اورکیت یا تورم بیضه چرا ایجاد میشود و علت آن چطور تشخیص داده میشود؟
اورکیت Orchitis التهاب یک یا هر دو بیضه است. عفونتهای باکتریایی یا ویروسی میتوانند باعث ارکیت شوند یا علت آن ناشناخته باشد. اورکیت اغلب نتیجه یک عفونت باکتریایی مانند عفونت مقاربتی (STI) است. در برخی موارد، ویروس اوریون میتواند باعث ارکیت شود.
ارکیت باکتریایی ممکن است با اپیدیدیمیت همراه باشد – التهاب لوله پیچ خورده (اپیدیدیم) در پشت بیضه که اسپرم را ذخیره و حمل میکند. در این صورت، اپیدیدیم ارکیت نامیده میشود.
ارکیت باعث درد میشود و میتواند باروری را تحت تاثیر قرار دهد. دارو میتواند علل ارکیت باکتریایی را درمان کند و میتواند برخی از علائم و نشانههای ارکیت ویروسی را کاهش دهد. اما ممکن است چند هفته طول بکشد تا حساسیت کیسه بیضه ناپدید شود.
علائم
علائم و نشانههای ارکیت معمولاً به طور ناگهانی ایجاد میشود و میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تورم در یک یا هر دو بیضه
- درد از خفیف تا شدید متغیر است
- تب
- تهوع و استفراغ
- احساس ناخوشی عمومی (ناراحتی)
اصطلاحات “درد بیضه” و “درد کشاله ران” گاهی اوقات به جای یکدیگر استفاده میشوند. اما درد کشاله ران در چین پوست بین ران و شکم رخ میدهد – نه در بیضه. علل درد کشاله ران با علل درد بیضه متفاوت است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر درد یا تورم در کیسه بیضه خود دارید، به خصوص اگر درد به طور ناگهانی رخ دهد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
تعدادی از شرایط میتوانند باعث درد بیضه شوند و برخی از آنها نیاز به درمان فوری دارند. یکی از این شرایط شامل پیچش طناب اسپرماتیک (پیچ خوردگی بیضه) است که ممکن است باعث ایجاد دردی شبیه به درد ارکیت شود. پزشک شما میتواند آزمایشاتی را انجام دهد تا مشخص کند کدام بیماری باعث درد شما میشود.
علل
ارکیت میتواند در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی ایجاد شود. گاهی اوقات نمیتوان علت ارکیت را مشخص کرد.
ارکیت باکتریایی
اغلب، ارکیت باکتریایی با اپیدیدیمیت یا نتیجه آن همراه است. اپیدیدیمیت معمولاً در اثر عفونت مجرای ادرار یا مثانه ایجاد میشود که به اپیدیدیم گسترش مییابد.
اغلب، علت عفونت STI است. سایر علل عفونت میتواند مربوط به تولد با ناهنجاری در دستگاه ادراری یا قرار دادن کاتتر یا ابزار پزشکی در آلت تناسلی شما باشد.
ارکیت ویروسی
ویروس اوریون معمولا باعث ارکیت ویروسی میشود. تقریباً یک سوم مردانی که پس از بلوغ به اوریون مبتلا میشوند، معمولاً چهار تا هفت روز پس از شروع اوریون، به اورکیت مبتلا میشوند.
عوامل خطر
عوامل خطر ارکیت غیرجنسی عبارتند از:
- عدم ایمنسازی در برابر اوریون
- داشتن عفونتهای مکرر دستگاه ادراری
- انجام جراحی که دستگاه تناسلی یا مجاری ادراری را درگیر میکند
- متولد شدن با ناهنجاری در دستگاه ادراری
رفتارهای جنسی که میتواند منجر به بیماریهای مقاربتی شود، شما را در معرض خطر ارکیت مقاربتی قرار میدهد. این رفتارها شامل داشتن:
- شرکای جنسی متعدد
- رابطه جنسی با شریکی که مبتلا به بیماری مقاربتی است
- رابطه جنسی بدون کاندوم
- سابقه شخصی یک بیماری مقاربتی
عوارض
عوارض ارکیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آتروفی بیضه. اورکیت در نهایت میتواند باعث کوچک شدن بیضه آسیب دیده شود.
- آبسه اسکروتوم. بافت عفونی پر از چرک میشود.
- ناباروری. گاهی اوقات، اورکیت میتواند باعث ناباروری یا تولید ناکافی تستوسترون (هیپوگنادیسم) شود. اما اگر ارکیت فقط یک بیضه را تحت تأثیر قرار دهد، احتمال کمتری وجود دارد.
پیشگیری
برای پیشگیری از ارکیت:
- در برابر اوریون، شایعترین علت ارکیت ویروسی، ایمنسازی کنید و واکسن بزنید.
- برای کمک به محافظت در برابر بیماریهای مقاربتی که میتوانند باعث ارکیت باکتریایی شوند، رابطه جنسی ایمن را انجام دهید.
تشخیص
پزشک شما احتمالاً با سابقه پزشکی شما و یک معاینه فیزیکی برای بررسی بزرگ شدن غدد لنفاوی در کشاله ران و بزرگ شدن بیضه در سمت آسیب دیده شروع میکند. پزشک شما همچنین ممکن است معاینه رکتوم را برای بررسی بزرگی یا حساسیت پروستات انجام دهد.
پزشک شما ممکن است توصیه کند:
- تشخیص عفونت مقاربتی STI اگر از مجرای ادرارتانترشح دارید، یک سواب باریک در انتهای آلت تناسلی شما قرار داده میشود تا نمونهای ازترشحات به دست آید. نمونه در آزمایشگاه از نظر سوزاک و کلامیدیا بررسی میشود. برخی از غربالگریهای STI با آزمایش ادرار انجام میشود.
- آزمایش ادرار. نمونهای از ادرار شما برای بررسی غیرطبیعی بودن چیزی آنالیز میشود.
- سونوگرافی. این آزمایش تصویربرداری رایجترین آزمایشی است که برای ارزیابی درد بیضه استفاده میشود. سونوگرافی با داپلر رنگی میتواند تعیین کند که آیا جریان خون در بیضههای شما کمتر از حد طبیعی است – نشان دهنده پیچ خوردگی – یا بالاتر از حد طبیعی است که به تایید تشخیص اورکیت کمک میکند.
درمان
درمان بستگی به علت ارکیت دارد.
درمان ارکیت باکتریایی
آنتی بیوتیکها برای درمان ارکیت باکتریایی و اپیدیدیم ارکیت مورد نیاز است. اگر علت عفونت باکتریایی STI باشد، شریک جنسی شما نیز نیاز به درمان دارد.
تمام دوره آنتی بیوتیکهای تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید، حتی اگر علائم شما زودتر برطرف شود، تا مطمئن شوید که عفونت از بین رفته است.
ممکن است چند هفته طول بکشد تا حساسیت از بین برود. استراحت، حمایت از کیسه بیضه با بیضه بند ورزشی، استفاده از کمپرس یخ و مصرف داروهای مسکن میتواند به تسکین ناراحتی کمک کند.
درمان ارکیت ویروسی
درمان با هدف تسکین علائم است. پزشک شما ممکن است توصیه کند:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن.
- استراحت در رختخواب و بالا بردن کیسه بیضه
- کمپرس سرد
اکثر افراد مبتلا به اورکیت ویروسی در عرض 3 تا 10 روز احساس بهتری پیدا میکنند، اگرچه ممکن است چندین هفته طول بکشد تا حساسیت کیسه بیضه از بین برود.