به نام جورج واشر
دو لوپ Georges Vacher de Lapouge کتابی به نام «آریایی‌ها و نقش اجتماعی‌شان»
منتشر کرد. در این کتاب او انسان‌ها را به نژادهای مختلفی تقسیم‌بندی کرد. او از
اندازه‌گیری ابعاد جمجمه انسان‌ها یا «کرانیومتری» برای این تقسیم‌بندی استفاده
کرد. بر این اساس انسان‌ها به نژادهای مختلف تقسیم بندی شدند : مثلا آریایی‌های
سفیدپوست «دولیکوسفالیک» بودند و یهودیان «براکی‌سفالیک».

همین تقسیم‌بندی باعث شد که جورج واشر دو لوپ یکی از
الهام‌بخشان نازی‌ها در سیاست‌های آتی اصلاح نژادی بشود.

2- «نژادپرستی و تبعیض‌جنسی» بر اساس یافته‌های ظاهرا علمی ،
ریشه‌های طولانی دارد اما عمدتا از قرن نوزدهم به بعد تئوریزه شد. در
ویکی‌پدیا می توانید شرح مفصلی درباره
«نژادپرستی علمی»
بخوانید.

سوء استفاده از یافته‌های علمی در ابعاد خرد و کلان ، همواره
وجود داشته است. در یکی از پست‌های قبلی این وبلاگ در مورد حرف‌های جیمز واتسون
-یکی از کاشفان DNA– نوشتم ، حرف‌های واتسون گرچه در ابتدا
یک مطلب علمی قابل بررسی و آکادمیک  به نظر می‌رسد که شتاب‌زده عنوان شده و
گرچه بسیاری واتسون را یک چهره همواره جنجال‌ساز می‌دانند ، اما گوشه‌ای از توانایی
بالقوه دانش ژنتیک و مارپیچ حیات را گشودن فصل جدیدی از نژادپرستی علمی نشان می
دهد.

3- همین ماه قبل بود که دولت فرانسه متممی بر لایحه مهاجرت
افزود که اجازه می‌داد از آزمون‌های ژنتیک برای اثبات نسبت خونی متقاضیان مهاجرت با
خویشاوندان‌شان در فرانسه استفاده شود.

چنین رویه تازه‌ای نه تنها به وسیله سیاستمداران دست چپ و رهبران
مذهبی و روشنفکران مورد نقد جدی قرار گرفت ، بلکه اعضایی از کابینه سیاسی نیکلاس
سارکوزی -رئیس جمهور محافظه‌کار فرانسه- هم با آن مخالفت کردند. یکی از اعضای
سوسیالیست کابینه به نام فادلا آمارا Fadela Amara یکی از این افراد بود. او که
دختر یک مهاجر الجزایری است ، در اظهار نظری گفت:
«به عنوان دختر یک مهاجر ، می‌گویم که من در طول تاریخ به اندازه کافی استثمار
مهاجران را دیده‌ام.»

سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر پذیرش مهاجر یکی از محورهای اصلی و
وعده‌های انتخاباتی سارکوزی بود. سارکوزی که خود فرزند یک مهاجر مجارستانی است در
سخنرانی‌های انتخاباتی ، وعده تأسیس وزارت مهاجرت و تشخیص هویت ملی را برای جلب
آرای رأی‌دهندگان دست راستی ، می‌داد.

روزنامه فرانسوی لیبراسیون در واکنش به این لایحه ، چنین طرحی
را چاپ کرد:

در یازدهم اکتبر جمعی از فعالین مخالف آزمایشات DNA
، در یک راهپیمایی پلاکاردهایی حمل می‌کردند که روی آنها به فرانسه نوشته شده بود :
«به DNA ‌من دست نزن.»

هنرپیشه مشهور فرانسه –ایزابل آجانی– هم یکی از حاضرین در این
راهپیمایی بود:

4- صرف‌نظر از این مورد ، آسان شدن آزمون‌های DNA
و سهولت پیدا کردن شاخص‌های مختلف روی این مولکول پیچیده و همچنین ارزان‌تر شدن
تست‌های DNA ، در آینده انسان را با چالش‌ها
جدی‌ای مواجه خواهد کرد.

کافی است جهانی را تصور کنید که در آن از شرکت‌های بیمه سلامت
بر اساس DNA ‌افراد و احتمال ابتلایشان به بیماری‌های مختلف
، نرخ بیمه را تعیین کنند ، دنیایی را ببینید که در آن افراد تیپ
شخصیتی افراد پیش از آزمون های شروع به کار از روی طرح DNAشان
مشخص شود.

واقعا چه تضمینی وجود دارد اطلاعاتی که در آینده به سرعت و با
دقت از روی DNA به دست می‌آیند ، به عنوان اسبابی برای
ایجاد یک نژادپرستی علمی نوین ، مورد استفاده قرار نگیرد؟

اگر اطلاعات ژنتیکی شما در نوجوانی به شما نشان دهند که در
میانسالگی به یک بیماری علاج‌ناپذیر مبتلا خواهید شد ، چه عکس العملی نشان می‌دهید؟
و نزدیکان شما در صورت اطلاع از این واقعیت ، چه عکس‌العملی نشان خواهند داد؟

چنین چیزهایی را زمانی فقط می‌شد در فیلم‌های علمی تخیلی دید
اما پیشرفت‌های شگرف علمی ، «بازی» با DNA را آسان کرده
است. به یک مثال توجه کنید:

5- سایت دودمان یا Ancestry ، سایتی است که در آن هر شخص
می‌تواند با پرداخت 149 تا 199 دلار ، ثبت‌نام کند تا برای تعیین شجره‌نامه
ژنتیکی‌اش ، شاخص‌های ژنتیکی‌اش مورد آزمایش قرار گیرد.

برای هر مشترک این سایت ، ابزار ارسال نمونه فرستاده خواهد شد.
ارسال نمونه آسان است ، کافی است با سواپ ، فرد روی سطح داخلی گونه خود بکشد. همین
کشیدن سواپ روی گونه ، تعدادی از سلول‌های پوششی روی گونه جدا می‌کند تا
بعدا DNA‌ آنها استخراج شود.

سایت بعد از تعیین مارکرهای ویژه ، به دنبال افراد دیگری
می‌گردد که شاخص‌هایشان با شاخص‌های فرد مطابقت کند. به این ترتیب احتمال دارد یک
نفر یک فامیل دور یا فراموش‌شده خود را در ایالت یا شهر دیگری پیدا کند و نوعی
تبارنامه ژنتیکی درست کند.

6-
شرکت 23andMe نام جالبی دارد. عدد 23 به 23 جفت کروموزوم انسان اشاره دارد.
بنابراین آنطور که از نام سایت برمی‌آید ، این شرکت قصد دارد اطلاعات ژنتیکی افراد
را در اختیارشان قرار بدهد.

مؤسس این سایت Anne Wojcicki همسر سرگئی برین مشهور است. مدتی
پیش گوگل به طور رسمی 3.9 میلیون دلار در این شرکت سرمایه
گذاری کرد. سایت ، جزئیات کار را توضیح نمی‌دهد و به درستی مشخص نیست که دقیقا چه
نوع اطلاعات ژنتیک را در اختیار مشتریانش قرار می‌دهد.

ولی این سایت هم می‌تواند نمونه دیگری برای تأیید این مسئله
باشد که آزمون‌های ژنتیکی از مقاصد محدود درمانی و تشخیص پا را فراتر گذاشته و
رفته‌رفته مراحل جدیدی از رابطه و تعامل انسان‌ها و DNA ‌را
شاهد خواهیم بود.