به مناسبت ده‌سالگی نقشه گوگل

ده سال پیش، پیدا کردن آدرس‌ها با الآن خیلی متفاوت بود. گویی مردم در عصر دیگری زندگی می‌کردند. الآن هر آدرسی که بخواهیم به‌راحتی با برنامهٔ گوگل مپ درون گوشی پیدا می‌کنیم. کافی است پیش از حرکت نگاهی به گوگل مپ بیندازیم و مسیرهای یک‌طرفه، خیابان‌های پرترافیک یا ایستگاه‌های اتوبوس را بررسی کنیم تا بهترین مسیر را انتخاب کرده و از هدر رفتن زمان به خاطر گم کردن آدرس یا انتخاب مسیر نادرست جلوگیری کنیم.

گوگل مپ و برنامه‌های مشابه توانسته‌اند ارتباط مهمی میان دنیای دیجیتال و دنیای فیزیکی برقرار کنند. حتی در بیابان‌ها و جنگل‌ها که نقشهٔ راهی وجود ندارد، با تصویر ماهواره‌ای گوگل مپ به‌راحتی می‌توان مسیریابی کرد.

اینترنت از سال ۱۹۹۳ تاکنون از نقشه‌های آنلاین پشتیبانی می‌کند ولی پیش از به وجود آمدن گوگل مپ، استفاده از این نقشه‌ها عمومیت چندانی نداشت.

در سال ۲۰۰۴ دو برادر دانمارکی به نام‌های لارس و جِنز ایلستراپ، از شرکت Where 2 Technologies ایدهٔ ایجاد یک برنامهٔ نقشه تحت وب را به گوگل ارائه کردند. ایدهٔ آن‌ها به این صورت بود که این برنامه نه‌تنها نقشه را نمایش دهد، بلکه قابلیت جستجو درون نقشه، حرکت نقشه بر روی صفحه و زوم کردن درون آن را نیز داشته باشد.

گوگل این شرکت را به همراه شرکت Keyhole که درزمینهٔ سه‌بعدی سازی کار می‌کرد (و بعداً به ایجاد نرم‌افزار Google Earth انجامید)، خرید. این شرکت‌ها با گوگل ادغام شدند و یک تیم ۵۰ نفره برای ایجاد و توسعهٔ گوگل مپ تشکیل دادند.

گوگل مپ در ۸ فوریهٔ ۲۰۰۵ در آمریکا و دو ماه بعد در انگلستان شروع به کار کرد. در آن زمان گوگل تنها ارائه‌دهندهٔ نقشهٔ اینترنتی نبود. MapQuest هشت سال زودتر سرویس نقشه‌اش را راه‌اندازی کرده بود و حتی برای رسیدن به مقصد، قدم‌به‌قدم راهنمایی می‌کرد. در سال ۲۰۰۴ نیز نقشهٔ یاهو شروع به کار کرده بود. ولی نقشهٔ گوگل توانست توجه مردم را به خود جلب کند و عمومیت پیدا کرد. برتری نقشهٔ گوگل، قابلیت جستجو درون نقشه بود.

گوگل سرویس ZipDash را نیز خرید. این سرویس به‌صورت آنلاین ترافیک مسیرها را نمایش می‌داد. ZipDash برنامهٔ موبایل نیز داشت. شاید به وجود آمدن برنامهٔ موبایل گوگل مپ از ZipDash نشأت گرفته باشد.

گوگل به توسعهٔ نقشه ادامه داد و مدتی بعد، قابلیت مسیریابی برای رانندگان و پیدا کردن مسیرهای حمل‌ونقل عمومی را ارائه کرد.

گام بزرگ بعدی که تحولی در نقشه‌های آنلاین به شمار می‌آمد، ارائهٔ نقشهٔ ماهواره‌ای بود. جان هانکه، معاون بخش فضا-زمینی گوگل در آن زمان که یکی از مؤسسان شرکت Keyhole بود، می‌گوید: «می‌خواستیم یک نقشهٔ یکپارچه از تمام جهان درست کنیم. می‌خواستیم زمینی درست کنیم که می‌توانید هرکجای آن را بگردید.» طبق گفتهٔ او، مؤسسان گوگل سرگئی برین و لری پیج، فکر می‌کردند برای اینکه گوگل بتواند اطلاعات تمام جهان را جمع‌آوری و طبقه‌بندی کند، لازم است اطلاعات جغرافیایی مربوط به مکان‌ها را نیز داشته باشد.

او همچنین بیان داشت: «تصاویر ماهواره‌ای در آن زمان بسیار گران‌قیمت بودند. زیرا ماهواره‌های زیادی وجود نداشتند. من شهرهای مهمی که می‌خواستیم نقشهٔ ماهواره‌ای از آن‌ها تهیه کنیم به سرگئی نشان دادم. او نگاهی کرد و گفت، چرا نقشهٔ همهٔ جهان را تهیه نکنیم؟»

گشت‌وگذار در خیابان‌ها به‌وسیلهٔ گوگل مپ

Street View که یکی از جالب‌ترین و مشهورترین قابلیت‌های گوگل مپ است، به کاربران اجازه می‌دهد توسط عکس‌های ۳۶۰ درجه در خیابان‌ها به گشت‌وگذار بپردازند، گویی واقعاً در آن خیابان هستند.

