بی‌نظیر بوتو ، دختر شرق – اتوبیوگرافی و خاطرات بوتو – معرفی کتاب

امروز مصادف است با سالگرد ترور و کشته شدن بی‌نظیر بوتو. در آن روز در سال 2007، این خبر در صدر اخبار شبکه‌های خبری گرفت و در رسانه‌های اجتماعی فارسی و وبلاگ‌های ایرانی هم واکنش بسیار زیادی را برانگیخت. واقعیت این بود که بوتو در ایران هم محبوب بود.

اما واقعا ما درباره بی‌نظیر بوتو و اوضاع سیاسی پاکستان چه می‌دانیم؟

تفسیر سیاسی اوضاع پاکستان حتی برای کارکشته‌های سیاست بسیار دشوار است، مذهبی‌ها، نظامیان، سکولارها، سیاست‌مدارها و بنیادگراها هر کدام یک قدرت تعیین‌کننده در پاکستان هستند و هر چند سال یک بار اتحاد تعدادی از آنها با یکدیگر و یا افتراقشان از هم، بازی سیاست در پاکستان را دستخوش دگرگونی می‌کند.

در مورد بی‌نظیر بوتو چه می‌دانیم؟ علت محبوبیت او در ایران چیست؟

نخستین زن مسلمان که نخست‌وزیر شد؟ مادر ایرانی‌اش؟ یا شخص دیگری که قربانی هدفش برای پیوند سنت و مدرنیته و ایجاد دموکراسی در یک کشور جهان سومی شد؟

اتوبیوگرافی بی‌نظیر بوتو، می تواند پاسخگوی بسیاری از کنجکاوی‌ها ما باشد. اتوبیوگرافی بی‌نظیر بوتو در سال 1989 تحت عناوین «بی‌نظیر بوتو، دختر شرق» و «بی‌نظیر بوتو، دختر سرنوشت» به چاپ رسیده است.

روزنامه اطلاعات زمانی این کتاب را به صورت پاورقی و با ترجمه «علیرضا عیاری» چاپ می‌کرد و بعدا این پاورقی‌ها کتاب شد.

بی‌نظیر بوتو مقدمه این اثر را چنین آغاز می‌کند:

‎‏ من این زندگی را انتخاب نکردم بلکه این زندگی است که مرا انتخاب کرده است. ‌‏

در کشور پاکستان به دنیا آمدم و زندگیم در برگیرنده حالات مختلفی از ناآرامیها، ناملایمات و ‏لحظات غم انگیز و در عین حال پیروزیها و اوقات خوش است . ‌‏

پاکستان یکبار دیگر مورد توجه جهانیان قرار گرفته است . تروریست‌ها تحت پوشش و با نام ‏اسلام ثبات و آرامش این کشور را خدشه دار کرده‌اند. نیروهای دموکراتیک بر این باورند که ‏تقویت و توسعه اصول آزادی موجب ریشه کن شدن و حذف تروریسم خواهد شد. ترس و ‏نگرانی از دست دادن قدرت شرایط و فرصتها را به گونه‌ای رقم زده تا آتش تروریسم روشن تر و ‏نیروها و عوامل طرفدار توسعه و پیشرفت به حاشیه رانده شوند. ‌‏

‎‎ پاکستان را نمی‌توان با سایر کشورها مقایسه کرد . زندگی مرا نیز نمی‌توان همچون زندگی ‏سایر افراد معمولی و آرام فرض کرد . پدر و دو برادرم کشته شدند. مادرم، همسرم و من هر ‏کدام مدتی را در زندان به سر بردیم . از طرفی برای مدتهای زیادی در تبعید بودم . علی رغم ‏مشکلات طاقت فرسا و غمها و نگرانیهایی که داشتم همچنان احساس رضامندی دارم. از این ‏جهت رضامند و خشنود هستم که توانستم با در هم شکستن و نابودی بسیاری از سنّتها و ‏افکار عجیب و غریب و طی انجام انتخاباتی سالم به عنوان اولین بانوی مسلمان نخست وزیر ‏انتخاب شوم . نقش و تأثیر گذاری زنان مسلمان و انجام انتخابات برای مدتها مورد توجه محافل ‏سیاسی جهان بود. با تلاش‌هایم ثابت کردم که زن مسلمان می‌تواند به عنوان نخست وزیر ‏انتخاب شود و ضمن حکومت بر این کشور، رفته رفته قلوب مردان و زنان پاکستان را نیز اشغال ‏نماید . از توجّه و محبّت ملت پاکستان نسبت به اینجانب بسیار سپاسگزارم . ‌‏

