بررسی تصاویر و شایعات موجود: آیا آیفون 5 موفق عمل خواهد کرد؟

علی ارغوان: همانطور که می‌دانید حدود یک ماه و نیم پیش تصاویری موسوم به طرح نهایی آیفون 5 توسط سایت چینی tgbus در اینترنت منتشر شد که ادعا می کرد به آیفون 5 دسترسی پیدا کرده است. این تصاویر با این که به گفته سایت iPhoneItalia رندرهای کامپیوتری بود که توسط یک کاربر Flickr منتشر شده است، اما به گفته همین سایت بر طیق منابع مختلف بسیار شبیه به طرح نهایی آیفون 5 یا New iPhone (یا هر چیزی که اپل آن را بنامد) خواهد بود.

هفته گذشته بود که تصاویر دیگری این بار واقعی‌تر اما با همان طراحی قبلی در سایت چینی دیگری با نام iLab Factory منتشر شد که ادعا می‌کرد به بعضی قطعات بدنه آیفون جدید دسترسی داشته و توانسته آن را اسمبل کرده و این تصاویر را منتشر کند. این سایت حتی ویدئویی نیز در یوتیوب منتشر کرد که ثابت می‌کند حداقل تصاویر منتشر شده رندرهای کامپیوتری حرفه‌ای نیستند.

حالا قصد ما این است که بدون توجه به صحت ادعای این سایت‌ها طراحی جدید آیفون 5 را بر طبق این تصاویر منتشر شده نقد و بررسی کنیم.

پراکندگی – Fragmentation
یکی از ایرادهای اصلی که به سیستم عامل اندروید گرفته میشود پراکندگی یا همان Fragmentation است. از آنجایی که صدها نوع گجت اندرویدی مختلف با وضوح صفحه های از QVGA تا Full HD در اندازه‌های مختلف، پردازنده‌های از 600 مگاهرتزی تک هسته‌ای تا 1.5 گیگاهرتزی چهارهسته‌ای وجود دارد و از همه مهم‌تر با وجود معرفی اندروید 4.1، هنوز بیش از 60 درصد وسایل اندرویدی از اندروید 2.3 استفاده می‌کنند و نسخه چهارم نیز تنها حدود 16 درصد از وسایل را تشکیل می‌دهد، این پراکندگی چندان دور از انتظار به نظر نمی‌رسد.

در نقطه مقابل از آنجایی که سالانه تنها یک گوشی آیفون معرفی می‌شود و نسخه جدید iOS نیز به سرعت پس از معرفی در اختیار کاربران آیفون‌های اخیر قرار می‌گیرد، این پراکندگی بسیار کمتر است. حتی وقتی که اپل با معرفی صفحه نمایش رتینا وضوح صفحه را در آیفون 4 به شکل قابل توجهی افزایش داد و به عدد 640 در 960 پیکسل رساند، کار زیاد برای برنامه‌نویسان سخت نشد؛ چرا که وضوح صفحه جدید دقیقاً در طول و عرض دو برابر وضوح قبلی 320 در 640 پیکسل بود و نسبت تصویر یا همان Aspect Ratio بدون تغییر مانده بود. البته در iOS 6 نشانه‌هایی از پراکندگی مانند حذف برخی امکانات iOS 6 در آیفون‌های 3GS و 4 و همچنین آیپد 1 به چشم می‌خورد، اما هنوز هماهنگی و یکپارچگی iOS با اندروید فاصله بسیار زیادی دارد.

همانطور که پیش از این در مقاله‌ای از «یک پزشک» تحت عنوان «چیزهایی که استیو جابز را در گور می‌لرزانند»، خوانده‌اید استیو جابز اعلام کرده بود که نسبت تصویر 4:3 بهترین نسبت تصویر و اندازه صفحه 3.5 اینچ بهترین اندازه برای کارکردن انسان با گوشی است که اپل کشف کرده است. اما حالا که با رشد صفحه نمایش در گوشی‌های پرچمدار اندرویدی دلیل مهاجرت بسیاری کاربران از آیفون به اندروید اندازه صفحه بزرگ‌تر است، تیم کوک به فکر افتاده است و شایعات، خبر از صفحه نمایش بزرگتر 3.9 اینچی با نسبت تصویر 16:9 و رزولوشن 640 در 1136 برای آیفون جدید می‌دهد.

برای بزرگ‌تر کردن صفحه نمایش، اپل دو راه پیش رو دارد: یکی اینکه نسبت تصویر را بدون تغییر نگاه دارد و با بزرگ‌تر کردن ابعاد گوشی هم در طول و هم در عرض به صفحه نمایش بزرگ‌تر برسد؛ و دیگری این که با تغییر نسبت تصویر به 16:9 کمی از فضاهای بدون استفاده در بالا و پایین صفحه نمایش را به LCD اختصاص دهد و تنها کمی بر طول آن بیفزاید.

راه دوم علاوه بر حفظ قابلیت حمل آیفون یک مزیت دیگر نیز دارد و آن تماشای فیلم‌ها با استفاده از تمامی پیکسل‌ها و بدون نوارهای مزاحم مشکی در بالا و پایین تصویر است.

اما همانطور که حدس زده‌اید، تغییر نسبت تصویر معایب بزرگی هم دارد؛ بزرگ‌ترین عیب این کار، ناسازگاری 650 هزار اپلیکیشن iOS است که اپل همواره به آن افتخار می‌کرده است و عیب دیگر آن ایجاد پراکندگی جدید در این سیستم عامل موبایلی است. با تغییر نسبت تصویر نه‌تنها تمامی برنامه‌نویسان باید اپلیکیشن‌های خود را برای آیفون جدید بازنویسی کنند، بلکه اپلیکیشن‌های جدید باید علاوه بر هماهنگی با این نسبت تصویر جدید با آیفون‌های قبلی نیز سازگار باشند. به طور مثال یکی از محبوب‌ترین بازی‌های آیفون به نام Tiny Wings تازه امسال برای وضوح صفحه رتینای آیفون آپدیت شده است و بعضی بازی‌ها و اپلیکیشن‌ها هنوز هم آپدیت نشده‌اند و با این وضعیت ممکن است پراکندگی در وضوح صفحه بسیار مشکل‌سازتر جلوه کند.