این قابلیت در سال ۲۰۰۶ برای چند شهر آمریکا و در سال ۲۰۰۸ برای اروپا، ژاپن استرالیا عرضه شد. برای تهیهٔ عکس‌ها، یک خودرو مجهز به دوربین ثبت تصاویر ۳۶۰ درجه در تمام خیابان‌های یک شهر حرکت می‌کرد و از نقاط مختلف خیابان عکس می‌گرفت. هرکدام از این خودروها به سنسورهایی مثل GPS مجهز بودند. لذا گوگل می‌توانست نقشهٔ راه‌ها و خیابان‌ها را بدون احتیاج به نقشه‌های دیگر شرکت‌ها و سازمان‌ها تدوین کند. فایدهٔ دیگری که تصویربرداری از خیابان‌ها داشت، ثبت تصویر علائم راهنمایی و رانندگی بود. علائمی مثل گردش ممنوع، محدودیت سرعت، خیابان یک‌طرفه، و … توسط این دوربین‌ها ثبت شدند که در نقشه‌های هوایی و ماهواره‌ای معلوم نبودند. این کار به گوگل امکان داد تا دقیق‌ترین نقشه‌ها را تهیه کند و در مسیریابی هم بتواند مسیرهای دقیق‌تری برای کاربران مشخص کند.

گوگل مپ در موبایل‌ها

اولین حضور گوگل مپ در موبایل‌ها در سال ۲۰۰۷ بر روی اولین گوشی آیفون بود. در آن زمان گوگل و اپل مثل الآن باهم رقابت نداشتند. اکنون نقشه‌های دیجیتالی به یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های تلفن‌های همراه تبدیل‌شده است.

هانکه در مورد اولین برنامهٔ موبایل گوگل مپ چنین می‌گوید: «ما با اپل همکاری نزدیکی داشتیم تا برنامهٔ Maps برای اولین آیفون آماده باشد. این کار فرصت‌های زیادی برای ما ایجاد می‌کرد.»

از آن موقع، گوگل قابلیت‌های زیادی برای نرم‌افزار موبایل نقشه ایجاد کرده است. می‌توان مسیریابی، امتیازبندی رستوران‌ها، اطلاعات ترافیک، و Street View را ازجملهٔ این قابلیت‌ها نام برد.

مسیر پیشرفت گوگل مپ همیشه هموار و همراه با اقبال عمومی نبوده است. در سال ۲۰۱۰ معلوم شد خودروهای عکس‌برداری از خیابان‌ها، اطلاعات شبکه‌های وای فای خصوصی را نیز حین حرکت در خیابان‌ها ضبط می‌کردند. مقامات آمریکایی به خاطر این کار گوگل را ۷ میلیون دلار جریمه کردند.

Street View مشکلات متعددی نیز درزمینهٔ حریم خصوصی مردم به وجود آورد. چون دوربین کار گذاشته‌شده بر روی خودروها در ارتفاع بالایی قرار داشت، از داخل خانه‌ها و مکان‌های خصوصی نیز عکس می‌گرفت. علاوه بر این عکس‌های بسیاری از مردم در حالاتی منتشر شد که دوست نداشتند و آبروی آن‌ها را در معرض خطر قرار می‌داد. نمایش خیابانی گوگل برای بسیاری از مردم نه یک قابلیت باحال، بلکه یک شُک اجتماعی بود. برخی از عکس‌های جالب Street View‌ را در اینجا می‌بینید:

گوگل مپ امروز

امروزه می‌توان گوگل مپ را پادشاه نقشه‌های آنلاین نامید. اکنون خدمات نقشه گوگل از ارائه تصویر نقشه فراتر رفته با برنامه‌ی Google Now در گوشی‌ها، عینک گوگل و ساعت‌های هوشمند به برنامه‌ریزی روزمره‌ی افراد کمک می‌کند.

رقیبان گوگل مپ

هرروز به رقابت درزمینهٔ مسیریابی و نقشه‌های آنلاین افزوده می‌شود. نرم‌افزارهای متعددی هستند که نقشه‌های گوگل را در برنامهٔ متفاوتی ارائه می‌دهند. یا سرویس‌هایی که نقشه‌های مخصوص خودشان را دارند.

اپل در سال ۲۰۱۲ تصمیم گرفت برای خودش سرویس نقشهٔ جداگانه‌ای به نام Apple Maps به‌جای Google Maps ایجاد کند. نقشهٔ اپل بعد از انتشار پر از اشکال بود و به همین خاطر مدیرعامل این شرکت، تیم کوک به خاطر اشکالات متعدد این برنامه از مردم عذرخواهی کرد. اپل در این برنامه متوجه شد ایجاد یک برنامهٔ نقشه جایگزین Google Maps اصلاً کار راحتی نیست.

نرم‌افزار Bing Maps مایکروسافت نیز نرم‌افزار پیش‌فرض نقشه در سیستم‌عامل Windows Phone است. مایکروسافت در Bing Maps به کاربران امکان می‌دهد نقشه‌ها و ساختمان‌ها را از نمای ۴۵ درجه (از دید پرنده) ببینند.

نوکیا در سال ۲۰۰۷ بزرگ‌ترین شرکت تولید نقشه‌های مخصوص خودروها، Navteq را خرید و تاکنون نقشه‌های بسیاری دقیقی تهیه کرده است که به شرکت‌هایی مثل Garmin, BMW و آمازون می‌فروشد.

علاوه بر نقشه‌های پیشرفته، پروژه‌های گروهی نیز توانسته‌اند از موفقیت نسبتاً خوبی برخوردار شوند. برای مثال در پروژهٔ Open Street Map نقشه‌های رایگانی از جهان ارائه می‌شوند که همانند ویکی‌پدیا توسط کاربران قابل‌ویرایش و تصحیح هستند.

منبع