معرفی کتاب: کتاب‌های ممنوع – سرگذشت رمان‌های ممنوع شده به دلایل سیاسی و اجتماعی در آمریکا و جهان

خیلی وقت بود که در پس زمینه ذهنم، کتاب‌های ممنوع را نشان کرده بودم تا تهیه کنم و بخرم. امروز سرانجام به‌هنگام یادم آمد که کتاب را کتابفروشی تهیه کنم و خوشبختانه کتاب هم موجود بود.

این کتاب دوجلدی است. کتاب را نیکولاس جی کارولایدز نوشته و طاهره رضایی و محسن حنیف این کتاب را برای انتشارات علمی و فرهنگی ترجمه کرده‌اند.

کتاب همان طور که از نامش برمی‌آید قصه پرماجرا، هیجان‌انگیز، تاریخی و پردرد و عجیب ممنوع شدن کتابهاست.

فی‌الواقع از همان ابتدای پیدایش فرمت مکتوب اندیشه، سانسور و ممیزی و هراس از کتاب به دلایل و بهانه‌های مختلف هم شروع شد و ژانرهای مختلف کتاب از رمان و زندگینامه گرفته تا کتب فلسفی و شعر و مذهبی از تیررس ناقدان در امان نماندند.

محدودیت بر سر راه پرواز اندیشه نویسندگان شکل‌های مختلفی دارد:

-سر به نیست کردن نویسنده و از بین بردن کتاب‌ها و کتاب‌سوزان‌ها

-وضوع مقررات عجیب نوشته و نانوشته برای انتشار کتاب

-سانسور و تکه و پاره کردن متن کتاب‌ها به دلایل متنوع

-مجبور کردن نویسندگان و مترجمان و ناشران به خودسانسوری

-و متاسفانه از همه پیچیده‌تر تغییر و مهندسی بافت جامعه به طوری که کسی کتاب‌های موجود را تهیه نکند و رغبتی به مطالعه آنها نداشته باشد!

باری! ما با دو جلد کتاب خوب سر و کار داریم. در یک جلد کتاب‌های که بیشتر به بهانه‌های سیاسی ممنوع شده‌اند، فهرست و بررسی شده‌اند و در جلد دیگر کتاب‌هایی مورد بحث قرار گرفته‌اند که دلایل اجتماعی، سد راهشان شده‌اند.

می‌تواند برآورد کرد که مطالعه کتاب، برای کتابخوان‌ها بایستی هیجان‌انگیز باشد، ما در این دو جلد با کلی کتاب آشنا و مشهور یا ناآشنا آشنا می‌شویم که زمانی مطالعه‌شان محدود شده است.

با مطالعه این دو کتاب با تم و داستان کلی هر کتاب و دلیل ممنوع شدنش آشنا می‌شویم. این طوری حتی شاید با اطلاع از تاریخچه هر کتاب، اشتیاق بیشتری برای مطالعه آن کتاب‌ها هم پیدا کنیم.

فقط به برخی از کتاب‌های بررسی شده در اینجا اشاره می‌کنم:

آقای رئیس جمهور / آستوریاس

بخش سرطان / سولژنیتسین

بینوایان / ویکتور هوگو

تام پین / هاوارد فاست

خوشه‌های خشم / جان استاین بک

در جبهه غرب خبری نیست / اریش ماریا رمارک

دکتر ژیواگو / پاسترناک

سفرهای گلیور / سویفت

سلاخ‌خانه شماره پنج / ونه‌گات

قلعه حیوانات / اورول

کلبه عمو تام / هریت بیچر استو

1984 / اورول

بربادر رفته / مارگارت میچل

پرتقال کوکی / آنتونی برجس

دراکولا / برام استوکر

سالار مگس‌ها / ویلیام هلدینگ

دنیا شگفت‌انگیز نو / آلدوس هاکسلی

شرق بهشت / جان استاین بک /

شنل قرمزی / شارل پرو

کشته مرغ مقلد / هارپر لی

گرگ بیابان / هرمان هسه

ماجراهای تام سایر و هاکلبری فین / مارک تواین

مرد نامرئی / رالف الیسون

ناتور دشت / جی دی سالینجر

وداع با اسلحه / همینگوی

451 درجه فارنهایت / ری بردبری

خب، اینها را برای نمونه خدمت شما عرض کردم و شمار کتاب‌های بررسی شده، همان طور که اشاره کردم، بسیار بیشتر از اینهاست.

حکایت پر از افسوسی است که در مورد هر یک از این کتاب‌ها ناسازگاری تفکر سیاسی کتاب با نظام حاکم خودبرتربین یا به تناقض کتاب با اخلاقیات به اصطلاح مقدس جامعه و تصورات زاهدان پاسدار نجابت یا مصلحت‌های پوشالی در برهه‌های همیشه حساس، باعث شده که این کتاب‌های به مدت کوتاه یا طولانی، در مدارس یا در همه یک کشور ممنوع شوند.

مطالعه این کتاب دوجلدی را به شما توصیه می‌کنم. قیمت تقریبا مناسبی هم دارد و قیمت دوره دوجلدی آن 52 هزار تومان است. با توجه به ایام طرح پاییزانه کتاب، شما می‌توانید کتاب را با 20 درصد تخفیف از کتابفروشی‌های معبر تهیه بفرمایید.