گذشته از صفحه نمایش، یکی دیگر از تغییراتی که در تصاویر منتشر شده و اخبار رسیده می‌بینیم، تغییر کانکتور مشهور اپل به یک کانکتور جدید 19 پینی است. نمونه قبلی این کانکتور سال‌هاست که برای کاربران گجت‌های اپل به صورت یک استاندارد درآمده و بسیاری از لوازم جانبی از آن استفاده می‌کنند. البته قطعاً اپل یک مبدل برای جلوگیری از مشکلات عرضه می‌کند، اما بعضی لوازم جانبی مانند اسپیکرها و شارژرهای مختلف رومیزی جایی برای یک مبدل اضافه ندارند و همچنین پرداخت اجباری هزینه برای خریداری این مبدل چندان جالب به نظر نمی‌رسد. یکی دیگر از این مشکلات این است که لوازم جانبی جدید برای آیفون جدید ساخته خواهند شد و کاربران آیفون‌های قدیمی ممکن است با مشکلات جدیدی روبرو شوند.

طراحی (سخت افزار و نرم افزار)
با اینکه هنوز هیچگونه تأیید رسمی و تضمینی جهت واقعی بودن تصاویر منتشر شده وجود ندارد، اما اگر بخواهیم در مورد این تصاویر قضاوت کنیم احتمالاً با من موافقید که این تصاویر کاربران اپل را راضی نخواهد کرد. با معرفی آیفون 4 به اعتقاد خیلی‌ها این آیفون زیباترین و باکلاس‌ترین اسمارت فون جهان بود که فاصله زیادی با رقبای اندرویدی خود مانند گلکسی اس داشت. این طراحی چنان متفاوت و منحصر به فرد بود که وقتی آیفون 4S یکسال بعد معرفی شد طرفداران اپل از مواجهه با طرح مشابه چندان ناامید نشدند و امکانات جدید مانند پردازنده و دوربین قوی‌تر و همچنین «سیری»، آنها را به خرید نسل جدید آیفون متقاعد کرد.

اما حالا پس از گذشت دو سال، طراحی آیفون 4 کمی قدیمی به نظر می‌رسد، چرا که گوشی‌های اندرویدی در طراحی سخت‌افزاری پیشرفت خوبی داشته‌اند و گوشی‌هایی مانند HTC One X، HTC One S و Galaxy Nexus را می‌توان نمونه‌های خوبی از طراحی قلمداد کرد که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و مهم‌تر از همه طراحی یک گوشی سال 2010 را ندارند. با این وجود اگر این تصاویر واقعاً شبیه به آیفون 5 باشند به نظر می‌رسد اپل 80 درصد طراحی گوشی را بدون تغییر باقی گذاشته است و مهم‌ترین تغییرات ظاهری تغییر مکان دوربین جلو، استفاده از پوشش آلومینیومی در پشت گوشی و البته صفحه نمایش بزرگ‌تر و کانکتور متفاوت است.

با اینکه تصاویر منتشر شده چیزی از نرم‌افزار را آشکار نمی‌کنند اما در حال حاضر با معرفی iOS 6 می‌دانیم که با چه محیطی در آیفون جدید روبرو خواهیم شد. در آیفون جدید بر خلاف انتظار بسیاری کاربران خبری از ویجت‌ها نیست، صفحه اصلی کماکان پوشیده از آیکن‌ها در ردیف‌ها و ستون‌های 4 تایی است و از نظر ظاهری iOS در طول 6 نسخه حتی به اندازه تغییرات اندروید 4 نسبت به نسخه قبلی تغییر نداشته است. درست است که همین سادگی باعث ایجاد روانی و سرعت بالای iOS است و همین امر کاربران زیادی را جذب می‌کند، اما پس از صفحه نمایش، عدم قابلیت شخصی‌سازی، بزرگ‌ترین عیب iOS نسبت به اندروید است که کاربرانی را به سمت اندروید جذب می‌کند، مخصوصاً حالا که با عرضه اندروید 4.1 و Project Butter محیط اندروید بسیار روان‌تر و سریع‌تر شده است.

نتیجه گیری
آیا با وجود مسائل ذکر شده فکر می‌کنید که آیفون جدید اگر اینگونه ساخته شود، نسبت به نسل‌های قبلی فروش کمتری خواهد داشت؟

به نظر من اصلاً این طور نیست. بسیاری از کاربران طراحی این آیفون را کماکان بهتر از تمامی گوشی‌های اندرویدی می‌دانند و سرعت رابط کاربری را به شخصی‌سازی آن ترجیح می‌دهند. اپل می‌داند که چگونه با نوآوری‌هایش رقبا را وادار به تقلید کند و با در اختیار داشتن بزرگ‌ترین جامعه برنامه‌نویسان و فروشگاه عظیم iTunes احتمالاً از عهده تغییرات عمده و پراکندگی‌ها برخواهد آمد. اما بدون شک کاربرانی نیز هستند که به دنبال طراحی متفاوت، امکانات شخصی‌سازی و قابلیت‌های نرم‌افزاری متفاوت بوده‌اند و ممکن است آیفون 5 آنها را وادار به مهاجرت به اندروید و شاید ویندوز فون 8 کند. هر چه باشد «گیک‌ها! iOS برای ما ساخته نشده!»