زندگینامه و دستاوردهای علمی جورج سیمون اهم

جورج سیمون اهم Georg Ohm در ۱۹ مارس ۱۷۸۷میلادی در شهر «باواریا» در جنوب شرقی آلمان چشم به جهان گشود. اهم پسر قفل سازی بود که به علم علاقه زیادی نشان می داد و سعی می کرد تا فرزندش به تحصیل علم بپردازد.

او در ۱۸سالگی موفق شد تا در یکی از مدارس نواحی برن سوئیس به عنوان معلم ریاضی مشغول شود و دراین رشته مطالعات زیادی انجام داد.

سرانجام در سال ۱۸۱۱ به درجه دکترای ریاضی نایل آمد. وی در ۳۰ سالگی به عنوان استاد ریاضی به کالج «ژزوئیت کلن» رفت و در آن جا به تدریس پرداخت.

اهم تئوری ریاضی جریان الکتریکی را درسال ۱۸۲۷ بیان کرد. این کتاب که شامل قوانین مهم الکتریسته بود در شهرت وی سهم مهمی داشت:

وی با استفاده از فرمولی، ولتاژ و آمپر را با مقاومت الکتریکی ارتباط داد. او با استفاده از سیم هایی با طول و ضخامت متفاوت دریافت که مقدار جریان برقی که از آن ها عبور می کند با طول سیم نسبت معکوس و با مقطع آن نسبت مستقیم دارد. اهم موفق شد نظریه ریاضی جریان برق را کشف و با کمک فرمول به هم ربط دهد و به این تربیت قانون اهم را به عالم علم تقدیم کند.

قانون اهم: اختلاف پتانسیل (برحسب ولت) بین دو انتهای یک جسم هادی که برق آن جریان دارد مساوی حاصلضرب شدت جریان (برحسب آمپر) در مقاومت (برحسب اهم) آن جسم است.

کشف قانون اهم هرچند برای او اهمیت داشت و شایسته مقام استادی دانشگاه بود، ولی چنین مقامی به او واگذار نشد. چون کشف او مخالفت های زیادی را درپی داشت و تنها از طریق آزمایش می توانست درستی آن ها را ثابت کند و این مخالفت ها به حدی بود که حتی از تدریس در دبیرستان ها نیز استعفا داد.

اهم تا ۶ سال در فقر زندگی کرد، ولی او به آزمایش های خود ادامه داد و ناامید نشد.

زمان زیادی نگذشته بود که دانشمندان انگلیس به اهمیت این کشف پی بردند و بالاخره در سال ۱۸۴۱ نشان علمی از طرف انجمن سلطنتی به وی اعطاء گردید و او را به عضویت برگزیدند.

در آلمان نیز مورد ستایش قرار گرفت و به عنوان استاد دانشگاه مونیخ برگزیده شد و ا هم ۵ سال آخر عمر خود را با احترام و عزت سپری کرد.

سرانجام درسال ۱۸۱۸ میلادی انجمن مهندسان برق جهان در پاریس، به پاس زحمات وی، واحد مقاومت الکتریکی را «اهم» نام نهادند. وی در سال ۱۸۵۴ درمونیخ در سن ۶۷ سالگی درگذشت.

جورج سیون اهم، از مقام استادی ریاضیات در کالج ژسوئیت (Jesuit) کلن استعفا داد. او در این موقع، سال ۱۸۲۸، چهل سال داشت و بتازگی مقاله‌ای زیر عنوان «اندازه‌گیری‌های ریاضی جریان برق» بچاپ رسانده بود که زیاد مورد توجه قرار نگرفته بود. کسانی که مقاله پروفسور اهم را خواندند، اظهار داشتند که اهم کار زیاد مهمی انجام نداده است و مقاله‌اش ارزش علمی چندانی ندارد. آهم که از این بی‌توجهی بسیار رنجیده بود برای اثبات اهمیت مقاله اش با وزیر فرهنگ به مجادله پرداخت. اما نه تنها از این بحث نتیجه‌ای نگرفت بلکه از مقامش استعفا داد و بدنبال کار دیگری رفت.

