آندومتریوز چیست؟ تشخیص و درمان آندومتریوز
آندومتریوز
لایه پوشاننده رحم که به آن اصطلاحا “آندومتر” (Endometrium) گفته می شود بطور طبیعی هر ماه یک بار در طی قاعدگی (عادت ماهانه) ریخته می شود و سپس دوباره رشد می کند. در وضعیتی که اصطلاحا به آن “آندومتریوز “(Endometriosis) گفته می شود، بعضی از قطعات آندومتر به اعضایی که در محوطه لگن قرار دارند (مثل تخمدانها و روده ها) می چسبند. این قطعات آندومتر که در جای دیگری قرار گرفته اند به هورمونهای سیکل قاعدگی واکنش نشان داده و در طی عادت ماهانه، خونریزی می کنند. از آنجایی که این خون نمی تواند از طریق مهبل از بدن خارج شود، باعث ملتهب شدن بافتهای اطراف شده و منجر به درد شکم می شود. تحریک تخمدانها نیز ممکن است باعث پیدایش کیست های دردناک شود.
آندومتریوز بیماری شایعی می باشد که از هر پنج خانمی که در سنین باروری قرار دارد یک نفر به آن دچار می شود. خانمهایی که دیر بچه دار شده اند (بعد از ۳۰ سالگی) و یا خانمهایی که اصلا بچه دار نشده اند بیشتر در خطر ابتلاء به این بیماری هستند. آندومتریوزهای شدید می تواند اغلب باعث مشکلاتی در باروری خانمها شود.
علت دقیق ایجاد آندومتریوز هنوز مشخص نشده است اما نظریه های مختلفی در مورد آن وجود دارد. یک نظریه آن است که قطعات آندومتر که در هنگام قاعدگی ریخته می شوند از طریق مهبل از بدن خارج نمی شوند بلکه از راه لوله های رحم به محوطه لگن رفته و در آنجا به اعضایی که در آن قرار دارد می چسبند.
علایم آندومتریوز
آندومتریوز ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. اگر آندومتریوز باعث ایجاد علایمی شود، شدت آن در افراد مختلف متفاوت می باشد. علایم آندومتریوز همچنین بر اساس اینکه کدام عضو گرفتار شده است فرق می کند. این علایم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد در قسمت تحتانی شکم که ممکن است درست قبل و بعد از عادت ماهانه شدیدتر شود.
قاعدگی های نامنظم و یا خونریزیهای شدید قاعدگی
درد در هنگام مقاربت جنسی
درد در قسمت تحتانی شکم در هنگام ادرار کردن.
اگر آندومتر بر روی روده ایجاد شود، ممکن است اسهال، یبوست، درد در هنگام دفع مدفوع و در موارد نادری، خونریزی از مقعد در هنگام عادت ماهانه دیده شود.
درمان آندومتریوز
در خانمهایی که هیچگونه علایمی ندارند، در هنگام بررسی برای پیدا کردن علل نازایی ممکن است به این بیماری مشکوک شویم. برای اینکه به تشخیص بیماری کمک شود، پزشک اقدام به معاینه لگن خواهد نمود. با استفاده از لاپاروسکوپی که با آن اعضاء داخل رحم و شکم مشاهده می شود، تشخیص آندومتریوز را می توان تأیید نمود.
درمانهای مختلفی برای آندومتریوز وجود دارد که بر اساس سن بیمار، محلی که آندومتریوز در آن قرار دارد، شدت علایم و اینکه آیا بیمار در آینده می خواهد بچه دار شود یا نه، این درمانها برای هر بیماری انتخاب می شود. به شما ممکن است هورمون درمانی و یا جراحی توصیه شود. در موارد خفیف ممکن است اصلا نیازی به درمان وجود نداشته باشد.
اگر علایم این بیماری برای شما مشکل ساز شود، پزشک ممکن است برایتان یکی از انواع درمان های هورمونی را تجویز نماید و باعث شود | که به مدت چندین ماه، قاعدگی شما متوقف شود. این داروها ممکن است شامل هورمون گونادورلین (gonadorelin و دانازول (Danazol باشد که باعث سرکوب کردن تولید هورمون جنسی زنانه استروژن می شوند و در نتیجه جلوی قاعدگی را می گیرند. همچنین ممکن است از داروهای ترکیبی ضدبارداری برای این منظور استفاده شود. این درمان معمولا به مدت تقریبا ۶ تا ۱۲ ماه ادامه می یابد و در طی این مدت آندومتریوز باید بهبود یابد. اگر این وضعیت دوباره عود نماید، معمولا خفیف تر از قبل می باشد.
قطعات کوچک بافت آندومتر که به این درمان هورمونی پاسخ نمی دهند را می توان از طریق لاپاروسکوپی و با استفاده از جراحی لیزری از بین برد. با این حال گاهی اوقات بعد از این درمان، آندومتریوز دوباره عود می کند و مجبور می شویم که دوباره این عمل را انجام دهیم.
اگر شما دچار آندومتریوز شدید هستید و قصد بچه دار شدن در آینده را ندارید و یا اینکه در سنین نزدیک به یائسگی هستید، ممکن است پزشک به شما توصیه نماید که عمل جراحی هیسترکتومی را انجام دهید و رحم را بیرون آورید. همچنین هر دو تخمدان به همراه سایر قسمتهایی که دچار آندومتریوز شده اند بیرون آورده می شوند. اگر قبل از اینکه بطور طبیعی یائسه شوید، تخمدانها برداشته شوند علایم
یائسگی زودرس در شما ظاهر خواهند شد. برای از بین بردن این علایم، پزشک احتمالا برای شما هورمون درمانی تجویز خواهد نمود.
درمان آندومتریوز معمولا موفقیت آمیز می باشد اما ممکن است تا هنگام یائسگی، دوباره آندومتریوز عود نماید. در صورتیکه تخمدانها برداشته شوند احتمال عود آندومتریوز وجود ندارد.
