آشالازی چیست و چه علائمی دارد؟ شیوه تشخیص و درمان آن چیست؟
بررسی اجمالی
آشالازی یک اختلال نادر است که عبور غذا و مایعات از لوله بلع متصل‌کننده دهان و معده (مری) به معده را دشوار می‌کند.
آشالازی زمانی اتفاق می‌افتد که اعصاب مری آسیب ببینند. در نتیجه، مری به مرور فلج و گشاد می‌شود و در نهایت توانایی فشار دادن غذا به داخل معده را از دست می‌دهد. غذا سپس در مری جمع می‌شود، گاهی تخمیر می‌شود و دوباره به دهان می‌رود، که می‌تواند طعم تلخی داشته باشد. برخی افراد این را با بیماری ریفلاکس معده (مری) معده (GERD) اشتباه می‌گیرند. با این حال، در آشالازی غذا از مری تهیه می‌شود، در حالی که در GERD مواد از معده است.
هیچ درمانی برای آشالازی وجود ندارد. هنگامی که مری فلج شد، عضله نمی‌تواند دوباره به درستی کار کند. اما علائم را معمولاً می‌توان با آندوسکوپی، درمان کم تهاجمی یا جراحی کنترل کرد.
علائم
علائم آشالازی به طور کلی به تدریج ظاهر می‌شود و با گذشت زمان شدت می‌یابد. علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ناتوانی در بلع (دیسفاژی)، که ممکن است احساس کند غذا یا نوشیدنی در گلو شما گیر کرده است
- برگرداندن غذا یا بزاق
- سوزش سردل
- آروغ زدن
- درد قفسه سینه که می‌آید و می‌رود
- سرفه در شب
- ذات الریه (از جذب غذا به داخل ریه‌ها)
- کاهش وزن
- استفراغ
علل
علت دقیق آشالازی به خوبی شناخته نشده است. محققان گمان می‌کنند که علت آن از بین رفتن سلول‌های عصبی مری باشد. در مورد علت ایجاد این نظریه‌ها وجود دارد، اما احتمال وجود عفونت ویروسی یا پاسخ‌های خودایمنی وجود دارد. به ندرت، آشالازی ممکن است ناشی از یک اختلال ژنتیکی ارثی یا عفونت باشد.
تشخیص
آشالازی را می‌توان نادیده گرفت یا به درستی تشخیص داد زیرا علائمی شبیه سایر اختلالات گوارشی دارد. برای آزمایش آشالازی، پزشک احتمالاً موارد زیر را توصیه می‌کند:
- مانومتری مری. این آزمایش انقباضات عضلانی ریتمیک در مری هنگام بلع، هماهنگی و نیرویی که توسط عضلات مری اعمال می‌شود و همچنین چگونگی شل شدن یا باز شدن اسفنکتر تحتانی مری را در هنگام بلع اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش برای تعیین نوع مشکل حرکتی شما بسیار مفید است.
- اشعه ایکس دستگاه گوارش فوقانی شما (مری). اشعه ایکس بعد از نوشیدن مایع گچی پوشیده شده و لایه داخلی دستگاه گوارش شما را پر می‌کند. این پوشش به پزشک شما اجازه می‌دهد تا شمایل مری، معده و روده فوقانی شما را ببیند. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که یک قرص باریم را ببلعد که می‌تواند به انسداد مری کمک کند.
- آندوسکوپی فوقانی. پزشک شما یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر مجهز به نور و دوربین (آندوسکوپ) را به پایین گلو وارد می‌کند تا داخل مری و معده شما را بررسی کند. اگر علائم یا نتایج یک مطالعه باریم این احتمال را نشان دهد، می‌توان از آندوسکوپی برای تعیین انسداد جزئی مری استفاده کرد. همچنین می‌توان از آندوسکوپی برای جمع‌آوری نمونه‌ای از بافت (نمونه‌برداری) برای آزمایش عوارض ریفلاکس مانند مری بارت استفاده کرد.