جورج سیمون اهم، در ۱۶ مارس ۱۷۸۷، در شهر باواریا واقع در جنوب شرقی آلمان متولد شد. پدرش، یوهان اهم، قفل ساز و تفنگ ساز بود، و این حرفه‌ای بود که از پدر آموخته بود. اما پیش از اینکه این حرفه را پیشه کند سال‌های سال تا سن ۴۰ سالگی در شهرهای آلمان و فرانسه سرگردان بود. ضمن این سرگردانی، گاهی تجارت هم می‌کرد. پس از مدت‌ها سیرسیاحت، در زادگاهش ارلانگن اقامت گزید و پس از ازدواج، صاحب دو فرزند شد که یکی را جورج و دیگری را مارتین نام نهاد.

یوهان اهم، از علاقه‌مندان به علوم ریاضی بود. زیاد در این رشته تحقیق و مطالعه می‌کرد و حتی پسرانش را تشویق به این کار می‌کرد. بطوری که سال‌ها بعد هر دو پسرش، تحصیلات دانشگاهی را تمام کردند و از بهترین استادان ریاضی شدند.

جورج، در سن ۱۸ سالگی بعنوان معلم ریاضی در یکی از مدارس شهر گوتشتات، از نواحی برن سویس مشغول بکار شد. سرپرست و دایه جورج، که زمانی از نشان دادن پسرک ضعیف و کم بنیه شرمنده می‌شد و او را مخفی می‌کرد، اکنون نابغه‌ای را می‌دید که نیروی ذهنی‌اش همه را متوجه خود کرده است. اهم، مطالعاتش را در رشته ریاضی دنبال کرد و در سال ۱۸۱۱ موفق به اخذ درجه دکترای ریاضی شد. در این هنگام داوطلب خدمت در ارتش شد تا با قوای ناپلئون بجنگد. اما پدرش او را از این کار بازداشت و توصیه کرد که همان کار معلمی را پیشه کند. در ۳۰ سالگی به کالج ژسویت کلن رفت و بعنوان استاد ریاضی مشغول به کار شد.

اهم، با نوشتن مقاله ارزنده علمی‌اش در زمینه برق خدمت بزرگی انجام داد، اما این خدمت از نظرها پنهان ماند. او در این مقاله، اساس محاسبه مدارهای برق را ذکر کرده است و با وجود اینکه عده‌ای از نابخردان نظریه او را بیهوده پنداشتند جهان علم به اهمیت آن پی برد. فرمول ریاضی اهم، که بصورت رابطه  نوشته می‌شود ارتباط بین شدت جریان (I) و نیروی محرکه (E) و مقاومت (R) را بطور ساده نشان می‌دهد. قانون اهم، سال‌هاست که به تأیید دانشمندان رسیده است و امروز بصورت یکی از اصول درسی الکتریسیته در مدارس تدریس می‌شود. به عقیده اهم، «هر قدر انجام کاری دشوار و طاقت فرسا باشد، با کارو کوشش می‌توان به نتیجه رسید.»

اهم، پس از استعفا از مقام استادی در دانشگاه، متوجه شد که زندگی کردن برایش بسیار دشوار و ناراحت کننده است. برای گذراندن زندگی، ناگزیر بود به تدریس خصوصی و کارهای متفرقه تن دهد. پس از ۶ ماه دربدری، دوباره به کار اولش بازگشت. اگر چه در آلمان از او استقبالی نشد، اما در انگلستان اکتشاف‌هایش را ارزنده شمردند و در سال ۱۸۴۱ او را به دریافت بهترین نشان علمی انجمن سلطنتی مفتخر کردند.

جورج اهم، در سال ۱۸۵۴ در سن ۶۷ سالگی در مونیخ درگذشت. در سال ۱۸۸۱، انجمن مهندسان برق جهان در پاریس جمع آمدند و به اتفاق آراء واحد مقاومت الکتریکی را «اهم» نامگذاری کردند. اگر چه او زنده نبود تا این افتخار را به چشم خود ببیند، اما دانشمندان با این کار سال‌های بی‌خبری و غفلت از اهمیت فرضیه اهم را جبران کردند. پیشامد جالبی است که سه واحد مهم الکتریسیته یعنی آمپر، ولت و اهم بنا به قرارداد بین‌المللی به نام سه دانشمند فرانسوی، ایتالیایی و آلمانی نامگذاری شده است. در حقیقت، اهم فیزیکدان آلمانی بود که رابطه بین این سه واحد الکتریکی را بصورت فرمول زیر بیان کرد: