داستان سرویس ایمیل هات‌میل: از دوره‌ای که ایمیل برتر همه بود تا الان که فراموش شده و اصلا در عصر کم‌کاربر شدن ایمیل خاطره‌ای از آن باقی مانده!

در اواسط دهه 90 میلادی داشتن یک آدرس ایمیل برای خودش کلاسی محسوب می‌شد. این آدرس ایمیل را می‌شد رو به دوستان داد و اینجا و آنجا به آن اشاره کرد یا اصلا روی کارت ویزیت چاپ کرد.

در آن زمان برخی‌های یک آدرس ایمیل استاندارد داشتند که توسط ISPشان به آنها داده می‌شد. اما ما داخل ایران بیشتر از همه وابسته به ایمیل یاهو و هات میل بودیم. Hotmail متناسب با نامش چیز داغی بود!

چیز کمی باکلاس دیگر این بود که یک سایت با GeoCities برای خودتان درست کنید. من هم آن زمان یک سایت با GeoCities برای خودم درست کردم که بیشتر از چند صفحه نداشت و کلا یادم نمی‌آید به جز معرفی خودم چه چیزهایی داخلش نوشته بودم.

اما در ورد هات‌میل چه چیزهایی می‌توانیم بگوییم؟

4000 دلار و یک ایده

این سرویس ایمیل رایگان توسط جک اسمیت و سابیر باتیا، همکلاسی‌های دانشگاه استنفورد ایجاد شده بود. آن‌ها 4000 دلار برای ساختن نمونه اولیه در سال 1995 جمع‌آوری کردند. در پی آن موفق شدند که سرمایه‌گذاری 300000 دلاری سرمایه‌گذاری به نام دراپر فیشر را هم جذب کنند.

هات میل اندکی پس از آن در 4 جولای 1996 راه‌اندازی شد تا نمادی از آزادی از خدمات مبتنی بر ISP باشد.

اگر می‌خواهید تصوری از قدمت زمانی هات‌میل داشته باشید، باید بگویم که هات میل تنها یک روز پس از نمایش فیلم روز استقلال در سینما‌ها، رونمایی شد.

اما وچه تسمیه‌اش واقعا چه بود؟

این نام در ابتدا به افتخار HTML، زبان نشانه‌گذاری مورد استفاده برای ساخت صفحات وب، به عنوان HoTMaiL طراحی شد.

ظرفیت هات‌میل  تنا 2 مگابایت بود! که با استاندارد‌های امروزی خنده‌‌دار است اما در آن زمان بسیار مناسب به نظر می‌رسید. در 30 روز اول، Hotmail بیش از 100 هزار مشترک جذب کرد و اولین یک میلیون کاربر خود را در کمتر از شش ماه ثبت کرد.

عصر مایکروسافت

در زمانی که مایکروسافت مذاکرات خرید را در اواخر سال 1997 آغاز کرد، طبق گزارش هات میل 10 میلیون مشترک در سراسر جهان داشت و یک چهارم بازار ایمیل وب را کنترل می‌کرد. در آن زمان America Online (AOL)، بزرگترین ارائه دهنده ایمیل در جهان با 12 میلیون مشترک بود.

باتیا در آن زمان به ایندین اکسپرس گفت که در ابتدا به دلیل شهرت مایکروسافت به عنوان یک انحصارگر محتاط بود، اما اشاره می‌کند که مدیر عامل بیل گیتس “توانایی تشخیص آنچه را که در حال رخ دادن است” از دست نداده بود. او افزود که خرید Hotmail اعتبار این دیدگاه بود.

هات‌میل در نهایت موافقت کرد که در یک معامله، سهامی به ارزش 400 میلیون دلار به مایکروسافت بفروشد و چند میلیونر اولیه اینترنت را در این فرآیند جذب کرد.

