درمان تهوع و استفراغ
اصول کلی.درمان استفراغ بر مبنای تصحیح اختلالات قابل درمان به وسیله جراحی با داروها (در صورت امکان) قرار دارد. در موارد دهیدراسیون شدید بستری شدن در بیمارستان مد نظر قرار می‌گیرد خصوصاً اگر امکان جایگزینی مایعات از طریق خوراکی وجود نداشته باشد. هنگامی که تحمل خوراکی ایجاد شود، تغذیه با مایعات کم چربی مجدداً شروع می‌شود زیرا چربی‌ها تخلیه معده را به تأخیر می‌اندازند. از غذاهای حاوی مواد غیر قابل جذب نیز باید اجتناب شود زیرا این غذاها نیز احتباس معده را طولانی می‌کنند.
داروهای ضد استفراغ.
شایع‌ترین داروهای ضد استفراغ مورد استفاده، بر محل‌هایی در سیستم عصبی مرکزی اثر می‌کنند. آنتی‌هیستامین‌هایی مانند مکلیزین و دیمن‌هیدرینات و داروهای آنتی کولینرژیک مانند اسکوپولامین بر مسیرهای فعال شده توسط لابیرنت عمل می‌کنند و در درمان بیماری حرکت و اختلالات گوش داخلی مفید هستند. آنتاگونیست‌های دوپامین D2 برای درمان استفراغ ناشی از تحریک ناحیه پوسترما به کار می‌روند و در بسیاری از علل دارویی سمی و متابولیک موثر هستند.
آنتاگونیست‌های دوپامین از سد خونی – مغزی آزادانه عبور می‌کنند و مسبب بروز اضطراب، واکنش‌های دیستونیک، اثرات هیپرپرولاکتینمی (گالاکتوره و اختلال کارکرد جنسی) و دیسکنزی تأخیری غیر قابل برگشت هستند.
سایر دسته‌های دارویی نیز اثرات ضد استفراغ دارند. آنتاگونیست‌های سروتونین 5-HT3 مانند اوندانسترون و گرانیسترون در درمان استفراغ پس از جراحی، بعد از پرتو درمانی و در پیشگیری از استفراغ ناشی از شیمی درمانی مفید هستند. کارایی آنتاگونیست‌های 5-HT3 به منظور کنترل سایر علل استفراغ کمتر دچار تهوع مزمن ایدیوپاتیک و استفراغ کارکردی و نیز بیماران دیابتی مبتلا به تهوع و استفراغ که مدت مدیدی از بیماریشان می‌گذرد، برای رفع علایم مفید است. سایر ضد افسردگی‌ها نظیر میرتازاپین نیز می‌توانند اثرات ضد استفراغ داشته باشند.
محرک های حرکتی دستگاه گوارش. داروهایی که تخلیه معده را تحریک می‌کنند، برای گاسترو پازی اندیکاسیون دارند. متوکلوپرامید ترکیبی از آگونیست 5-HT4 و آنتاگونیست D2 است که در درمان گاستروپارزی موثر است. اما وجود عوارض جانبی آنتی‌دوپامینرژیک، به ویژه اختلال حرکتی تأخیری، مصرف آن را در 25 درصد بیماران محدود می‌کند.
اریترومایسین نوعی آنتی‌بیوتیک ماکرولید است که با اثر برگیرنده‌های مربوط به موتیلین، تحرک دستگاه گوارش را بسیار افزایش می‌دهد (موتیلین یک محرک درون‌زاد فعالیت حرکتی در حالت ناشتا است). اریترومایسین وریدی در بیماران مبتلا به گاستروپارزی مقاوم به درمان مفید است؛ اما فرم‌های خوراکی دارو نیز تا حدی مؤثرند. دومپریدون نوعی آنتاگونیست D2 است که در ایالات متحده در دسترس نیست و اثرات پروکینتیک و ضد استفراغ دارد اما نمی‌تواند وارد بسیاری از نواحی دیگر مغز شود؛ بنابراین بروز واکنش‌های اضطراب و دیستونیک با مصرف این دارو نادر است. عارضه جانبی اصلی دومپریدون القای هیپرپرولاکتینمی از طریق اثر بر نواحی هیپوفیز است که ناشی از عبور از سد خونی – مغزی تراوا است.
