داروی آسیترتین Acitretin – موارد مصرف و ممنوعیت – موارد مصرف و ممنوعیت – عوارض و آثار جانبی – شیوه مصرف
رده بندی فارماکولوژیک : رتینوئید ، متابولیت ctretinate
رده بندی درمانی: ضد پرولیفراسیون اپیدرم
رده بندی مصرف در حاملگی :گروه X
فارماکودینامیک و فارماکوکینتیک : احتمالا از طریق تداخل در DNA باعث کنترل پرولیفراسیون اپیدرم می شود. و اثر ضد پسوریازیس دارد. جذب دارو با غذا افزایش می‌یابد. انتشار به وسیله اتصال به پروتئین های پلاسما می باشد. به ۱۳ – سیس- Acitretin متابولیزه می‌شود. دفع از طریق ادرار و مدفوع می باشد با نیمه عمر دفعی ۲ روز
اندیکاسیون های تجویز، راه مصرف، دوز اثر دارو :
پسوریازیس شدید و مقاوم به درمان ، پسوریازیس پاسچولر کف بت و پا بالغین: شروع با mg ۵۰ – ۲۵ درروز به صورت دوز واحد به همراه غذا ، و تا mg ۷۵ در صورت
نیز قابل افزایش است. درمان نگهدارنده mg ۵۰ – ۲۵ در روز است.
کودکان : روزانه mg.kg ۰.۵ ( تا حداکثر ۱mg.kg) . و دوز روزانه نباید از mg ۳۵ بیشتر شود.
درمان کراتوزیس فولکولاریس یا بیماری داریر ، ایکتیوز شدید مادرزادی بالغین: شروع با mg ۱۰ در روز می تواند مناسب باشد. حداکثر دوزاژ mg ۵۰است.
کنترا اندیکاسیون : دوران حامگی ، نارسایی کبدی
موارد احتیاط : بیماران کبدی ، دروان شیر دهی ، کودکان
عارضه جانبی :
مغز و اعصاب: رفتار تهاجمی ، افسردگی ، بی ثباتی احساس ، سردرد، خستگی ، تومور کاذب مغز، سایکوز ، خودکشی
سیستم گوارشی: درد شکم ، پانکرایتت حاد ، بی اشتهایی ، خشکی دهان ، خونریزی و التهاب لثه ، IBD ، تهوع ، استفراغ
MS: کلسیفیکاسیون تاندون ها و لیگامنتها ، کاهش تراکم معدنی استخوان ، کمر درد ، درد مفاصل ، ارتریت ، تاندونیت و سایر انواع اختلالات استخوانی
EENT: کنژنکتیویت ، رسوبات قرینه ، کاهش دید شبانه ، خشکی چشم ، خشکی بینی ،اختلال بینایی و شنوایی
سیستم خونساز: آنمی ، افزایش ESR ، افزایش شمارش پلاکت.
Met: هیپرتری ، گلیسیریدمی
Derm : التهاب گوشه لب ها ، خشکی پوست ، پوسته ریزی پوست صورت ، شکنندگی ناخن ،حساسیت به نور ، خارش ، پتشی ، راش ، عفونت پوست ، نازک شدن مو
تداخلات دارویی : اثر قرص های ضد بارداری حاوی پروژسترون را کم می نماید ، مصرف هم زمان با فنی توئین شانس ابتلا به نرمی استخوان را افزایش می دهد. همراهی با تتراسایکلین خطر ابتلا به تومور کاذب مغزی را افزایش می دهد. در نتایج آزمایشگاهی باعث کاهش Hb و HCT و افزایش سطوح ALK ، ALT ، AST ، CK و PLT
مراقبت های پرستاری و توجهات ویژه :
۱) طی درمان و حداقل ۱ تا ۳ سال بعد ، از اهداء خون خودداری شود ، زیرا خون بیمار برای زنان حامله تراتوژن است.
۲) ممکن است در شروع درمان موقتا بیماری تشدید شود.
3) شروع اثر دارو بعد از ۶-۸ هفته آغاز و تا ۳ ماه بعد از قطع آن ادامه یابد.
۴) قبل از شروع درمان PLT ، CBC ، آزمایشات کبدی و لپیدهای خون چک و در طی درمان هر۶ هفته تکرار گردد. بیماران مونت در طی درمان و تا ۲ ماه بعد از توقف درمان از خوردن الکل اجتناب نمایند.
مصرف در شیر دهی و کودکان : در طی درمان و برای ۲ تا ۳ سال بعد از توقف درمان بیمار باید از ۲ روش موثر جلوگیری از حاملگی استفاده کند. آکادمی کودکان آمریکا شیردهی را بلامانع می داند.
آموزش به بیمار و خانواده :
۱) آموزش دهید که در طی درمان از مصرف غذاهای حاوی کلسترول پرهیز کند.
۲) بیمار را از مصرف الکل برحذر دارید.
۳) طی درمان از مواجهه با نور خورشید پرهیز شود.