مایکروسافت زمان کمی را برای استفاده از دارایی جدید خود تلف کرد و Hotmail را در گروه خدمات MSN خود قرار داد و آن را برای بازار‌های سراسر جهان بومی‌سازی کرد. این ابتکار بسیار موفق بود، زیرا کاربران این سرویس سریع‌تر از هر شرکت رسانه‌ای در تاریخ رشد کرد. در اوایل سال 1999، ام اس ان Hotmail بیش از 30 میلیون کاربر داشت و هر روز 150 هزار کاربر جدید اضافه می‌کرد.

ایمیل محبوب‌ترین فعالیت آنلاین در آن زمان بود که بیش از 80 درصد از کاربران اینترنت در آن فعال بودند. با MSN Hotmail، مایکروسافت سرویسی را ارائه کرد که سریع، رایگان، قابل اعتماد و مهمتر از همه، از هر رایانه‌ای که به اینترنت دسترسی داشت قابل دسترسی بود. به خاطر تعداد کمی از رقبا، هات میل به سرعت رشد کرد.

مسائل امنیتی و گوگل

مشکل در سال 1999 زمانی که هکر‌ها آسیب‌پذیری را منتشر کردند که به هر کسی اجازه می‌داد با استفاده از رمز عبور «eh» وارد حساب Hotmail شود، بروز کرد. مایکروسافت این گمانه را رد کرد که حاکی از آن بود که این یک درب پشتی است که به طور تصادفی توسط توسعه‌دهندگان در جای خود باقی مانده است، در عوض از آن به عنوان یک “مسئله امنیتی ناشناخته” یاد کرد. علت هرچه که باشد، رسانه وایرد این موضوع را احتمالاً گسترده‌ترین حادثه امنیتی در تاریخ وب توصیف کرده است.

وضعیت مشابهی در سال 2001 زمانی که مشخص شد هر کسی می‌تواند وارد حساب Hotmail خود شود و یک URL سفارشی برای خواندن پیام‌های خصوصی از حساب‌های دیگر ایجاد کند، بدون نیاز به رمز عبور!

سال 2001، سالی بود که مایکروسافت ویندوز XP را در کنار اینترنت اکسپلورر 6 منتشر کرد. شرکت ردموندی نیروی فنی لازم و زبده را داشت، اما در آن روز‌ها آن‌ها درگیر جنگ مرورگر‌ها (علیه نت اسکیپ ) و دعوای ضد انحصار شده بودند. دولت ایالات متحده که در آن زمان مایکروسافت را متهم به حفظ غیرقانونی موقعیت انحصاری در بازار رایانه‌های شخصی کرده بود. اینها شاید باعث پرت شدن حواس مهندسان مایکروسافت و مشکلات امنیتی شد.

اما در نهایت این مسائل در مقایسه با تهدید بعدی که به آن اشاره می‌کنم، کم‌رنگ بودند:

در‌آوریل 2004، گوگل Gmail را به عنوان یک پروژه بتا راه‌اندازی کرد و 1 گیگابایت فضای ذخیره‌سازی رایگان را ارائه کرد. این پیشنهاد از منظر بازاریابی عالی بود و یک گیگابایت کامل در آن زمان چیزی در حد نامحدود حساب می‌شد. این امر دیگر بازیگران اصلی – یعنی مایکروسافت و یاهو – را مجبور کرد تا سرویس‌های خود را تقویت کنند و منجر به نوآوری‌های متعددی در وب‌میل شد، اما اجازه دهید خیلی از مسیر دور نشویم.

هنگام راه‌اندازی جی‌میل، هات‌میل همچنان محدودیت‌ ۲ مگابایت فضای ذخیره‌سازی ایمیل رایگان را داشت. چند ماه بعد، ظرفیت آن به 250 مگابایت برای حساب‌های رایگان و قابلیت ارسال پیوست‌ها تا 10 مگابایت ارتقا یافت.

در حالی که گوگل مشغول توسعه جیمیل بود، ظاهراً مایکروسافت هم سخت در حال کار بر روی یک سیستم ایمیل جدید بود که در اواسط سال 2007 به عنوان Windows Live Hotmail از نسخه بتا خارج شد.