‎‎‏ در حالی که بحث و تبادل نظر بین طرفداران اصلاحات و پیشرفت کشور از طرفی و افراطیون از ‏سویی دیگر ادامه دارد باید اذعان نمایم که از زمان به قدرت رسیدن و سوگند خوردنم در دوم ‏دسامبر سال 1988 تا کنون شاهد گسترش و پیشرفت‌های عظیمی در بین زنان مسلمان ‏سراسر دنیا هستیم. ‌‌ با نگاهی به تاریخ جهان به این باور و نتیجه می‌توان رسید که در واقع ‏تعداد افرادی که توفیق داشته‌اند موجب ایجاد تغییراتی در دنیا شوند چندان هم زیاد نیست ؛ ‏افرادی که بتوانند دوران پیشرفت و نو آوری و تمدن را به کشوری بیاورند که صرفاً در ابتدای راه ‏و پیرو اصول اولیه است. کشوری که نقش زنان در آنجا آنچنان حائز اهمیت نیست و در نهایت ‏تغییرات و امید تازه‌ای ایجاد کرد که میلیونها نفر از مردم آنجا هرگز حتی نسبت به انجام تغییر ‏امیدوار نیز نبودند.
‌‏

‎‎‏با نگاهی به تاریخ زندگیم به این نتیجه می‌توان رسید که این شیوه زندگی الزاماً مورد انتخاب ‏من نبوده است، اما باید بگویم که زندگیم مملو از فرصت‌ها، مسئولیت‌ها و شرایطی برای ‏ادای تکلیف بوده است . قاطعانه بگویم بر این احساس و باورم که باید در آینده شاهد مبارزات و ‏تغییراتی در کشور پاکستان و زندگیم باشم.

بیست سال پیش و در آستانه بروز تحوّلاتی در زندگیم که مصادف با ترور پدرم، زندانی شدن ‏ خودم و مسئولیت پذیری بیشتری برای ورود و انتخاب عرصه یک زندگی تواأم با مبارزه و عالم ‏سیاست بود، هرگز انتظار خوشوقتی، عاشق شدن، ازدواج کردن و بچه‌دار شدن را نداشتم . ‏همچون الیزابت اول، ملکه انگلستان که در دوران خودش متحمل نا ملایماتی در زندگی بوده و ‏همچنان مجرد ماند، من نیز هرگز حتی فکر ازدواج کردن را نیز نمی‌کردم. اما باید گفت مقدر ‏شده بود که زندگی شخصی من به گونه‌ای دیگر رقم بخورد که من اصلاً انتظار آن را نداشتم .

‏علی رغم رویارویی با شرایط و جریانات بسیار سخت، من توانستم ازدواج بسیار موفقی ‏داشته باشم . با خشنودی اعلام می‌نمایم که همسرم طی نوزده سال گذشته با شجاعت و ‏وفاداری کامل نسبت به من در کنارم بوده است . طی این سالها و در زمان حضور در دفتر  نخست وزیری و یا به عنوان زندانی سیاسی که البته بخشی از آن متوجه در کنار من بودن او ‏می‌باشد، با هم زندگی خوشی داشته‌ایم . با وجود جدایی و به دور ماندن از یکدیگر و حتی ‏تلاش برای ایجاد اختلاف بین ما و رو در رو قرار دادنمان، باید اعتراف کنم که علاقه ما نسبت ‏به یکدیگر بیشتر شده است. ‌‌ نه، این زندگی نبوده است که من آن را انتخاب کرده باشم، اما ‏به جرات اعلام می‌کنم که هرگز جای خودم را با زن دیگری در این دنیا عوض نخواهم کرد . ‌‌ به ‏عنوان یک زن پاکستانی مسلمان، به میراث مذهبی و فرهنگی این کشور بر خود می‌بالم . ‏نسبت به اسلام – دین تحمل و شکیبایی و کثرت گرایی – متعهد و وفادار بوده و از اینکه شاهد ‏بی‌مهری‌هایی از سوی تروریست‌ها نسبت به این دین ارزشمند هستم نگرانم . من می‌دانم ‏که اینجانب نیز بخشی از مجموعه‌ای هستم که طالبان و القاعده نیز خود را جزء این کل ‏می‌دانند.

من به عنوان یک زن مسلمان سیاستمدار برای آوردن و توجه به پیشرفت و توسعه، ‏ارتباطات و تعلیم و تربیت و نوآوری به پاکستان مشغول مبارزه هستم. بر این باور و اعتقاد ‏هستم که اگر چنانچه حکومت پاکستان مبتنی بر دموکراسی باشد، این کشور مورد توجه و ‏تقلید یک میلیارد مسلمان واقع شده و آنها بر همین اساس نسبت به بعضی از افکار خود ‏تجدید نظر خواهند کرد .‏