خون‌ریزی مغزی چه علائم و علت‌هایی دارد و راه‌های تشخیص و درمان آن چیست؟

چه بیماری‌های دیگری شبیه خون‌ریزی مغزی هستند؟

• انفارکت ایسکمیک
• میگرن
• خون‌ریزی ساب‌آراکنوئید
• نئوپلاسم مغزی
• سرگیجهٔ وضعیتی (ممکن است با خون‌ریزی مخچه‌ای اشتباه شود)

چگونگی ایجاد و علت‌های خون‌ریزی مغزی

• خون‌ریزی به داخل پارانشیم بافت مغز
• در بیشتر مواقع ناشی از هیپرتانسیون است.
• هیپرتانسیون طولانی منجر به لیپوهیالینوزیس می‌شود که آن هم به نوبهٔ خود سبب شکنندگی شریانچه‌های عمقی نفوذکننده و آنوریسم‌های شاکورت- بوچارد می‌شود که ممکن است پاره شوند.
• خون‌ریزی‌های ناشی از هیپرتانسیون در هسته‌های قاعده‌ای (60%)، تالاموس (20%)، پونز (10%)، و مخچه (10%) اتفاق می‌افتد.
• سایر علل عبارتند از: تروما (شایع‌ترین علت در بیماران جوان‌تر)، مالفورماسیون شریانی وریدی، آنژیوم‌های کاورنوس، درمان ضدانعقادی و ضدترومبولیتیک، واسکولیت CNS، لوکمی، ترومبوسیتوپنی اکتسابی و DIC، بیماری مویامویا، مصرف کوکائین و آمفتامین.
• آنژیوپاتی آمیلوئیدی شایع‌ترین علت خون‌ریزی در افراد مسن است و سبب خون‌ریزی لوبار می‌شود.

تظاهر/علایم و نشانه‌های خون‌ریزی مغزی

• شروع حاد سردرد
• ضعف موضعی
• انحراف دو چشم به طرف ضایعه (20% موارد ممکن است به طرف مقابل ضایعه باشد)
• تهوع/ استفراغ
• سبب هیپرتانسیون شدید می‌شود.
• خون‌ریزی تالامیک سبب اختلاف حسی و کرختی یک اندام می‌شود.
• خون‌ریزی مخچه‌ای سبب انحراف توأم چشم‌ها به دور از ضایعه، سردرد اکسی‌پیتال، استفراغ، و آتاکسی در سمت ضایعه می‌شود.
• خون‌ریزی پونز سبب مردمک‌های نوک سنجاقی، کوآدری پلژی، استوپور، و کما می‌شود.
• خون‌ریزی لوبار سبب علایمی می‌شود که مربوط به لوب درگیر هستند (مثل کانفوزیون در خون‌ریزی فرونتال، همی‌آنوپی در خون‌ریزی اکسی‌پیتال).

چگونه بیماری خون‌ریزی مغزی را تشخیص بدهیم؟ روند و شیوه بررسی

• شرح حال و معاینهٔ نورولوژی
• مطالعات اولیهٔ آزمایشگاهی باید شامل آزمایشات انعقادی باشد.
• CT اسکن یا MRI سر بدون کنتراست (گرادیان اِکو) نشان‌دهندهٔ منطقه‌ای هیپردنس در پارانشیم مغز خواهد بود.
• آنژیوگرافی ممکن است مالفورماسیون‌های شریانی وریدی را آشکار سازد اما اینها به ندرت بعد از خون‌ریزی‌ها دیده می‌شوند.

راه‌های درمان خون‌ریزی مغزی

• درمان فشار خون بالا برای پیشگیری از گسترش خون‌ریزی ضروری است.
• در صورتی که فشار خون از 120/220 بالاتر رفت، برای پایین‌آوردن آن تا 90/150، لابتالول، نیتروپاست (nitropaste)، یا نیفدیپین تجویز کنید.
• اگر فشار خون سیستولیک بین mmHg 250 باشد، تجویز نیتروپروساید اندیکاسیون دارد.
• مطالعات انجام‌شده سودمندی مداخلهٔ جراحی را در خون‌ریزی‌های هسته‌های قاعده‌ای تأیید نکرده‌اند مگر آنکه خطر هرنیاسیون ترانس تنتوریال وجود داشته باشد.
• در صورتی که بیمار دچار علایم هرنیاسیون تونسیلار یا فشار بر ساقهٔ مغز شده باشد، ممکن است در خون‌ریزی‌های مخچه‌ای نیاز به مداخلهٔ جراحی برای خارج‌کردن خون وجود داشته باشد:
• فیزیوتراپی سودمند است.
• در یک مطالعه نشان داده شد که تجویز فاکتور VII خون‌ریزی را متوقف می‌کند.

پیش‌آگهی/ عوارض

• عوارض عبارتند از: تشنج، SIADH، هیدروسفالی، و اختلالات موضعی عصبی.
• در صورتی که هرنیاسیون اتفاق نیفتاده باشد، پیش‌آگهی مطلوب است و اغلب ناتوانی ایجادشده کمتر از چیزی است که در انفارکت‌های ایسکمیک دیده می‌شود.
• گسترش خون‌ریزی به داخل بطن‌ها یکی از علایم پیش‌آگهی ضعیف است.
• درصورتی که فشار خون به حد کافی کنترل شود، عود شایع نیست.

احتمال عود در آمیلوئید آنژیوپاتی شایع‌تر است.