آزمایش سدیم Na چیست و چرا درخواست می‌شود؟

نام آزمایش:

Sodium

نام‌های دیگر آزمایش با نام‌های اختصاری:

Na

چرا و چه موقع درخواست می‌شود؟

برای بررسی تعادل الکترولیت‌های بدن، عملکرد کلیه و پایش افرادی که سابقه سدیم بالا یا پایین داشته‌اند.

نمونه مورد نیاز: نمونه خون وریدی، ادرار یا ادرار ۲۴ ساعته.

آمادگی قبل از انجام آزمایش: آمادگی خاصی احتیاج ندارد.

سدیم الکترولیتی مهم است که جهت انجام فرایند‌های طبیعی بدن نظیر عملکرد ماهیچه و اعصاب ضروری می‌باشد. سدیم در کنار دیگر الکترولیت‌ها به سلول‌ها کمک می‌کنند که عملکرد طبیعی داشته باشند و همچنین باعث کنترل میزان مایعات بدن می‌شوند.

سدیم در تمام مایعات بدن وجود دارد ولی در خون غلظت بیشتری دارد. سدیم در محیط خارج از سلول‌ها یافت می‌شود و میزان سدیم خارج سلولی توسط کلیه‌ها تنظیم می‌شود. ما سدیم را از رژیم غذایی روزانه تأمین می‌کنیم (نمک آشپز خانه).

بدن به وسیله مکانیسم‌هایی میزان سدیم را تنظیم می‌کند و اضافی آن را از بدن خارج می‌نماید. مهم‌ترین این مکانیسم‌ها عبارتند از:

الف: تولید هورمون‌هایی که میزان دفع سدیم در ادرار را افزایش یا کاهش می‌دهند.

ب: تولید هورمونی که از هدر رفتن آب بدن جلوگیری می‌کند.

ج: مکانیسم تشنگی (حتی ۱ درصد افزایش سدیم خون باعث می‌شود شما احساس تشنگی کنید و این امر باعث می‌شود آب بیشتری نوشیده شود و غلظت سدیم به حالت طبیعی باز گردد).

زمانی که یکی از مکانیسم‌های مربوطه به کنترل تعادل سدیم به درستی عمل نمی‌کنند، تعادل سدیم در بدن به هم می‌خورد. بعضی از دارو‌ها نیز می‌توانند تعادل سدیم را به هم بزنند که برای مصرف آن‌ها حتما باید با پزشک مشورت شود. برای بیمارانی که سطح سدیم خون آن‌ها غیر طبیعی است یا افرادی که به علت مصرف زیاد نمک فشار خون بالایی داشته باشند.

علاوه بر آزمایش سدیم خون، آزمایش سدیم ادرار نیز در خواست می‌شود. تا مشخص گردد. کدام یک از مکانیسم‌های جذب یا دفع مشکل دارند. این آزمایش همچنین برای افرادی که مشکلات کلیوی دارند درخواست می‌شود. از علائم پایین بودن سدیم، پف کردن بدن، ضعف، گیجی و سنگین بودن بدن می‌باشند و از علائم بالا بودن سدیم، تشنگی، حجم ادرار پایین، انقباضات سریع و ناگهانی عضلات (پرش عضلات) و بیقراری را می‌توان نام برد.

در صورتی که افزایش یا کاهش سدیم به سرعت اتفاق بیفتد ممکن است فرد به حالت کما برود. پایین بودن سدیم شایع‌تر از بالا رفتن آن می‌باشد. مقادیر نسبتا بالای سدیم را می‌توان اغلب با نوشیدن آب جبران نمود.