به عبارت دیگر تکمیل و توسعه این سرویس خیلی کند بود و همین به جی‌میل اجازه داد شتاب بیشتری پیدا کند.

ردموند چندین سال بعد را صرف ساخت سرویس سریع‌تر (اما نه واقعاً به اندازه کافی سریع)، آسان‌تر و قابل اعتمادتر کرد، پشتیبانی از فایرفاکس و کروم را اضافه کرد و جستجوی Bing را با سرویس ایمیل یکپارچه کرد. در سال 2010، به‌روزرسانی «Wave 4» مایکروسافت ویژگی‌های بیشتری از جمله فیلتر‌های 1 کلیکی و پاکسازی صندوق ورودی را  ارائه کرد.

پشتیبانی از Exchange ActiveSync به زودی دنبال شد و در سال 2011 شاهد اضافه شدن نام‌های مستعار، اقدامات فوری، جابجایی برنامه‌ریزی‌شده و فعال‌سازی SSL به‌طور پیش‌فرض بودیم.

از Hotmail تا Outlook. com

مایکروسافت نتوانست هات میل را از شهرت لکه دار شده‌اش پاک کند. این سرویس همچنین در بین اسپمر‌ها محبوبیت خاصی داشت. تلاش‌هایی مانند  خط‌مشی ضد هرزنامه و محفوظ ماندن حق فسخ هر حسابی که شرایط خدمات را نقض می‌کند، در نهایت کمک چندانی به رفع مشکل نکرد.

سرویس ایمیل جدید مایکروسافت با تمرکز بر مصرف‌کننده، Outlook. com، با طراحی تمیز و مدرن به صورت بتا در جولای 2012 راه‌اندازی شد. به کاربران موجود Hotmail این امکان داده شد که پسوند @hotmail. com خود را حفظ کنند یا آن را به آدرس @outlook. com تبدیل کنند.

این کار، موفق بود، زیرا بیش از 10 میلیون کاربر به طور داوطلبانه در دو هفته اول برای Outlook. com ثبت نام کردند.

این سرویس در اوایل سال 2013 از نسخه بتا خارج شد و تا ماه مه، مایکروسافت انتقال از Hotmail به Outlook. com را تکمیل کرده بود. این شرکت در آن زمان اعلام کرد که دارای 400 میلیون حساب Outlook. com فعال بوده که از مقطع اوج 300 میلیونی هات میل هم بیشتر بود.

اسکایپ، حالت تاریک و موارد دیگر

مایکروسافت طی سال‌ها به تقویت Outlook. com با ویژگی‌های جدید از جمله ادغام Skype، پشتیبانی IMAP و افزودنی‌های شخص ثالث ادامه داد. ردموند حتی یک نسخه پولی از این سرویس به نام Outlook Premium را آزمایش کرد، اما در نهایت این ویژگی‌ها را در Office 365 قرار داد.

یکی دیگر از موارد نقض امنیتی در اوایل سال 2019 رخ داد که یک هکر از اعتبار یک نماینده پشتیبانی مشتری برای دسترسی به تعداد کمی از حساب‌های ایمیل مصرف‌کننده استفاده کرد.

حالت تاریک (دارک مود) چند ماه بعد به کاربران ارائه شد و بعد آن به‌روزرسانی مهم دیگری در Outlook رخ نداده.

از آنجایی که مایکروسافت Hotmail را به Outlook انتقال داده، با رفتن به www. hotmail. com شما به سرویس ایمیل Outlook هدایت می‌شوید، که در حال حاضر در دامنه outlook. live. com قرار دارد.

میلیون‌ها آدرس ایمیل @hotmail همچنان وجود دارند و در کنار بسیاری از اشکال دیگر آن (@live، @msn، @passport و البته @outlook) وجود دارند و هنوز هم می‌توانید یک آدرس ایمیل @hotmail جدید ایجاد کنید. با این حال، ایمیل دیگر یک دارایی داغ در میان خواص وب نیست.