آزمایش Ca یا کلسیوم چگونه تفسیر می‌شود و چرا درخواست می‌شود؟
نام آزمایش:
Calcium
نام‌های دیگر آزمایش با نام‌های اختصاری:
Ca
چرا و چه موقع درخواست می‌شود؟
جهت بررسی میزان کلسیم موجود در خون و جهت بررسی پایداری سیستم متابولیک بدن این آزمایش در خواست می‌شود. * نمونه مورد نیاز: نمونه خون وریدی، ادرار و یا ادرار ۲۴ ساعته
آمادگی قبل از انجام آزمایش: آمادگی خاصی احتیاج ندارد.
کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد معدنی موجود در بدن می‌باشد و نقش مهمی در عملکرد صحیح ماهیچه‌ها، اعصاب، قلب، تشکیل استخوان و انعقاد خون بازی می‌کند. حدود ۹۹ درصد کلسیم بدن در استخوان‌ها و کمتر از ۱ درصد از آن در جریان خون موجود است.
نیمی از کلسیم موجود در خون آزاد است و از لحاظ متابولیکی فعال می‌باشد و نیمی دیگر از کلسیم در پیوند با آلبومین است که این ترکیب از لحاظ متابولیکی غیر فعال است. از لحاظ آزمایشگاهی هم کلسیم آزاد و هم کلسیم پیوند شده قابل اندازه‌گیری می‌باشند. مقداری از کلسیم توسط کلیه‌ها از بدن دفع می‌گردد که در ادرار قابل اندازه‌گیری می‌باشد.
این آزمایش جهت بررسی شرایطی که مربوط به استخوان‌ها، قلب، کلیه، اعصاب و دندان‌ها می‌باشد مفید است. ما از طریق بررسی میزان کلسیم خون نمی‌توانیم پی ببریم دقیقا چه مقدار کلسیم در استخوان‌ها موجود است.
برای پی بردن به میزان کلسیم موجود در استخوان احتیاج به عکس‌برداری با اشعه X می‌باشد که به آن اسکن استخوان می‌گویند. این آزمایش بخشی از برنامه چکاپ سلامت است.
زمانی که میزان کلسیم خون غیر طبیعی باشد معمولا آزمایش‌های دیگری نظیر ویتامین D فسفر، کلسیم ادرار و کلسیم یونیزه نیز در خواست می‌شود. بررسی میزان کلسیم ادرار نشان می‌دهد که آیا کلیه‌ها میزان صحیحی از کلسیم را توسط ادرار دفع می‌کنند یا خیر و بررسی فسفر و ویتامین D نیز می‌تواند در تشخیص مشکلات دیگر کمک‌کننده باشد.
اگر فردی علائمی از قبیل مشکلات کلیوی مانند سنگ کلیه، بیماری‌های مربوط به استخوان و بیماری‌های اعصاب داشته باشد آزمایش کلسیم برای او در خواست می‌شود. در بعضی از بیماران نظیر افرادی که خون یا مایعات داخل وریدی دریافت می‌نمایند و افرادی که سطح پروتئین خون آنها مشکل دارد، نظیر سطح پایین آلبومین، تعادل کلسیم آزاد و کلسیم پیوند شده بر هم می‌خورد، برای این بیماران آزمایش کلسیم یونیزه در خواست می‌شود.
نوسانات کلسیم یونیزه می‌تواند عوارضی نظیر ضربان قلب آرام یا سریع، اسپاسم ماهیچه‌ها و حتی کما به وجود آورد. از این رو بررسی کلسیم یونیزه توصیه می‌گردد.
علائم اختلالات کلسیم به قرار زیرند: بیماری‌های کلیه، علائم کلسیم بالا نظیر خستگی، ضعف، کم اشتهایی، تهوع و استفراغ، درد ناحیه شکمی، تکرر ادرار و احساس تشنگی، علائم کلسیم پایین نظیر: گرفتگی عضلات و مشکلات مفاصل یا استخوان، بیماری تیروئید، بیماری‌های گوارشی، سرطان و سوء تغذیه.
در صورتی که میزان کلسیم خیلی به آهستگی پایین بیاید می‌تواند علامت خاصی نداشته باشد. از علائم پایین آمدن کلسیم یونیزه نیز می‌توان به بی‌حسی عضلات اطراف دهان، دست‌ها و اسپاسم عضلانی اشاره کرد.
بررسی کلسیم در افرادی که مبتلا به سرطان (مخصوصا سرطان کلیه، ریه، سینه و مالتیپل میلوما) و بیماری‌های کلیوی هستند و افرادی که عمل پیوند کلیه انجام داده‌اند توصیه می‌شود.
