تشنج‌ پارشیال چیست و چطور آن را تشخیص بدهیم و درمان کنیم؟

تشخیص افتراقی تشنج‌ پارشیال

• تشنج‌های آبسانس
• RIA / استروک
• میگرن
• حوادث سایکوژنیک
• تشنج کاذب
• فراموشی گذرای فراگیر

چگونگی ایجاد و علت‌های تشنج‌ پارشیال

• تشنج‌های پارشیال ثانویه به ضایعات فوکال مغزی رخ می‌دهد که باعث ایجاد دیس شارژهای الکتریکی با قلمرو محدود شده و همچنین علایم کلینیکی محدود دارند.
• علایم خاص آنها بستگی به محل ضایعه دارد به‌طور مثال ضایعات لوب پاریتال باعث پارستزی سمت مقابل به صورت مارشینگ می‌شود و یا ضایعات لوب تمپورال باعث رفتارهای عجیب و غریب (bizarre) می‌شوند.
• ضایعات فوکال مغزی شامل استروک، تومور مغزی، عفونت‌های سیستم عصبی مرکزی، مالفورماسیون‌های مادرزادی، مالفورماسیون‌های شریانی وریدی و ضربه مغزی است.
• چون ماهیت آن اکتسابی است در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد.
• اغلب در میانسالی شروع می‌شود و بیشترین علت آن بیماری‌های عروق مغزی و نئوپلاسم‌ها است.
• شایع‌ترین علت در جوانی تروما به سر یا ایدیوپاتیک است.
• تشنج پارشیال ساده به صورت حالت‌های حسی یا موتور بدون از دست رفتن هوشیاری است.
• تشنج پارشیال پیچیده به صورت تغییر موقتی در سطح هوشیاری است که با علایم حسی پیچیده و سایر علایم (مثل حالت رؤیاگونه، اتوماتیسم، احساس بویایی، حرکت دهانی و بلعی) همراه است و معمولاً ناشی از ضایعه در لوب تمپورال یا قسمت‌هایی از لوب فرونتال است.
• همهٔ تشنج‌های پارشیال ممکن است به‌صورت ثانویه

علایم و نشانه‌های بالینی تشنج‌ پارشیال

• تشنج پارشیال ساده باعث اختلال هوشیاری نمی‌شود.
• بر اساس علایم به چند دسته تقسیم می‌شود که شامل تشنج‌های موتور موضعی، تشنج‌های حسی موضعی و تشنج همراه با علایم روانی است.
• حالت‌های روانی (psychic) شامل deja vu و jamais vu، از دست رفتن شخصیت (depersonalization) و یا احساس غیرواقعی بودن (unreality) می‌شود.
• اغلب به تشنج پارشیال کمپلکس تبدیل می‌شود.
• تشنج پارشیال کمپلکس باعث از دست‌رفتن آگاهی به مدت 30 تا 90 ثانیه می‌شود که بعد از آن بیمار به مدت 1 تا 5 دقیقه دچار گیجی بعد زا حمله است.
• اتوماتیسم شامل حرکات بی‌هدف مثل کندن لباس، حرکات دهانی مثل ملچ ملوچ و بلعیدن

چگونه بیماری تشنج‌ پارشیال را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

• تشخیص اغلب به مصاحبه با افراد مشاهده‌کننده که ناظر وقایع بوده‌اند بستگی دارد.
• در صرع پارشیال پیچیده، بیمار در طی حمله دچار فراموشی است و فرد مشاهده‌کننده اظهار می‌کند که بیمار محو شده و اتوماتیسم‌های خفیفی دارد.
• صرع پارشیال ساده معمولاً به وسیله بیمار این‌گونه توصیف می‌شود که دچار پرش‌هایی در یک اندام، علایم حسی در یک طرف یا در یک اندام و حالت‌های روانی مثل deja vu می‌شود.
• EEG اغلب موارد غیرطبیعی موضعی را نشان می‌دهد که شامل دیس‌شارژهای آهسته و شارپ در محل شروع تشنج است.
• مانیتورینگ EEG به صورت مکرر ممکن است نیاز باشد.
• ممکن است در موارد نامشخص انجام CCTV برای مشاهدهٔ وقایع لازم باشد.
• MRI ممکن است در مشخص‌کردن ضایعه فوکال کمک‌کننده باشد.

راه‌های درمان تشنج‌ پارشیال

• درمان شامل داروهای زیادی است که عبارتند از: فنی‌توئین، کاربامازپین، اُکسکاربازپین، فنوباربیتال، پریمیدون، زونیساماید، توپیرامات، لاموتریژین، تیاگابین و لوتیراستام.
• داروی انتخابی معمولاً به عوارض جانبی و بررسی‌های اپیدمیولوژیک بستگی دارد مثل احتمال حاملگی، تداخل با داروهای دیگر، سن، جنس.
• سطح داروهای ضدتشنج، CBC، پلاکت‌ها، و LFT باید به صورت دوره‌ای مشخص شود. اگر درمان دارویی با شکست مواجه شد سایر درمان‌های موجود مثل جراحی همراه با برداشتن فوکوس تشنج و تحریک‌کننده‌های عصب واگ باید مورد توجه باشد.

پیش‌آگهی/ عوارض

• تشنج پارشیال ساده و پیچیده شانس وقوع مجدد بسیار بالایی دارند؛ این نوع تشنج‌ها معمولاً به دارودرمانی مقاوم هستند.
• رمیسیون ممکن است ولی تعیین میزان رمیسیون دشوار است؛ بیمارانی که احتمال رمیسیون در آنها بیشتر است شامل کسانی می‌شود که تشنج‌های کمتری می‌کنند، به سرعت به داروها جواب می‌دهند، و EEG تقریباً طبیعی دارند.
• پیش‌آگهی اغلب به علت تشنج بستگی دارد؛ آنهایی که عارضه‌های شدید دارند به صرع‌های مقاوم دچار می‌شوند.
• در 50 درصد موارد صرع‌های مقاوم، انجام جراحی شانس جواب به درمان با ضد تشنج‌ها را بیشتر می‌کند.