بیماران مبتلا به اختلالات حرکتی مقاوم به درمان قسمت فوقانی لوله گوارش، چالش برانگیزند. سوسپانسیون‌های مایع داروهای پروکینتیک ممکن است به دلیل تخلیه سریع‌تر مایعات از معده نسبت به قرص‌ها، مفیدتر باشند. متوکلوپرامید را می‌توان در بیمارانی که به داروهای خوراکی پاسخ نمی‌دهند، از راه زیر جلدی تجویز کرد. انسداد کاذب روده ممکن است به اوکترئوتاید، نوعی آنالوگ سوماتوستاتین، پاسخ دهد که کمپلکس‌های حرکتی پیشرونده روده باریک را ایجاد می‌کند. دیده شده که مهار کننده‌های استیل کولین استراز مانند پیریدوستیگمین برای برخی از بیماران مبتلا به اختلال حرکتی رود کوچک مفید هستند. در مطالعات بدون شاهد گزارش شده است که تزریق سم بوتولینوم در پیلور در بیماران مبتلا به گاستروپارزی سودمند است. جاگذاری ژژونوستومی تغذیه کننده در بعضی از مبتلایان به گاستروپارزی مقاوم به درمان دارویی، میزان بستری شدن در بیمارستان را کاهش داده و وضعیت کلی سلامت را بهبود می‌بخشد. گزینه‌های جراحی، محدود به موارد مقاوم به درمان است تقریباً کامل معده بهبود یابد. در بیماران مبتلا به گاستروپارزی مقاوم به دارو، کاشت ضربان سازهای الکتریکی در معده ممکن است باعث کاهش علایم بیمار، بهبود تغذیه، بهبود کیفیت زندگی و کاهش هزینه‌های مراقبت سلامت شود. البته برخی از مطالعات کنترل شده، فایده کمتری را برای این روش گزارش کرده‌اند.
شرایط بالینی خاص. داروهای مربوط به شیمی درمانی سرطان مانند سیس پلاتین به شدت استفراغ آور هستند. در اکثر بیماران تجویز پروفیلاکتیک آنتاگونیست‌های 5-HT3 از بروز استفراغ حاد ناشی از شیمی درمانی پیشگیری می‌کند . اثرات ضد استفراغ مطلوب اغلب با ترکیب آنتاگونیست 5-HT3 و یک گلوکوکورتیکوئید به دست می‌آید. بنزودیازپین‌ها مانند لورازپام در کاهش تهوع و استفراغ انتظاری بسیار مفیدند. استفراغ تأخیری 5-1 روز پس از شیمی درمانی، کمتر موفقیت آمیز است. آنتاگونیست‌های نوروکینین NK1 (به طور مثال اپرپیتانت (Aprepitant) ) ممکن است طی هر دو دوره حاد و تأخیری پس از شیمی درمانی، داروهای ضد استفراغ و ضد تهوع قوی باشند. کانابینوئیدها مانند تتراهیدرو کانابینول که مدتها برای درمان استفراغ ناشی از شیمی درمانی توصیه می‌شدند، عوارض جانبی زیادی ایجاد می‌کنند و از داروهای آنتی دوپامینرژیک موثر‌تر از تهوع کنترل می‌کنند.
پزشکان باید در درمان بیماران مبتلا به تهوع حاملگی با احتیاط عمل کنند. مطالعات مربوط به اثرات تراتوژنیک داورهای ضد استفراغ در دسترس، نتایج متضادی را در بر داشته‌اند. اگر چه آنتی‌هیستامین‌هایی مانند مکلیزین و آنتی‌دوپامینرژیک‌هایی مانند پروکلرپرازین اثر بخش‌تر از دارونما هستند، کارآزمایی‌های شاهد‌دار اندکی در مورد تهوع بارداری به عمل آمده است. برخی متخصصین زنان درمان‌های جایگزینی چون پیریدوکسین، acupressure یا زنجیل را پیشنهاد می‌کنند.
کنترل تهوع در سندرم استفراغ دوره‌ای یک چالش به شمار می‌رود. در بسیاری افراد، درمان‌های پیشگیری کننده با استفاده از ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای، سیپروهپتادین یا آنتاگونیست‌های آدرنوسپتور β می‌تواند از فراوانی حملات بکاهد. استفاده از آنتاگونیست‌های 5-HT3 به صورت وریدی که با اثرات آرام بخشی بنرودیازپینی مثل لورازپام ترکیب شده باشد، اساس درمان در زمان بروز حاد علایم است. مطالعات اندکی اثربخشی درمان با داروهای ضد میگرن مثل سوماتریپتان (Sumatriptan) (آگونیست سروتونین 5-HT1) و نیز داروهای ضد صرع جدید مانند زونیسامید و لوتیراستام را نشان می‌دهند.