درمان آشالازی
درمان آشالازی بر شل کردن یا کشش باز شدن اسفنکتر تحتانی مری متمرکز است تا غذا و مایع بتوانند به راحتی از طریق دستگاه گوارش حرکت کنند.
درمان خاص به سن، وضعیت سلامتی و شدت آشالازی بستگی دارد.
درمان غیر جراحی
گزینه‌های غیر جراحی عبارتند از:
- اتساع پنوماتیک. یک بالون توسط آندوسکوپی به مرکز اسفنکتر مری وارد می‌شود و برای بزرگ شدن دهانه باد می‌شود. اگر اسفنکتر مری باز نماند ممکن است لازم باشد این روش سرپایی تکرار شود. تقریباً یک سوم از افراد تحت درمان با اتساع بالون، طی پنج سال به درمان مجدد نیاز دارند. این روش نیاز به آرام بخشی دارد.
- بوتاکس (سم بوتولینوم نوع A). این ماده شل‌کننده عضله را می‌توان مستقیماً با یک سوزن آندوسکوپی به داخل اسفنکتر مری تزریق کرد. تزریق ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد و تزریق مکرر انجام عمل جراحی بعداً در صورت نیاز را دشوارتر می‌کند.
بوتاکس معمولاً فقط به افرادی توصیه می‌شود که به دلیل افزایش سن یا سلامتی، کاندیدای مناسبی برای اتساع پنوماتیک یا جراحی نیستند. تزریق بوتاکس به طور معمول بیش از شش ماه طول نمی‌کشد. بهبود قابل توجهی در تزریق بوتاکس ممکن است به تأیید تشخیص آشالازی کمک کند.
- دارو. پزشک شما ممکن است قبل از غذا خوردن شل‌کننده‌های عضلانی مانند نیتروگلیسیرین (نیتروستات) یا نیفدیپین (پروکاردیا) را پیشنهاد کند. این دارو‌ها اثر درمانی محدود و عوارض جانبی شدیدی دارند. دارو‌ها معمولاً فقط درصورت در نظر گرفته شدن کاندیدای اتساع پنوماتیک یا جراحی هستند و بوتاکس کمکی به شما نکرده است. این نوع درمان به ندرت نشان داده می‌شود.
عمل جراحی
گزینه‌های جراحی برای درمان آشالازی عبارتند از:
- میوتومی هلر. جراح عضله انتهای تحتانی اسفنکتر مری را برش می‌دهد تا غذا به راحتی به معده منتقل شود. این روش را می‌توان بدون تهاجم انجام داد (میوتومی لاپاراسکوپی هلر). برخی از افرادی که میوتومی هلر دارند ممکن است بعداً به بیماری ریفلاکس معده (مری) (GERD) مبتلا شوند.
برای جلوگیری از مشکلات GERD در آینده، ممکن است روشی که تحت عنوان fundoplication شناخته می‌شود همزمان با میوتومی هلر انجام شود. در عمل فونداسیون، جراح قسمت بالای معده شما را به دور مری می‌پیچد تا یک دریچه ضد رفلاکس ایجاد کند و از برگشت اسید (GERD) به مری جلوگیری کند. فوندوپلیکشن معمولاً با روشی با حداقل تهاجم (لاپاراسکوپی) انجام می‌شود.
- میوتومی آندوسکوپیک دهان (POEM). در روش POEM، جراح از آندوسکوپی استفاده می‌کند که از طریق دهان و پایین گلو وارد می‌شود و یک برش در لایه داخلی مری شما ایجاد می‌کند. سپس، همانند میوتومی هلر، جراح عضله انتهای تحتانی اسفنکتر مری را برش می‌دهد.
شعر نیز ممکن است با ترکیب شود و یا به دنبال فوندوپلیکاسیون بعد برای کمک به جلوگیری GERD. بعضی از بیمارانی که POEM دارند و بعد از عمل به GERD مبتلا می‌شوند، با دارو‌های خوراکی روزانه درمان می‌شوند.
